Organ egzekucyjny nie może badać zasadności decyzji, którą ma tylko wykonać – orzekł NSA.
Sprawa dotyczyła spółki, w stosunku do której dyrektor urzędu kontroli skarbowej prowadził postępowanie kontrolne. Wystąpił on również do naczelnika urzędu skarbowego o wydanie decyzji o zabezpieczeniu na majątku spółki zobowiązań w VAT i odsetek od nich. Chodziło o kwotę ponad 90 mln zł.
Naczelnik taką decyzję wydał, a miesiąc później zarządził zabezpieczenie. Nadal toczyło się postępowanie kontrolne.
Pół roku później dyrektor UKS uwzględnił zastrzeżenia spółki do protokołu kontroli i zmniejszył jej zobowiązania najpierw o 5 mln zł, a następnie aż o 45 mln zł.
W efekcie decyzja o zabezpieczeniu opiewała na kwotę prawie trzykrotnie wyższą niż kwestionowana przez dyrektora UKS.
Spółka nie zgadzała się z tym, aby konieczne było zabezpieczenie majątku o wartości 90 mln zł, gdy kwestionowana zaległość wynosiła ok. 30 mln zł. Uważała, że naczelnik urzędu popełnił błąd, nie zmieniając decyzji o zabezpieczeniu, gdy okazało się, że zobowiązanie spółki było dużo niższe niż 90 mln zł. Jej zdaniem w takiej sytuacji postępowanie zabezpieczające powinno zostać umorzone.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził jednak, że tak się nie da, bo postępowania wymiarowe i egzekucyjne są odrębne. Kwestie wymiaru podatku nie mogą być analizowane w postępowaniu dotyczącym zabezpieczenia zobowiązania.
Tego samego zdania był WSA w Warszawie. Wskazał, że zgodnie z art. 33 par. 2 ordynacji podatkowej zabezpieczenie może zostać dokonane przed wydaniem decyzji ustalającej lub określającej wysokość zobowiązania podatkowego.
Sąd zgodził się z fiskusem, że postępowania kontrolne i zabezpieczające są całkowicie odrębne. To drugie jest prowadzone na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji i w jego trakcie nie można badać, czy decyzja podatkowa była zasadna.
Tak samo orzekł NSA. Sędzia Aleksandra Wrzesińska-Nowacka wyjaśniła, że na etapie postępowania zabezpieczającego nie można podważać decyzji zabezpieczającej. Organ egzekucyjny nie może bowiem badać zasadności decyzji, którą ma wykonać. To wprowadzałoby jeszcze większą niepewność prawną.
– Decyzja o zabezpieczeniu podlega wykonaniu, a nie ponownemu badaniu – stwierdziła sędzia Wrzesińska-Nowacka.
Zwróciła również uwagę na to, że decyzja o zabezpieczeniu wygasa w momencie wydania ostatecznej decyzji wymiarowej. Tak też się stało w tej sprawie.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 5 września 2017 r., sygn. akt I FSK 2319/15.
