Usługami detektywistycznymi są czynności polegające na uzyskiwaniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji o osobach, przedmiotach i zdarzeniach, realizowane na podstawie umowy zawartej ze zleceniodawcą, w formach i w zakresach niezastrzeżonych dla organów i instytucji państwowych na mocy odrębnych przepisów, a w szczególności poszukiwanie mienia (art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o usługach detektywistycznych). Stosownie do art. 13 ustawy o usługach detektywistycznych detektyw ma obowiązek sporządzić i przekazać zatrudniającemu go przedsiębiorcy końcowe pisemne sprawozdanie z wykonanych w danej sprawie czynności, o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy o usługach detektywistycznych, obejmujące:
1) opis stanu faktycznego,
2) datę rozpoczęcia czynności,
3) określenie zakresu i przebiegu przeprowadzonych czynności,
4) datę zakończenia czynności.
CIT
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT (art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o CIT).
Zatem aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, musi spełniać następujące warunki:
● zostać poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
● być definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
● pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
● zostać poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub móc wpływać na wielkość osiągniętych przychodów,
● zostać właściwie udokumentowany,
● nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Organy podatkowe przyznają, że wydatki poniesione na usługi detektywistyczne poniesione w celu odnalezienia środka trwałego mogą stanowić dla przedsiębiorcy pośrednie koszty uzyskania przychodów. Poszukiwany środek trwały (w przypadku spółki ABC samochód ciężarowy) miał ścisły związek z uzyskiwanymi przychodami. Poniesione wydatki za usługę detektywistyczną należy zatem zakwalifikować do wydatków poniesionych w celu zachowania źródła przychodów (postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego Urzędu Skarbowego w Staszowie z 16 sierpnia 2006 r., PD/415-11/2006).
Kosztem uzyskania przychodu, stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a ustawy o VAT, nie będzie podatek VAT wynikający z otrzymanej faktury, gdyż podlega on w całości odliczeniu.
Zatem spółka ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatek poniesiony na nabycie przedmiotowych usług detektywistycznych w kwocie netto, tj. w wysokości 5000 zł.
Nabyte usługi detektywistyczne należy uznać za koszty pośrednie, tj. niezwiązane bezpośrednio z uzyskiwanymi przychodami.
Koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, to stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą (art. 15 ust. 4d ustawy o CIT). Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 15 ust. 4e ustawy o CIT).
Jak rozumiem, faktura ta została ujęta w księgach rachunkowych spółki ABC na 14 listopada 2016 r. Zatem spółka powinna rozpoznać koszt uzyskania przychodów z tytułu nabycia przedmiotowych usług detektywistycznych w listopadzie 2016 r. w 5000 zł.
VAT
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (zob. art. 86 ust. 1 in principio ustawy o VAT).
Dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług a prowadzoną działalnością. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter pośredni lub bezpośredni. Nabycie usług detektywistycznych w celu poszukiwania skradzionego środka trwałego (samochodu ciężarowego) wykazuje pośredni związek z czynnościami opodatkowanymi (świadczeniem usług transportowych). Zatem można przyjąć, że spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanej faktury za usługi detektywistyczne w całości, tj. w kwocie 1150 zł.
Termin obniżenia podatku
Pozostaje tylko ustalić, w jakim miesiącu spółka może odliczyć podatek naliczony. W myśl reguły zawartej w art. 86 ust. 10 ustawy o VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że faktura nie została jeszcze zapłacona. Z przedstawionego stanu faktycznego nie wynika natomiast, by otrzymana faktura zawierała wyrazy „metoda kasowa”. Oznacza to, że obowiązek podatkowy z tytułu nabycia przedmiotowych usług detektywistycznych powstał z chwilą ich wykonania, tj. 7 listopada 2016 r., stosownie do art. 19a ust. 1 ustawy o VAT.
Jednakże samo ustalenie, kiedy w stosunku do nabytej usługi powstał obowiązek podatkowy, choć konieczne, nie pozwala na ustalenie w pełni, kiedy można odliczyć podatek naliczony. Konieczne jest bowiem w naszym przypadku sięgnięcie do art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, stosownie do którego prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę.
Przedmiotową fakturę spółka otrzymała 21 listopada 2016 r., a zatem odliczenia wynikającego z niej podatku naliczonego spółka może dokonać najwcześniej w deklaracji VAT-7 za listopad 2016 r., co jak zakładam uczyni.
Na potrzeby schematu rozliczenia podatku zakładam, że spółka nie skorzysta z możliwości, jaką daje art. 86 ust. 11 ustawy o VAT, i nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych, tj. za październik bądź listopad 2016 r.
Podsumowując, spółka w deklaracji VAT-7 za listopad 2016 r. może odliczyć podatek naliczony z tytułu nabytych usług detektywistycznych w wysokości 1150 zł.
SCHEMAT ROZLICZENIA SPÓŁKI ABC*
JAKI PODATEK
Przy nabyciu usług detektywistycznych poszukiwania pojazdu – środka trwałego spółki wystąpi:
VAT naliczony: 1150 zł (wykazujemy w poz. 45 wartość netto w zł: 5000 zł i w poz. 46 podatek naliczony w zł: 1150 zł) – tylko część podatku VAT z otrzymanej faktury podlega odliczeniu
CIT: koszty uzyskania przychodów (KUP): 5000 zł (wartość netto wydatków na nabycie usług detektywistycznych)
W JAKIEJ DEKLARACJI
Podatek należy wykazać odpowiednio:
VAT: deklaracja VAT-7 (podatek naliczony w poz. 45: 5000 zł i wartość netto w poz. 46: 1150 zł)
CIT: nie ma obowiązku składania deklaracji zaliczkowej, trzeba jednak uwzględnić przedmiotowe koszty uzyskania przychodów w kwocie 5000 zł przy obliczeniu zaliczki na podatek PIT podlegający wpłacie do urzędu skarbowego, a po zakończeniu roku podatkowego uwzględnić go w zeznaniu rocznym CIT-8
TERMIN ZŁOŻENIA DEKLARACJI
VAT-7: 27 grudnia 2016 r. (25 i 26 grudnia 2016 r. to święta)
CIT-8: 31 marca 2017 r. – przy założeniu, że rokiem podatkowym spółki jest rok kalendarzowy
* W schemacie rozliczenia pominięte zostały inne zdarzenia/czynności.
Podstawa prawna
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710).
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).
Ustawa z 6 lipca 2001 r. o usługach detektywistycznych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 273 ze zm.).