Inwestycje w tzw. obcym środku trwałym nie są obojętne podatkowo. Czy można zaliczyć do kosztów nakłady, które w wyniku zakończenia umowy najmu nie zostały w pełni zamortyzowane?
Nie stanowią kosztów uzyskania przychodów straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność na skutek zmiany rodzaju działalności. Dla inwestycji w obcych budynkach okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat. W praktyce pojawia się problem, czy gdy dokonano inwestycji w budynku, który jest wynajmowany na okres krótszy niż dziesięć lat, to stratę wynikającą z niezamortyzowania w całości inwestycji w obcym środku trwałym można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
Zagadnienie to rozstrzygnął NSA w wyroku z 24 maja 2011 r. (sygn. akt II FSK 33/10). Spółka wynajęła lokal na okres sześciu lat. Dokonała w nim inwestycji (m.in. nowa aranżacja, przebudowa ścian, nowa instalacja elektryczna, podłogi). Następnie lokal został podnajęty podmiotom zależnym. Spółka stanęła na stanowisku, że skoro przychód z podnajmu będzie osiągać tylko przez sześć lat, to jedynie w tym okresie będzie miała prawo dokonywać odpisów amortyzacyjnych od poczynionych inwestycji w obcym środku trwałym. Pozostała część poniesionych wydatków w wysokości 40 proc. ich wartości, niezamortyzowana w okresie 6 lat najmu, będzie stanowiła stratę z tytułu likwidacji środka trwałego i będzie mogła zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów po zakończeniu umowy najmu. Jednak organy podatkowe uznały, że nie można w tej sytuacji mówić o likwidacji środka trwałego, gdyż nie nastąpiło jego zużycie, zniszczenie.
NSA przyznał rację podatnikowi. Zdaniem sądu pojęcie likwidacji środka trwałego nie można sprowadzać wyłącznie do fizycznego unicestwienia środka trwałego, i to jeszcze w wyniku zdarzeń niezależnych od podatnika. W opinii składu orzekającego, jeżeli poprzez likwidację nie w pełni umorzonego środka trwałego, który utracił przydatność gospodarczą z przyczyn innych niż zmiana rodzaju działalności, powstała strata, to taka strata jest kosztem podatkowym.