Hanna Kozłowska - Podatnik VAT czynny, który w 2011 r. spełni warunki do zwolnienia z VAT, nie musi ponownie rezygnować ze zwolnienia.
Od 1 stycznia 2011 r. wzrośnie limit dla zwolnienia podmiotowego VAT z obecnych 100 tys. zł do 150 tys. zł. Co to będzie oznaczać w praktyce?
Podatnicy, u których łączna wartość sprzedaży opodatkowanej w 2010 roku będzie wyższa niż 100 tys. zł i nie przekroczy 150 tys. zł, będą mogli skorzystać ze zwolnienia VAT, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego w terminie do 15 stycznia 2011 r.
Jak określić w 2011 roku status podatnika VAT czynnego, którego obroty w roku 2010 nie przekroczą 100 tys. zł, gdy w latach poprzednich jego obrót przekraczał 50 tys. zł lub zrezygnował on z przysługującego mu zwolnienia?
Problem wydaje się wynikać z braku przepisu, który uzależniałby powrót do zwolnienia podmiotowego w VAT od zawiadomienia o tym urzędu skarbowego. I tak o ile sytuacja jest jasna w przypadku podatników, którzy w roku 2010 osiągną obroty przekraczające 100 tys. zł, ale nie większe niż 150 tys. zł – będą oni musieli złożyć zawiadomienie do urzędu skarbowego do 15 stycznia 2011 r. Bez tego zawiadomienia nie będą mogli korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT.
Czy brak jednoznacznego przepisu oznacza, że podatnicy mogą być zwolnieni z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT?
Tak. Należy jednak zauważyć, że w tym przypadku ustawodawca wprowadził dwa dodatkowe warunki do skorzystania ze zwolnienia, m.in. takim, by podatnik nie wykonywał czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT oraz by od końca roku, w którym nastąpiła utrata prawa do zwolnienia z podatku lub rezygnacji z tego zwolnienia, upłynął rok.
W tej sytuacji przepisy nie mówią o konieczności zawiadomienia urzędu skarbowego o korzystaniu ze zwolnienia. Zdaniem niektórych organów podatkowych wymagana jest jednak aktualizacja VAT-R. Tak uznał np. dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 11 czerwca 2010 r., nr IPPP2/443-173/10-2/IG.
Jakie będą konsekwencje braku rezygnacji ze zwolnienia?
O powrocie do zwolnienia podmiotowego mówi art. 113 ust. 11 ustawy o VAT. Zgodnie z nim podatnik, który utracił prawo do zwolnienia z podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia.
Takie brzmienie przepisu pozostawia podatnikowi wybór w zakresie ponownego skorzystania ze zwolnienia podmiotowego, co wyklucza rozszerzającą wykładnię, którą w ostatnim czasie można było spotkać, a mianowicie, że brak przepisu, który uzależniałby prawo do powrotu do zwolnienia z VAT od zawiadomienia urzędu skarbowego, powoduje automatyczną zmianę statusu podatnika z podatnika VAT czynnego na podatnika VAT zwolnionego.
Jak odnoszą się do takiej interpretacji urzędy skarbowe?
Krajowa Informacja Podatkowa potwierdza to stanowisko, że w przypadku podatnika VAT czynnego, który w 2011 r. spełnia warunki do skorzystania ze zwolnienia (zrezygnował lub utracił prawo do zwolnienia co najmniej rok wcześniej oraz ma obrót mniejszy niż 100 tys. zł za rok 2010) – ale nie zamierza z tej możliwości skorzystać – nie ma konieczności ponownej rezygnacji ze zwolnienia, aby zachować status podatnika VAT czynnego.
Jakie skutki może mieć brak formalnej rezygnacji ze zwolnienia podmiotowego, gdy podatnik VAT czynny będzie np. wystawiać faktury z VAT?
Wystawienie faktury i wykazanie w niej kwoty podatku nakłada obowiązek jego zapłaty. Co gorsza, taki dokument, wystawiony przez osobę nieuprawnioną, nie daje prawa do obniżenia podatku należnego ani zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego. Zabrania tego art. 88 ust. 3a ustawy o VAT. Potwierdził to m.in. NSA w wyroku z 30 stycznia 2009 r. (sygn. akt I FSK 1658/07).