W 2022 r. i w latach następnych przedsiębiorcy będą mogli pomniejszać przychody o nieodliczone wcześniej wydatki na usługi niematerialne. Nie odejmą ich jednak w całości
W odniesieniu do kosztów poniesionych przed 2022 r. będą musieli stosować się do obowiązujących do końca 2021 r. limitów – wynika z odpowiedzi biura prasowego Ministerstwa Finansów na pytanie DGP.
Limitów tych nie znajdą już jednak w znowelizowanych Polskim Ładem przepisach.
Część ekspertów nie kryje zaskoczenia takim stanowiskiem resortu.
– To kolejny przykład, jak nie powinno się tworzyć przepisów prawa – komentuje Aleksy Miarkowski, doradca podatkowy i partner w SSW Pragmatic Solutions.
Jego zdaniem, jeżeli przedsiębiorcy będą mogli w 2022 r. zaliczać całość wydatków na usługi niematerialne do kosztów podatkowych (przy założeniu, że nie będą płacić minimalnego podatku dochodowego), to wątpliwa jest wykładnia, zgodnie z którą będą musieli stosować dotychczasowy limit do kosztów poniesionych przed 2022 r.
Ekspert obawia się, że takie stanowisko MF stanie się przyczyną kolejnych sporów w sądach administracyjnych.
Część doradców jednak broni wykładni resortu.
Znika przepis
Chodzi o skutki uchylenia art. 15e ustawy o CIT. Stanie się to od 1 stycznia 2022 r. wskutek wejścia w życie Polskiego Ładu, czyli nowelizacji z 29 października 2021 r. (Dz.U. poz. 2105).
Dotychczas przepis ten limitował (w ust. 1) koszty uzyskania przychodów z tytułu wydatków poniesionych na zakup od podmiotów powiązanych m.in. usług niematerialnych (np. doradczych, badania rynku, reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych) i licencji.
Jeżeli przekroczyły one w trakcie roku 3 mln zł, to przedsiębiorca mógł zaliczyć do podatkowych kosztów jedynie nadwyżkę do wysokości 5 proc. podatkowej EBITDA.
Jednocześnie art. 15e ust. 9 mówił, że „kwota kosztów, o których mowa w ust. 1, nieodliczona w danym roku podatkowym, podlega odliczeniu w kolejnych pięciu latach podatkowych, zgodnie z zasadami określonymi w ust. 1–8 i 10–15 oraz w ramach obowiązujących w danym roku limitów wynikających z tych przepisów”.
Od początku 2022 r. limit z art. 15e ust. 1 ustawy o CIT zostanie uchylony, a wydatki na usługi niematerialne od podmiotów powiązanych będą uwzględniane jedynie przy kalkulacji tzw. podatku minimalnego, który zapłacą firmy notujące stratę lub dochodowość nie wyższą niż 1 proc.
W pozostałych przypadkach przedsiębiorcy będą mogli odliczać te wydatki bez ograniczeń.
Przepis przejściowy
Artykuł 60 Polskiego Ładu przewiduje, że podatnicy, którzy do końca 2021 r. nie odliczyli nadwyżki kosztów usług niematerialnych na podstawie art. 15e ust. 9 ustawy o CIT, zachowają takie prawo „po dniu 31 grudnia 2021 r., w zakresie i na zasadach określonych w tym przepisie”, czyli w art. 15e ust. 9.
Tu właśnie pojawia się wątpliwość, bo uchylany art. 15e ust. 9 mówi o odejmowaniu nieodliczonych wcześniej kosztów usług niematerialnych „w ramach obowiązujących w danym roku limitów”. Tymczasem po wejściu w życie Polskiego Ładu żadne limity nie będą już w danym roku obowiązywać. Uchylony będzie bowiem cały art. 15e ustawy o CIT.
Nie będzie limitów
Część ekspertów jest w związku z tym zdania, że przedsiębiorcy, którzy nie odzyskali do końca 2021 r. nadwyżki kosztów usług niematerialnych, mogliby odliczyć ją jednorazowo już w przyszłym roku.
Takiego zdania jest m.in. Jarosław Ziółkowski, doradca podatkowy w Independent Tax Advisers.
– W związku z tym, że w ustawie o CIT nie będzie od 1 stycznia 2022 r. żadnych limitów dotyczących kosztów usług niematerialnych, wydaje się uzasadnione, aby przedsiębiorcy mogli odzyskać całość nieodliczonych w przeszłości wydatków na usługi niematerialne i to bez żadnych ograniczeń – mówi ekspert.
W jego przekonaniu byłoby to korzystne szczególnie dla podatników, którzy ze względu na niski tzw. podatkowy wskaźnik EBIDTA, nie mogliby przy dotychczasowych limitach odliczyć całości kosztów usług niematerialnych, i to nawet w kolejnych pięciu latach podatkowych.
Jarosław Ziółkowski tłumaczy skutki tego na przykładzie.
Przykład
W 2019 r. spółka z o.o. nie mogła odliczyć od przychodu 10 mln zł z tytułu wydatków na usługi niematerialne poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych. Limity obowiązujące w kolejnych latach, tj. w 2020 r. i w 2021 r. pozwoliły jej na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów odpowiednio 1 mln zł oraz 2 mln zł z kwoty nieodliczonych wcześniej 10 mln zł. Pozostałą część, czyli 7 mln zł, spółka będzie mogła odliczyć w całości już w 2022 r. Alternatywnie spółka będzie mogła rozłożyć odliczenie 7 mln zł zł na lata 2022–2024.
Kaskadowe odesłanie
Nie wszyscy eksperci zgadzają się z taką wykładnią. Agnieszka Wnuk, doradca podatkowy i partner w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy, jest zdania, że art. 60 Polskiego Ładu wprowadził swego rodzaju fikcję prawną. Polega ona na założeniu, że uchylone limity (do których nawiązuje art. 15e ustawy o CIT) będą nadal obowiązywać na potrzeby kalkulacji kwoty odliczenia wydatków wyłączonych wcześniej z kosztów uzyskania przychodu.
– W 2022 r. podatnik musiałby więc stosować dotychczasowe zasady i wyliczać kwotę kosztów usług niematerialnych do odzyskania, stosując się do uchylonych limitów – twierdzi ekspertka.
Podobnie uważa Daniel Więckowski, doradca podatkowy i partner w LTCA. – Resort finansów zdecydował się w art. 60 nowelizacji wprowadzającej Polski Ład na odesłanie kaskadowe, co nie jest najszczęśliwszym pomysłem legislacyjnym. Artykuł 60 odnosi się bowiem do art. 15e ust. 9 ustawy o CIT, w którego treści mowa jest o stosowaniu limitów określonych w innych regulacjach. Wydaje się jednak, że w konsekwencji podatnicy będą musieli w 2022 r. wyliczać „wirtualny limit kosztów” według formalnie nieobowiązujących już przepisów – mówi ekspert.
Takie stanowisko prezentuje też Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytanie DGP (patrz ramka).
Odpowiedź MF na pytanie DGP:
Artykuł 15e ustawy CIT limitujący wysokość kosztów uzyskania przychodów ponoszonych przez podatnika na nabycie określonych usług lub praw niematerialnych z 1 stycznia 2022 r. zostaje uchylony, jednak przepisy definiujące to rozwiązanie zostają odpowiednio włączone do regulacji art. 24ca2 ustawy CIT. Zauważono ponadto, że zgodnie z art. 60 ust. 1 Polskiego Ładu (przepis przejściowy) podatnicy, którzy przed końcem roku podatkowego rozpoczętego przed dniem 1 stycznia 2022 r. nabyli prawo do odliczenia kosztów na podstawie art. 15e ust. 9, zachowują uprawnienie do odliczenia w zakresie i na zasadach określonych w tym przepisie (tj. w kolejnych 5 latach podatkowych w ramach obowiązujących w danym roku limitów).
Podatnik, ustalając w latach 2022–2026 prawo do odliczenia kosztów uprzednio wyłączonych na podstawie art. 15e ustawy CIT, ustalał limit odliczenia, przypadający na dany rok, zgodnie z zasadami określonymi w tym przepisie. Innymi słowy dla celów ustalenia limitu warunkującego prawo do odliczenia należy, zgodnie z art. 60 ust. 1 Polskiego Ładu, przyjmować założenie, że art. 15e ustawy CIT nadal jest stosowany.
