Z 1,2 mln euro do 2 mln euro brutto zostanie podwyższony limit obrotów małego podatnika w VAT, a sankcje w tym podatku będą zgodne w przepisami unijnymi

rozwiń ›
Z 1,2 mln euro do 2 mln euro brutto wzrośnie limit obrotów małego podatnika w VAT, a sankcje w tym podatku będą zgodne z przepisami unijnymi. Z rachunku VAT będzie można uregulować więcej podatków i opłat, np. handlowy i cukrowy. Zmiany te ma wprowadzić kolejny pakiet, zwany Slim VAT 3 – wpisany już do rządowego wykazu prac legislacyjnych i programowych. Będzie też drugi projekt. Jego celem ma być uszczelnienie pakietu e-commerce.
Więcej podatków i opłat będzie można zapłacić z rachunku VAT, a przedsiębiorcy kupujący towary z Unii Europejskiej nie będą potrzebować faktury, by odliczyć podatek naliczony.
Zmiany te ma wprowadzić kolejny pakiet zmian w VAT (Slim VAT 3) – wpisany już do rządowego wykazu prac legislacyjnych i programowych.
W wykazie tym znalazł się także drugi projekt – jego celem ma być głównie uszczelnienie pakietu e-commerce.
Pomysł pakietu Slim VAT 3 pojawił się już w styczniu br. Ogłoszono wtedy prekonsultacje co do kierunków zmian (informowaliśmy o tym w artykule „Sankcje złagodnieją, faktura nie zawsze będzie potrzebna”, DGP nr 21/2022).
Teraz – jak wynika z rządowego wykazu – prekonsultacje już się zakończyły i wiadomo, co znajdzie się w gotowym projekcie nowelizacji.

Mały podatnik

Z wykazu wynikają następujące założenia. Z 1,2 mln euro do 2 mln euro brutto zostanie podwyższony limit obrotów małego podatnika w VAT. Oznacza to, że zostanie on wyrównany do poziomu przewidzianego dla małego podatnika w PIT i CIT, a także do poziomu przychodów wymagającego prowadzenia ksiąg rachunkowych (przez osoby fizyczne, wspólników spółek cywilnych, jawnych i partnerskich oraz przedsiębiorstwa w spadku).
Przypomnijmy, że status małego podatnika dla celów VAT daje możliwość kwartalnego rozliczenia. Dla ustalenia, czy w danym roku podatnik może korzystać z tej preferencji, bierze się pod uwagę obrót w poprzednim roku i przelicza się go po średnim kursie NBP z 1 października (poprzedniego roku).
Limit 1,2 mln euro (a po zmianach 2 mln euro) nie dotyczy podatników prowadzących przedsiębiorstwa maklerskie, zarządzających funduszami powierniczymi, agentów, bo dla nich ustawa o VAT przewiduje inny limit – 45 tys. euro. Na razie nic nie wskazuje na to, aby ten limit również został podwyższony.

Sankcje VAT

MF zamierza też dostosować przepisy o sankcjach w VAT (czyli dodatkowym zobowiązaniu w tym podatku) do wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 15 kwietnia 2021 r. (sygn. C-935/19). Trybunał orzekł wtedy – przypomnijmy – że przepis o sankcji w wysokości 20 proc. dodatkowego zobowiązania VAT jest niezgodny z zasadą proporcjonalności, bo nie pozwala zindywidualizować kary w zależności od przyczyn błędu w rozliczeniach.
Wprawdzie TSUE potwierdził, że sankcje można stosować, ale nie w taki sposób, w jaki wprowadziła je Polska. Sankcje w VAT powinny dotyczyć wyłącznie świadomie działających oszustów – stwierdził trybunał.
Zarówno eksperci, jak i sądy administracyjne uważają, że wyrok TSUE należy odnosić do wszystkich sankcji, a więc nie tylko 20-procentowej, lecz także w wysokości 15, 30 i 100 proc. Pisaliśmy o tym w artykule „Sądy podważają nie tylko 20-procentową sankcję VAT” (DGP nr 118/2021).
W dokumencie skierowanym do prekonsultacji MF zaproponowało nowy art. 112b ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem naczelnik urzędu skarbowego lub celno-skarbowego mógłby odstąpić od nakładania sankcji, jeśli przy uwzględnieniu szczególnych okoliczności wywnioskuje, że podatnik działał z należytą starannością, jakiej można było od niego oczekiwać w danej sytuacji.
Resort zamierzał też obniżyć niektóre stawki sankcji. Zmiany nie miały jednak dotyczyć sankcji w wysokości 100 proc. dodatkowego zobowiązania.

Bez faktury

Zlikwidowany zostanie wymóg posiadania faktury przy wewnątrzwspólnotowym (WNT) nabyciu towarów. Obecnie, chcąc odliczyć VAT przy takiej transakcji, polski nabywca musi otrzymać fakturę w ciągu trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. Jeśli nie spełni tego warunku, to musi zmniejszyć kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ten termin.
Teraz Ministerstwo Finansów chce w ogóle zrezygnować z wymogu posiadania faktury. Podatek naliczony i VAT należny z tytułu WNT będzie można zawsze rozliczać w tym samym okresie rozliczeniowym.

Kurs przy korekcie

Doprecyzowane mają być przepisy o przeliczeniu kursu walutowego przy korekcie, gdy pierwotna faktura została wystawiona w walucie obcej. Obecnie reguły w tym zakresie wynikają z ugruntowanej praktyki interpretacyjnej.
Teraz resort chciałby zapisać w ustawie o VAT, że przy korekcie in minus zawsze należy stosować kurs pierwotny, czyli zastosowany w fakturze, która podlega skorygowaniu.
Natomiast przy korekcie in plus ma być przyjmowany średni kurs waluty obcej ogłoszony przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień, w którym zaistniała przyczyna zwiększenia podstawy opodatkowania.
Jeżeli faktura korygująca zostanie wystawiona jeszcze przed powstaniem obowiązku podatkowego, to właściwy ma być kurs zastosowany w korygowanej fakturze.
Podatnik będzie mógł wybrać również sposób przeliczania tych kwot według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień, w którym zaistniała przyczyna zwiększenia podstawy opodatkowania. Dziś może tylko kierować się kursem Narodowego Banku Polskiego z tego dnia.

Z rachunku VAT

Środki zgromadzone na rachunku VAT będzie można wykorzystywać na zapłatę podatków:
  • handlowego, tj. od sprzedaży detalicznej,
  • cukrowego, czyli opłaty od środków spożywczych,
  • od tzw. małpek, czyli opłaty od sprzedaży napojów alkoholowych w opakowaniach do 300 ml,
  • od wydobycia niektórych kopalin,
  • tonażowego,
  • od produkcji okrętowej, czyli zryczałtowanego podatku od wartości sprzedanej produkcji.
Pojawi się też możliwość przekazywania środków z rachunku VAT na rachunek VAT przedstawiciela grupy VAT, aby ten wpłacił do urzędu skarbowego należne podatki.
Przypomnijmy, że przepisy o grupach VAT wejdą w życie dopiero od 1 stycznia 2023 r. Wynika tak z nowelizacji niektórych ustaw w celu automatyzacji załatwiania niektórych spraw przez KAS (Dz.U. z 2022 r. poz. 1301).

Korekta deklaracji OSS i IOSS

Zmiany mają być także w korygowaniu deklaracji w przypadku procedury unijnej oraz nieunijnej (OSS) lub procedury importu (IOSS).
Dziś taka korekta następuje zasadniczo w bieżącej deklaracji, ale w określonych sytuacjach może być złożona wyłącznie i bezpośrednio do państwa członkowskiego konsumpcji (poza systemem OSS). Ma to miejsce po upływie trzech lat od złożenia deklaracji, w razie zaprzestania korzystania z procedury szczególnej, po wykluczeniu podatnika z tej procedury lub zmianie państwa identyfikacji.
Nowelizacja ustawy o VAT ma umożliwić w takich przypadkach korygowanie deklaracji i składanie ich bezpośrednio do Łódzkiego Urzędu Skarbowego (poza systemem OSS).

Odpowiedzialność faktora

Wprowadzony ma być dodatkowy przepis, który pozwoli faktorom (najczęściej są to banki) na uwolnienie się od odpowiedzialności solidarnej za VAT. Chodzi o sytuację, w której po zmianie faktora dotychczasowy faktor otrzymuje jeszcze należności od nabywców towarów stosujących mechanizm podzielonej płatności (split payment). Obecnie odpowiada on solidarnie za otrzymany VAT. Natomiast po zmianie uwolniłby się od odpowiedzialności, jeżeli przekazałby tę płatność na rachunek VAT nowego faktora.

Samochód bez VAT importowego

Planowane są zmiany w zwolnieniu z VAT towarów przeznaczonych do użytku obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych, misji specjalnych oraz niektórych pracowników tych placówek. Obecnie warunkiem zwolnienia jest nieodstępowanie importowanych towarów przez 3 lata na rzecz innych osób.
Po zmianie przepisy będą pozwalały na odstąpienie samochodu osobowego lub innego pojazdu przed upływem 3 lat od dokonania ich importu, jeżeli będzie to uzasadnione przesiedleniem członka personelu dyplomatycznego w celu podjęcia pracy w innym państwie. Pobyt w Polsce takiego członka personelu dyplomatycznego nie będzie mógł być jednak krótszy niż 2 lata.

WIS i WIA

W wykazie założono, że dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej będzie wydawał nie tylko wiążące informacje stawkowe (WIS), ale też wiążące informacje akcyzowe (WIA). Dziś WIA wydaje dyrektor Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu.
Zlikwidowana zostanie też opłata za wniosek o wydanie WIS. Dziś trzeba zapłacić 40 zł, a kwota ta jest przemnażana przez liczbę towarów i usług składających się na jedną czynność podlegającą opodatkowaniu, o którą pyta podatnik. Ponadto trzeba pokryć koszty ewentualnych badań i analiz.
Inaczej jest przy WIA. Zasadniczo podatnicy nie ponoszą kosztów za wydanie WIA, ewentualnie tylko płacą za przeprowadzone badania lub analizy.

Inne zmiany

Doprecyzowane mają być zasady korygowania podatku należnego od dostawy towarów na rzecz podróżnego.
Ponadto MF zamierza rozszerzyć zakres zwolnienia z VAT usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Korzystałyby z niego również fundusze inwestycyjne z siedzibą w innych państwach Unii Europejskiej.

E-commerce

Drugi projekt wpisany do rządowego wykazu (dotyczy nowelizacji dwóch ustaw: o VAT i o Krajowej Administracji Skarbowej) zakłada uszczelnienie pakietu e-commerce. Państwa członkowskie muszą bowiem wdrożyć u siebie do końca 2023 r. dyrektywę 2020/284.
Problem, który ma rozwiązać ta dyrektywa, dotyczy nieuczciwości przedsiębiorców wykorzystujących e-handel, by nie płacić VAT. Państwa konsumpcji potrzebują odpowiednich narzędzi do wykrywania i kontrolowania takich nieuczciwych przedsiębiorców. Temu ma służyć nałożenie m.in. na banki krajowe, oddziały banków zagranicznych, instytucje kredytowe, instytucje pieniądza elektronicznego (tj. na dostawców usług płatniczych) obowiązku:
  • prowadzenia kwartalnej ewidencji płatności i odbiorców płatności w odniesieniu do świadczonych usług płatniczych,
  • przechowywania tej ewidencji przez 3 lata od zakończenia roku podatkowego, w którym nastąpiła płatność,
  • udostępniania tej ewidencji szefowi KAS za pomocą formularza elektronicznego (w formacie XML) do końca miesiąca następującego po upływie kwartału, którego dotyczą informacje.©℗
Etap legislacyjny
Projekty nowelizacji ustaw: o VAT oraz niektórych innych ustaw, a także o VAT i ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej – wpisane do wykazu prac legislacyjnych i programowych rządu