W ubiegłym roku rozwiązano tylko 4 spory o podwójne opodatkowanie dochodów polskich rezydentów. W tym czasie do fiskusa wpłynęło 6 nowych wniosków. To bardzo mało.
Dla porównania w Niemczech w 2015 r. zgłoszono 363 wnioski, rozwiązano 245 spory, a ponad 1100 czeka na rozstrzygnięcie. Więcej wniosków niż w naszym kraju złożono także m.in. w Czechach i na Węgrzech.
Procedurę wzajemnego porozumiewania się przewidują wszystkie zawarte przez Polskę umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Może z niej skorzystać każdy, kto uzna, że działania Polski lub innego państwa narażają go na podwójne opodatkowanie dochodu lub majątku.
Dane na temat popularności jej stosowania co roku publikuje Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. Najnowsze statystyki pokazują, że w 2015 r. polscy podatnicy korzystali z niej bardzo rzadko. Złożyli 6 nowych wniosków (rok temu 18, a w 2013 r. 19). Jednocześnie rozwiązano tylko 4 dotychczasowe spory (rok temu 22). Na koniec 2015 r. nierozwiązane pozostały 42 sporów.
Wśród krajów należących do OECD mniejsze zainteresowanie stosowaniem tej procedury było w 2015 r. tylko w Chile, na Łotwie, w Estonii i Turcji.
Głównym powodem niskiego zainteresowania jest najprawdopodobniej czasochłonność procedury (średni czas rozstrzygnięcia sporu w krajach OECD zmniejszył się, ale nadal wynosi 20 miesięcy).
– Niezależnie od tego, który kraj miał faktycznie prawo pobrać podatek, to złożenie wniosku o rozpoczęcie procedury wzajemnego porozumiewania się może podatnikom tylko pomóc – uważa Łukasz Kosonowski, radca prawny w MDDP.
Podkreśla, że mimo ewidentnych wad (głównie czasochłonności) procedura ta ma też zalety. Jest odformalizowana i nie podlega opłacie. Wystarczy wysłać wniosek na adres: Ministerstwo Finansów, Departament Podatków Dochodowych, ul. Świętokrzyska 12, 00–916 Warszawa. Należy w nim przedstawić stan faktyczny sprawy i wyjaśnić, dlaczego oraz kiedy zostały naruszone przepisy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Zdaniem Łukasza Kosonowskiego zainteresowanie (także w Polsce) stosowaniem procedury powinno wzrosnąć na skutek niedawnych działań Komisji Europejskiej. Pod koniec października br. Bruksela zaproponowała, aby objęła ona wszystkie przypadki sporów o podwójne opodatkowanie. Jeśli podatnik wystąpi o jego rozwiązanie, a państwa nie dojdą do konsensusu w ciągu dwóch lat, będą one musiały powołać niezależną instytucję arbitrażową, która rozwiąże problem w ciągu 6 miesięcy.