Sprzedaż lub utylizacja odpadu nie wymagają korekty VAT

Przedsiębiorca, który sprzeda nieprzydatny towar handlowy jako odpad, nie musi korygować odliczonego wcześniej podatku naliczonego.

Takiego obowiązku nie ma również, jeśli nieodwracalnie zniszczy towar i będzie potrafił to prawidłowo udowodnić lub uzasadnić – orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE.

Wyrok zapadł w sprawie bułgarskiej, ale ze względu na harmonizację przepisów o VAT ma znaczenie również dla polskich przedsiębiorców.

Dyrektywa VAT reguluje m.in. kwestię korekty odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, gdy „nastąpi zmiana czynników uwzględnianych przy określaniu kwoty odliczenia, na przykład w przypadku anulowania zakupów lub uzyskania obniżek ceny” (art. 185 ust. 1 dyrektywy). Przedsiębiorca, który znajdzie się w takiej sytuacji, powinien oddać fiskusowi część odliczonego podatku. Odstępstwo od tej zasady przewiduje art. 185 ust. 2 dyrektywy. Wynika z niego, że nie dokonuje się korekty odliczenia „w przypadkach transakcji w całości lub częściowo niezapłaconych, w przypadku należycie udokumentowanego lub potwierdzonego zniszczenia, zagubienia lub kradzieży własności oraz w przypadku towarów przeznaczonych do przekazywania jako prezenty o małej wartości i próbki”.

Nieprzydatne telefony

Spór, który trafił na wokandę TSUE, dotyczył spółki z branży telekomunikacyjnej, która dla celów handlowych kupowała telefony komórkowe i inne urządzenia niezbędne do świadczenia usług. W okresie między październikiem 2014 r. a grudniem 2017 r. wycofała część nieprzydatnych towarów ze swojego bilansu, bo uznała, że nie są już one zdatne do użytku ani sprzedaży. Powodem była ich wadliwość, zużycie i przestarzałość.

Część z wycofanych towarów została jednak sprzedana kontrahentom jako odpady. Inne zostały zniszczone lub zutylizowane.

Spółka skorygowała w związku z tym odliczony wcześniej VAT, ale potem doszła do wniosku, że popełniła błąd i wystąpiła o zwrot równowartości prawie 667 tys. euro podatku.

Bułgarski fiskus odmówił zwrotu, a spór trafił aż na wokandę naczelnego sądu administracyjnego. Ten jednak zawiesił postępowanie. Spytał TSUE, czy wycofanie towarów handlowych z firmowego bilansu z powodów podobnych do tych, które przyświecały spółce, jest „zmianą czynników uwzględnianych przy określaniu kwoty odliczenia”. Chciał więc wiedzieć, czy musiała ona skorygować odliczony VAT w sytuacji, gdy nieprzydatne towary sprzedała jako odpady lub zniszczyła i zutylizowała, co zostało udokumentowane lub potwierdzone.

Sprzedaż opodatkowana

W odpowiedzi TSUE wyjaśnił, że sprzedaż towarów jako odpadów nie prowadzi do zerwania ścisłego i bezpośredniego związku między prawem do odliczenia podatku naliczonego przy ich nabyciu a wykorzystaniem do transakcji opodatkowanych. Jeżeli więc sprzedaż odpadów była opodatkowana, to utrzymane zostało prawo do odliczenia i nie ma obowiązku korekty odliczonego VAT – orzekł trybunał. Na poparcie stanowiska przywołał swój wyrok z 10 października 2013 r. (sygn. akt C-622/11).

Zniszczenie uzasadnione

W odniesieniu do towarów zniszczonych i zutylizowanych TSUE stwierdził, że co do zasady, gdy przedsiębiorca wycofuje z bilansu taki towar, uznany za niemożliwy do wykorzystania w ramach działalności, to wymagana jest korekta podatku naliczonego. Jeżeli jednak takie zniszczenie zostanie prawidłowo udowodnione lub uzasadnione, a towar obiektywnie utracił wszelką użyteczność, to nie ma obowiązku korygowania kwot odliczenia – stwierdził unijny trybunał. ©℗

orzecznictwo