Przedsiębiorcy w różnych przypadkach praktyki gospodarczej przerzucają ponoszone wydatki na kontrahenta (w formie refakturowania). Nie istnieje jednak ogólna zasada, która regulowałaby tę kwestię. Kiedy jest możliwe wystawienie refaktury VAT?
W zależności od sytuacji takie przenoszenie może wiązać się z różnymi konsekwencjami podatkowymi. Przede wszystkim należy ustalić, czy przenoszone koszty nie przynależą do innej transakcji i powinny zwiększyć podstawę opodatkowania VAT świadczenia głównego. Jeśli np. zleceniobiorca ustalił, że oprócz wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług nabywca zwróci mu koszt dojazdu i hotelu, to takie koszty z punktu widzenia VAT powinny być uwzględnione przy obliczaniu podstawy opodatkowania ze świadczenia usług. W tym przypadku zleceniobiorca nie świadczy na rzecz nabywcy usług hotelowych czy transportowych – koszty te stanowią jedynie elementy kalkulacji wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług. Brak jest podstaw, aby z punktu widzenia VAT rozpatrywać je jako odrębne transakcje.
Innym typem przenoszenia kosztów jest sytuacja, w której dany podatnik działający we własnym imieniu ponosi pewne koszty na rzecz innego podmiotu. W takim przypadku zastosowanie znajdzie art. 8 ust. 2a ustawy o VAT. Oznacza to, że podatnik działający we własnym imieniu na rzecz innej osoby z punktu widzenia VAT powinien otrzymać fakturę wystawioną na siebie, a następnie wystawić fakturę na nabywcę końcowego. Oczywiście również w tym przypadku należy uwzględnić ewentualny szerszy kontekst gospodarczy (związek z inną, większą transakcją).
Zdarza się, że podatnik jedynie ponosi koszty zarówno w imieniu, jak i na rachunek innego podatnika. W takim przypadku faktura nie jest wystawiana na tego podatnika, lecz na podatnika, w imieniu którego działa podmiot pośredniczący w zakupie. Taka sytuacja jest dla podmiotu pośredniczącego z punktu widzenia VAT neutralna.
Niestety w praktyce często sytuacje te nachodzą na siebie, co utrudnia ich prawidłową klasyfikację dla celów VAT. Dlatego zawsze należy uwzględniać szerszy kontekst transakcji, co pomoże uniknąć błędów w rozliczeniach.