Sankcje za zapłatę na nieznany fiskusowi rachunek bankowy mają działać od 1 stycznia 2020 r., a więc po kwartale od wejścia w życie nowego wykazu.
Przewiduje to najnowsza wersja projektu nowelizacji ustawy o VAT. W najbliższym czasie powinien zająć się nią rząd.
Biała lista miałaby zacząć obowiązywać od 1 września br. Ma być zbiorem danych o podatnikach VAT czynnych i zastąpić obecne trzy wykazy: podatników zarejestrowanych, wykreślonych i przywróconych do rejestru. Dzięki temu mogliby oni łatwiej i szybciej weryfikować swoich kontrahentów, w tym ich numery rachunków bankowych. Zasadniczo to na nie przedsiębiorcy będą musieli przelewać należności za towar lub usługę.
Karol Trybulec, radca prawny, doradca podatkowy, Enodo Advisors / DGP

Wniosek o sprostowanie

Kluczowa zmiana, zapisana w najnowszej wersji projektu, zakłada, że podatnicy VAT będą mogli wnioskować o sprostowanie lub usunięcie danych w wykazie. Wniosek trzeba będzie uzasadnić i przesłać do szefa Krajowej Administracji Skarbowej.
– Możliwość skorygowania danych niezgodnych z rzeczywistością to dobra zmiana z punktu widzenia podatników. W praktyce nietrudno w zgłoszeniach rejestracyjnych popełnić błąd, który może potem wiele kosztować – komentuje Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy i partner w KNDP.
Jeśli jednak fiskus uzna, że sprostowanie lub usunięcie danych nie doprowadzi do zgodności ze stanem rzeczywistym, to wyda decyzję odmowną.

Aktualizacja danych

Pierwotny projekt zakładał, że wykaz będzie aktualizowany codziennie w określonych godzinach. W najnowszej wersji ministerstwo zrezygnowało ze wskazywania godzin aktualizacji. W zamian podatnik otrzyma informację o dacie i godzinie sprawdzenia rachunku kontrahenta.
Jeśli więc przelewu dokona tego samego dnia, to będzie miał pewność, że pieniądze trafiły na właściwy i aktualny rachunek kontrahenta. Gdyby później okazało się, że dane z wykazu nie zostały jednak zaktualizowane przez fiskusa, to podatnik nie poniesie negatywnych konsekwencji.

Sankcje od 2020 r.

Nie zmieni się natomiast sankcja za przelew na inny rachunek niż wskazany w wykazie. Jeśli więc podatnik przekaże należność na inne konto niż znane już fiskusowi, a kwota przelewu będzie wyższa niż 15 tys. zł, to nabywca:
  • będzie solidarnie odpowiadał ze sprzedawcą za VAT,
  • nie zaliczy wydatku do kosztów uzyskania przychodów.
To, co różni najnowszą wersję projektu od poprzedniej, to data wejścia w życie tych sankcji.
Obie mają obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2020 r. Jest to związane z zasadą, że niekorzystna dla podatników zmiana w zakresie podatku dochodowego nie może zacząć obowiązywać w trakcie roku.
Równolegle z nią ma wejść przepis o solidarnej odpowiedzialności za VAT w razie zapłaty na inny rachunek niż z białej listy.
Słowem, od 1 września do 31 grudnia 2019 r. nie będzie sankcji za przelew na rachunek kontrahenta niezgłoszony fiskusowi (niewykazany w białej liście).

Marchewka dla zawiadamiających

Jednocześnie utrzymano przepisy, które pozwolą uniknąć tych konsekwencji. Podatnik, który przekaże należność na inne konto niż wskazane na białej liście, będzie mógł zaliczyć wydatek do kosztów i nie poniesie solidarnej odpowiedzialności za VAT, jeżeli zawiadomi o tym przelewie naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury. Będzie miał na to 3 dni od dnia zlecenia przelewu.
Niezależnie od tego podatnik będzie mógł też przelać pieniądze na inny rachunek sprzedawcy niż wynikający z wykazu, jeśli przelew zostanie zrealizowany w modelu podzielonej płatności. W tym przypadku nie trzeba będzie nawet zawiadamiać naczelnika urzędu skarbowego.

Dane za 5 lat wstecz

Na białej liście będzie można sprawdzić dane kontrahenta za ostatnie 5 lat, starsze będą usuwane – to kolejna zmiana w projekcie.
Obecne przepisy również przewidują taki termin usuwania danych, ale tylko gdy podatnik został zarejestrowany. Natomiast projekt nowelizacji przewiduje, że z bazy będą usuwane również informacje o tych przedsiębiorcach, którzy nie zostali zarejestrowani lub zostali przywróceni do rejestru.
Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że z punktu widzenia obrotu gospodarczego podawanie wcześniejszych danych nie ma znaczenia, bo po 5 latach przedawniają się zobowiązania podatkowe.
OPINIA

Sankcje będą też dotyczyły faktoringu

Dane, które znajdą się na białej liście podatników VAT / DGP
W nowej wersji projektu ograniczenie w rozpoznawaniu kosztów podatkowych w związku z płatnościami przekraczającymi 15 tys. zł. zostało rozszerzone również na podmioty świadczące usługi faktoringowe. Jeżeli faktor dokona zapłaty na rachunek nieujawniony organom, to będzie musiał rozpoznać przychód odpowiadający dokonanej płatności.
Dobrze, że pozostawiono przynajmniej możliwość uniknięcia sankcji (wyłączenia z kosztów oraz solidarnej odpowiedzialności za VAT).
Niestety, projektowane przepisy mogą spowodować istotne zwiększenie obciążeń administracyjnych przedsiębiorców w związku z koniecznością weryfikowania numerów kont kontrahentów.