Dwa rodzaje kar

O obie wystąpiła gmina miejska, która kupiła budynek hotelu i oddała go w trwały zarząd swojej jednostce budżetowej. Obowiązujący na terenie hotelu regulamin zakłada m.in. bezwzględny zakaz palenia papierosów. Za każde złamanie zakazu jest kara w wysokości 500 zł. Hotel uzasadnia jej pobór zwiększonymi kosztami utrzymania związanymi z koniecznością odświeżenia pokoju i dodatkowego czyszczenia.

Kary są też za spóźnione anulowanie rezerwacji lub niepojawienie się w hotelu. Ich wysokość waha się od 10 proc. do 90 proc. ceny za nocleg – w zależności od tego, w którym momencie klient zrezygnował z usługi. Hotel pobiera ją, by pokryć sobie stratę spowodowaną tym, że zarezerwowany pokój nie mógł zostać wynajęty innemu klientowi.

Co z VAT

Gmina uważała, że żadna z tych sankcji nie jest opodatkowana VAT. Argumentowała, że nie jest to wynagrodzenie za odpłatną usługę świadczoną przez hotel, tylko kara umowna mająca dyscyplinować klientów.

Liczy się nocleg

Dyrektor KIS zgodził się z nią tylko w części dotyczącej kar nakładanych za odstąpienie od umowy noclegowej. Stwierdził, że nie są one związane z żadnym świadczeniem wzajemnym ani z korzyścią po stronie ukaranego. Skoro nie zostaje wykonana usługa noclegowa, to hotel nie pobiera wynagrodzenia za odpłatne świadczenie tej usługi, a w konsekwencji nie ma również VAT od kary nałożonej na niedoszłych gości – stwierdził dyrektor KIS.

Co innego – uznał – opłaty nakładane za złamanie zakazu palenia. Dyrektor KIS wyjaśnił, że takie opłaty, pobierane za niezastosowanie się do zakazu palenia papierosów na terenie hotelu, nie są karą umowną ani odszkodowaniem, tylko elementem wynagrodzenia za świadczenie usług noclegowych.

Powołał się m.in. na wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 20 stycznia 2022 r. (C-90/20), z którego wynikało, że opodatkowane VAT są karne opłaty za nieregulaminowe parkowanie. Zdaniem TSUE mają one bezpośredni związek z samą usługą parkingową. Tak samo dyrektor KIS uznał w sprawie opłat za niezastosowanie się do zakazu palenia – jego zdaniem mają one bezpośredni związek z usługą noclegową.

Jak wyjaśnił dyrektor KIS, klient hotelu podpisuje umowę, której przedmiotem jest świadczenie usługi noclegowej za wynagrodzeniem. Z kolei zakaz palenia papierosów na terenie hotelu jest określony w regulaminie tego obiektu. Zatem łączna kwota, którą zapłaci gość hotelowy – tj. łącznie z ewentualną opłatą karną – stanowi podstawę opodatkowania usługi noclegowej – stwierdził dyrektor KIS. ©℗

Podstawa prawna

Interpretacje indywidualne dyrektora KIS z 17 lipca 2025 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.277.2025.1.IG i 0114-KDIP4-3.4012.285.2025.1.APR