Czy odszkodowanie za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu nieruchomości, którą podatnik zamierza sprzedać, stanowi koszt uzyskania przychodów?
Organy podatkowe zwykle twierdzą, że podatnik nie ma prawa zaliczyć takiego odszkodowania do kosztów uzyskania przychodu, z uwagi na brak wystarczającego związku między wydatkiem a przychodem ze sprzedaży nieruchomości. W opinii organów podatkowych decyzja o odstąpieniu od umowy najmu i zapłacie związanego z tym odszkodowania, podjęta w celu zawarcia korzystniejszej ekonomicznie umowy sprzedaży nieruchomości, jest elementem ryzyka, jakie wiąże się z prowadzeniem działalności gospodarczej i z jakim powinni liczyć się przedsiębiorcy.
Korzystne dla podatników stanowisko prezentują jednak sądy administracyjne. Uznają, że w przypadku gdy podatnik podejmuje decyzję o sprzedaży nieruchomości, gdyż transakcja taka jest dla niego korzystniejsza od czerpania pożytków z najmu, to nie ma podstaw do kwestionowania celowości działań zmierzających do realizacji umowy sprzedaży. Za koszty uzyskania przychodu uznaje się nie tylko koszty pozostające w bezpośrednim związku przyczynowo-skutkowym z osiąganym przychodem, ale także koszty związane z przychodem pośrednio. Koszty związane z rozwiązaniem umowy z najemcą i opuszczeniem przez niego lokalu są zdaniem sądów administracyjnych związane z umową sprzedaży, ponieważ służą jej realizacji.
W katalogu wydatków, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodu, wskazane zostały kary umowne oraz odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych dóbr i usług. Brak jest natomiast odniesienia do odszkodowania za przedterminowe rozwiązanie umowy.
Ponieważ odszkodowanie za odstąpienie od umowy najmu pozostaje w związku z przychodem osiągniętym ze sprzedaży nieruchomości, to powinno stanowić ono koszt, co wynika z orzecznictwa sądów (np. wyroki NSA: z 27 stycznia 2003 r., sygn. akt III SA 1652/01 oraz 20 marca 2009 r., sygn. akt II FSK 1915/07).