Subskrybuj nas na Youtube
Dopiero uchwała NSA przesądzi o tym, czy egzekutorzy powinni płacić od października 2015 r. VAT od opłat egzekucyjnych.
Spór sprowadza się do tego, czy komornicy działają jak przedsiębiorcy, czy korzystają z wyłączenia przewidzianego dla organów władzy publicznej.
– Kwestia jest zbyt ważna, by rozstrzygnąć ją zwykłym wyrokiem, bo ten nie wiąże innych składów sędziowskich – powiedziała sędzia Małgorzata Niezgódka-Medek.
NSA nie zdecydował się za to na skierowanie sprawy do Trybunału Sprawiedliwości UE. Ten już dwukrotnie orzekał o statusie komorników dla celów VAT. Raz uczynił to w sprawie komorników z Holandii (sygn. akt C-235/85), drugi raz – ze Słowacji (sygn. akt C-456/07). Z obu wyroków wynikało, że komornicy muszą płacić VAT.
NSA, przed podjęciem uchwały, ma więc porównać regulacje polskie z holenderskimi i słowackimi.
Rozstrzygnięcie dotyczyć będzie stanu prawnego obowiązującego od października 2015 r. aż do czasu wejścia w życie zapowiadanej ustawy o komornikach.
Spór o VAT od komorników zaczął się w czerwcu 2015 r. od nieoczekiwanej zmiany interpretacji ogólnej przez ministra finansów (nr PT1.050.1.2015.LJU.19). Zgodnie z nową komornicy powinni płacić od października 2015 r. VAT od opłat egzekucyjnych.
Sporny stał się nie tylko sam obowiązek podatkowy, ale także sposób obliczania daniny. Nie wiadomo, czy komornicy mieliby doliczać podatek do opłat egzekucyjnych, czy płacić go z własnej kieszeni.
Na uchwałę trzeba będzie poczekać. Tymczasem trwają już prace nad nową ustawą o komornikach. Zgodnie z nią opłaty egzekucyjne mają stać się daniną publiczną będącą w całości dochodem państwa, a egzekutorzy będą pobierać od nich prowizję.
W projekcie znalazł się też zapis, że nie będą oni podlegali VAT (projektowany art. 97 ust. 1 pkt 6). Zdaniem Ministerstwa Sprawiedliwości będzie to ostateczne przecięcie sporu.
Jednak, jak zauważa Rafał Fronczek, prezes Krajowej Rady Komorniczej, zapowiadane zwolnienie może zostać zakwestionowane przez Komisję Europejską jako niezgodne z dyrektywą o VAT. Unijne przepisy nie uznają za podatników Vat organów władzy publicznej, a takim jest komornik sądowy, jednakże problem dotyczy sytuacji gdy taki organ nie jest włączony w strukturę administracji publicznej, lecz wykonują ją w formie samodzielnej działalności gospodarczej.
Projekt zakłada zaś zwolnienie z VAT, mimo pozostawienia niezmienionego, hybrydowego statusu komornika, który pozostając w ścisłej zależności z prezesem sądu rejonowego, to jednak jest podmiotem samofinansującym się.
Według Fronczka, prace nad nową ustawą są przedwczesne, bo o statusie polskich egzekutorów powinna najpierw rozstrzygnąć uchwała NSA, a może nawet wyrok TSUE. – Jeśli komornicy mieliby jednak podlegać VAT, wówczas i tak trzeba będzie określić, na jakich zasadach ma być on naliczany, a propozycje zawarte w projekcie stracą rację bytu – zaznacza prezes KRK.
ORZECZNICTWO
Postanowienie NSA z 1 grudnia 2016 r., sygn. akt I FSK 1801/16. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia