Zgodnie z artykułem 134 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej funkcjonariusze mają prawo dokonać zatrzymania osoby. Ustawodawca zastrzegł jednak, że uprawnienie to może zostać wykorzystane „gdy inne środki okazały się bezcelowe lub nieskuteczne”.
Funkcjonariusze są zobowiązani do „poszanowania godności człowieka oraz respektowania innych praw i wolności obywatelskich”. Czynności muszą być przeprowadzane w sposób „możliwie najmniej naruszający dobra osobiste i majątkowe podmiotów, których te czynności dotyczą”. Po zakończeniu działań, zatrzymanego należy niezwłocznie doprowadzić do najbliższej jednostki Policji lub Straży Granicznej lub zwolnić, gdy ustaną przyczyny zatrzymania.
Gdy zajdzie taka potrzeba, osobie zatrzymanej należy udzielić pierwszej pomocy lub powinna zostać niezwłocznie poddana badaniu lekarskiemu. Co do zasady po dokonaniu niezbędnych czynności związanych z zatrzymaniem, ale przepisy zezwalają na przeprowadzenie badań także w czasie prowadzenia czynności.
Szczegółowe zalecenia w tym zakresie znajdują się w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie badań lekarskich osoby zatrzymanej przez funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej.
Zgodnie z nim zatrzymanego poddaje się badaniom lekarskim gdy:
1. udzielono mu pierwszej pomocy lub kwalifikowanej pierwszej pomocy
2. zachodzi uzasadniona obawa, że znajduje się on w stanie zagrażającym życiu lub zdrowiu
3. oświadczył, że cierpi na schorzenia wymagające stałego lub okresowego leczenia, którego przerwanie zagrażałoby jego życiu lub zdrowiu
4. z posiadanych przez KAS informacji lub okoliczności zatrzymania wynika, że może być chory na chorobę zakaźną w rozumieniu ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
5. jest kobietą w ciąży.
Na badanie skierować może kierownik komórki organizacyjnej, w której pełnią służbę funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej dokonujący zatrzymania, lub upoważniony przez niego funkcjonariusz. Niezbędny jest pisemny wniosek uprawnionego podmiotu. Wyjątkowo, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że zatrzymany znajduje się w stanie zagrażającym życiu lub zdrowiu, wniosek może zostać złożony w formie ustnej, ale jego treść należy potwierdzić w formie pisemnej.
Niezbędne badania zostaną przeprowadzone przez lekarza, udzielającego świadczeń zdrowotnych na miejscu lub lekarza najbliższego podmiotu wykonującego działalność leczniczą, właściwego ze względu na stan zdrowia zatrzymanego.
Za przewiezienie chorego do placówki najbliższego podmiotu wykonującego działalność leczniczą odpowiedzialny jest kierownik komórki organizacyjnej funkcjonariusza, dokonującego zatrzymanie. Jeżeli stan zdrowia zatrzymanego tego wymaga, wykorzystuje się specjalistyczne środki transportu sanitarnego.
Po wykonaniu niezbędnych badań, lekarz wydaje zaświadczenie lekarskie o istnieniu albo braku przeciwwskazań medycznych do zatrzymania. Zaświadczenie zostaje dołączone do dokumentacji sporządzonej w związku z zatrzymaniem osoby.
Zatrzymany może odmówić poddania się badaniom. Wzmianka o jego decyzji zostaje dołączona do akt sprawy.