Wcześniej, w grudniu 2023 r., resort prezentował inną wykładnię.

Czego dotyczy problem

Problem dotyczy sytuacji, w której zanim zostanie rozpatrzony wniosek podatnika o umorzenie zaległości podatkowej, danina zostanie już wyegzekwowana przez komornika lub zapłacona przez samego podatnika.

Pierwotnie resort twierdził, że skoro w takiej sytuacji doszło do zapłaty podatku, to nie można już mówić o istnieniu zaległości podatkowej. Skoro więc ona nie istnieje, to nie można jej umorzyć. W przeciwnym razie dochodziłoby do dwukrotnego zakończenia tego samego stosunku prawnopodatkowego – tłumaczyło MF.

Jakie jest aktualne stanowisko MF

Teraz resort zmienił zdanie. W piśmie do RPO stwierdził, że „aktualne orzecznictwo sądów administracyjnych oraz stanowisko doktryny wskazują, że organ nie ma podstaw do umorzenia postępowania o udzielenie ulgi w spłacie zobowiązania podatkowego z powodu zapłaty bądź wyegzekwowania zobowiązania i ma obowiązek rozpatrzeć sprawę merytorycznie”.

Ministerstwo powołało się tu na dwa wyroki: Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 8 października 2024 r. (sygn. akt I SA/Po 362/24, prawomocny) i WSA w Szczecinie z 21 maja 2025 r. (I SA/Sz 141/25, nieprawomocny).

Dlatego – według obecnego stanowiska MF – gdy wniosek podatnika o umorzenie zaległości podatkowej został złożony przed zapłatą lub wyegzekwowaniem zaległości podatkowej, to organ podatkowy powinien go rozpoznać, chyba że wnioskodawca sam (bez jakiejkolwiek formy przymusu) zrezygnowałby z tego rozstrzygnięcia.

- Aktualne stanowisko w tej sprawie zostało skierowane do dyrektorów izb administracji skarbowej – poinformowało rzecznika ministerstwo. Dodało, że zmiana praktyki działania organów w tym zakresie nie wymaga zmian w prawie.

Jaka będzie zmiana

Przypomnijmy jednak, że MF taką zmianę zaplanowało już w marcu 2025 r., w opublikowanym wtedy projekcie nowelizacji ordynacji podatkowej (nr UD196). Zmiana miała polegać na wprowadzeniu do ordynacji podatkowej przepisu, który wprost dałby urzędom możliwość umorzenia podatku przed terminem jego płatności. Projekt nadal jest w konsultacjach.

Odpowiedź z 11 lipca 2025 r. Zbigniewa Stawickiego, zastępcy szefa KAS, na wystąpienie RPO, znak sprawy DPP6.055.2.2025.CNNM