Zakup określonych praw

Nabycie po zmarłym, w wyniku zniesienia współwłasności, domu lub jego części wyklucza zastosowanie zwolnienia z PCC przy zakupie pierwszego mieszkania lub domu – stwierdził dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.

Chodzi o zwolnienie przewidziane w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Polega ono na tym, że nabywca nie płaci PCC, gdy kupuje na rynku wtórnym swoje pierwsze mieszkanie lub dom, czyli:

- prawo własności mieszkania stanowiącego odrębną nieruchomość,

- prawo własności domu jednorodzinnego,

- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego.

Kupującym musi być „osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach”. Wyjątek dotyczy osób, których udział „nie przekracza lub nie przekraczał 50 proc. i został nabyty w drodze dziedziczenia”.

Zniesienie współwłasności wyklucza preferencję

O tę właśnie końcówkę przepisu spytała kobieta, która nabyła po zmarłym ojcu połowę mieszkania, ale z tego tylko jedną ósmą odziedziczyła, a trzy ósme trafiły do niej w wyniku zniesienia współwłasności i przejęcia udziałów po przyrodnim rodzeństwie.

Kobieta chciała się upewnić, że gdy będzie kupowała na rynku wtórnym swoje pierwsze mieszkanie, skorzysta ze zwolnienia z PCC na podstawie w art. 9 pkt 17 ustawy o tym podatku.

Nie zgodził się z tym dyrektor KIS. Przyznał, że podatniczka co prawda nabyła udział w prawie do domu w dopuszczalnej wysokości, tj. 4/8 (czyli nieprzekraczający 50 proc.), ale odbyło się to nie tylko wskutek dziedziczenia, lecz także tytułem zniesienia współwłasności. Są to natomiast dwa odrębne tytuły nabycia. W związku z tym podatniczka nie będzie mogła skorzystać ze zwolnienia z PCC przy zakupie mieszkania lub domu na rynku wtórnym.

Z interpretacji wynika, że kobieta nie utraciłaby preferencji, gdyby ojciec zapisał jej w testamencie połowę domu.

Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 20 czerwca 2025 r., sygn.0111-KDIB2-3.4014.221.2025.2.ASZ