Do transakcji wymiany udziałów może dojść jedynie między podmiotami istniejącymi – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.
Skarżącym była osoba fizyczna, która ma miejsce zamieszkania w Polsce. Zamierza ona zreorganizować działalność inwestycyjną. Rozważa więc utworzenie z innymi osobami spółki z o.o. lub akcyjnej. Udziały w niej skarżący objąłby w ramach transakcji wymiany udziałów (czyli w zamian za akcje lub udziały w innej firmie), o której mowa w art. 24 ust. 8a ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.).
Skarżący nie wyklucza, że obejmie udziały po cenie wyższej niż ich wartość nominalna. W przyszłości może z kolei dojść do ich umorzenia w drodze ich zbycia w celu umorzenia lub bez zbywania – w drodze umorzenia przymusowego. Wynagrodzenie za umorzone udziały może zostać wypłacone z czystego zysku spółki lub poprzez obniżenie kapitału zakładowego. Możliwe jest także zmniejszenie kapitału poprzez obniżenie wartości nominalnej udziałów i proporcjonalny zwrot gotówki. Skarżący chciał wiedzieć, jak w takich przypadkach rozliczyć koszty uzyskania przychodów. W jego ocenie do ustalenia kosztu podatkowego w związku z przymusowym lub automatycznym umorzeniem oraz zmniejszeniem wartości nominalnej udziałów w spółce należy stosować art. 22 ust. 1f pkt 1 ustawy o PIT. Zgodnie z nim kosztem podatkowym będzie nominalna wartość udziałów objętych w spółce w ramach transakcji wymiany udziałów.
Minister finansów nie zgodził się z tym stanowiskiem. W jego ocenie w przypadku przymusowego/automatycznego umorzenia udziałów w spółce kapitałowej, które skarżący uzyska z tytułu wniesienia aportem udziałów innej spółki kapitałowej (wymiana udziałów), po stronie skarżącego powstanie dochód, który powinien zostać ustalony jako nadwyżka przychodu uzyskanego w wyniku umorzenia udziałów nad kosztami. Koszty trzeba ustalić zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, a więc będą nimi wydatki poniesione przez podatnika na nabycie wniesionych aportem do spółki w ramach wymiany.
Sąd uchylił interpretację. Wskazał, że organ podatkowy powinien w interpretacji rozstrzygnąć najpierw, czy jest możliwe zawiązanie spółki w wyniku transakcji wymiany udziałów. Sąd uznał, że nie ma takiej możliwości. Organ podatkowy powinien więc wezwać podatnika do uzupełnienia opisu stanu faktycznego. Dopiero później będzie mógł ocenić skutki podatkowe. Wyrok jest nieprawomocny.
ORZECZNICTWO
Wyrok WSA w Warszawie z 9 września 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 423-424/12.