W praktyce podatkowej występują odmienne poglądy dotyczące sposobu zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatku z tytułu opłaty wstępnej przy umowie leasingu. Czy rozlicza się ją jednorazowo, czy proporcjonalnie?
Organy podatkowe stoją najczęściej na stanowisku, że opłata ta dotyczy całego okresu trwania umowy leasingowej, a tym samym w świetle art. 15 ust. 4d ustawy o CIT koszt jej poniesienia należy podzielić proporcjonalnie do okresu trwania umowy leasingu. W orzecznictwie sądów administracyjnych przeważa natomiast pogląd, że wydatek ten stanowi koszt jednorazowy związany z zawarciem umowy leasingu, przy czym istotne są tutaj zapisy zawarte w umowie.
W wyroku z 15 grudnia 2010 r. (sygn. akt II FSK 1294/09) NSA wskazał, że art. 15 ustawy o CIT różnicuje sposób rozliczenia kosztów w czasie w zależności od tego, czy koszty uzyskania przychodów mają charakter kosztów bezpośrednich, czy kosztów pośrednich. Koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącane w dacie ich poniesienia. Jeżeli jednak koszty pośrednie dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Jeżeli wstępna opłata leasingowa ma charakter opłaty samoistnej nieprzypisanej do poszczególnych rat leasingowych, zaś jej poniesienie jest warunkiem koniecznym do realizacji umowy leasingu, to powinna być ona rozliczona w dacie poniesienia kosztu. Opłata ta jest kosztem jednorazowym związanym z zawarciem umowy leasingu, a w konsekwencji i wydaniem samego przedmiotu leasingu. Natomiast w sytuacji, gdy w umowie leasingu określono, że opłata inicjalna jest opłatą na poczet usługi wykonywanej przez okres jej trwania, to wtedy nie można jej uznać za koszt jednorazowy w momencie poniesienia. Taka opłata wstępna powinna być rozliczona proporcjonalnie do czasu trwania umowy leasingu.