Odsetki za spóźnioną zapłatę za towar lub usługę, regulowane na podstawie kodeksu cywilnego, nie są zwolnione z podatku dochodowego, ponieważ nie mają charakteru odszkodowawczego – orzekł wczoraj Naczelny Sąd Administracyjny.
Sprawa dotyczyła mężczyzny, który odziedziczył nieruchomości bezprawnie zabrane w 1948 r. Sąd okręgowy wydał wyrok, na mocy którego Skarb Państwa miał wypłacić w sumie ok. 16 mln zł. Było to odszkodowanie m.in. za utratę wartości nieruchomości oraz maszyn i urządzeń. Sąd zasądził je wraz z odsetkami za zwłokę. Podstawą był art. 481 par. 1 kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.
Spór z fiskusem toczył się o to, czy odsetki wypłacone za opóźnienie w wypłacie odszkodowania są opodatkowane.
Mężczyzna sądził, że są one zwolnione z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Uważał bowiem, że mają one charakter odszkodowawczy.
Innego zdania były organy podatkowe. Najpierw naczelnik urzędu skarbowego, a potem dyrektor Izby Skarbowej w Opolu stwierdzili, że zwolnione z podatku będzie jedynie odszkodowanie otrzymane na mocy wyroku sądu (kwota główna). Natomiast odsetki zasądzone tym samym wyrokiem, naliczone od kwoty głównej odszkodowania, nie są zwolnione z PIT, ponieważ nie mają one charakteru odszkodowawczego. Są świadczeniem ubocznym, samoistnym, niezależnym od długu głównego.
Z organem zgodziły się sądy obu instancji. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu wyjaśnił, że zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b ustawy o PIT nie dotyczy rekompensaty za utracone korzyści. A tak właśnie, zdaniem sądu, należy traktować odsetki za zwłokę.
Tak samo orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. Sędzia Małgorzata Wolf-Kalamala wyjaśniła, że odsetki zasądzone z tytułu spóźnionej zapłaty (art. 481 par. 1 kodeksu cywilnego) są opodatkowane, bo art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b jednoznacznie wyłącza je ze zwolnienia podatkowego.
Sędzia podkreśliła ponadto, że art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT mówi jedynie o odszkodowaniu. A więc zwolnione z podatku dochodowego może być tylko odszkodowanie. Odsetek nie można traktować jak odszkodowania, bo ich wypłatę nakazuje przepis kodeksu cywilnego (art. 481 par. 1).
ORZECZNICTWO Wyrok NSA z 22 listopada 2017 r., sygn. akt II FSK 3115/15.
