Trzy pytania do JACKA BAJSONA, doradcy podatkowego, dyrektora w TPA Horwath - Czy umowa o pracę musi zawierać kwotę wynagrodzenia pracownika z tytułu przeniesienia praw autorskich?
Organy skarbowe stoją na stanowisku, że w umowie o pracę obowiązki związane z tworzeniem utworów muszą zostać wydzielone wraz z określeniem wynagrodzenia należnego pracownikowi z tytułu przeniesienia praw do nich. Co prawda pogląd taki można znaleźć w niektórych wyrokach sądów administracyjnych, niemniej jednak nie znajduje on odbicia w ustawie o PIT. Utwór powstaje bowiem niezależnie od tego, czy na ten temat wypowiada się dana umowa o pracę. Istotne jest, aby stanowił on przejaw działalności twórczej i miał indywidualny charakter, a jego sporządzenie należało do zakresu obowiązków pracownika. Oczywiście, posiadanie odpowiednio skonstruowanej umowy może okazać się pomocne dla przekonania urzędników skarbowych co do prawidłowości ustalenia tej części wynagrodzenie, do której zastosowanie znajdą 50-proc. koszty uzyskania przychodów.
W jaki sposób ustalić więc wynagrodzenie z tytułu praw autorskich?
Niezależnie od tego, czy zostanie dokonane stałe wyodrębnienie kwoty wynagrodzenia, czy też wartość ta nie będzie przedmiotem umowy o pracę, jej określenie powinno mieć oparcie w możliwie obiektywnych przesłankach. Wskazówką w tym względzie może być np. nakład pracy poświęcony na stworzenie dzieła, uwzględniający poziom złożoności oraz kompetencje i stanowisko pracownika. Temu celowi służyć może ewidencja czasu pracy twórczej. Podobne rozwiązanie znalazło potwierdzenie w niedawnym wyroku WSA w Warszawie.
Jak rozkłada się odpowiedzialność z tytułu zawyżenia kosztów uzyskania przychodów w przypadku odprowadzania zaliczki za pracownika?
Zgodnie z zasadą ogólną podatnik odpowiada za wynikające ze zobowiązań podatkowych zaliczki. Niemniej jednak odpowiedzialność ta jest wyłączona w przypadku zaniżenia bądź nieujawnienia przez płatnika podstawy opodatkowania m.in. w przypadku zaliczek odprowadzanych od wynagrodzeń ze stosunku pracy. Dlatego też wyłączną odpowiedzialność podatkową ponosi pracodawca występujący w roli płatnika. W związku z tym ryzyko związane z prawidłową oceną, jaki stopień wynagrodzenia należy przypisać do honorarium z tytułu praw autorskich, spoczywa na pracodawcy.