Wynalazca, który płaci innej osobie za wykorzystywanie wspólnego odkrycia, nie pomniejszy o to przychodu z uczestnictwa w spółce jawnej. Bo to nie ona jest stroną umowy – orzekł NSA.
– Skoro wynalazek nie stanowi składnika majątku spółki osobowej, to spółka jako odrębny od wspólnika podmiot nie jest stroną umowy, na podstawie której byłaby zobowiązana do zapłaty wynagrodzenia – stwierdził NSA.
Sprawa dotyczyła trzech mężczyzn, którzy wspólnie wynaleźli i opatentowali wynalazek. Umówili się, że dochody z tego tytułu będą dzielić między siebie. Zagwarantowali sobie przy tym prawo do korzystania z wynalazku we własnym zakresie, w tym również prawo do używania go w spółkach osobowych powstałych z wyłącznym udziałem wynalazców.
Wkrótce potem dwóch z nich założyło spółkę jawną, w której wykorzystywali wynalazek do produkcji. Trzeci dostawał od nich za to wynagrodzenie. Obaj wypłacali je po połowie, ze swoich osobistych kont.
Nadwykonania ujmuje się kasowo

Zobacz również
Potem jednak postanowili zaliczyć ten wydatek do kosztów uzyskania przychodów ze spółki jawnej. Argumentem było dla nich to, że obaj występują w roli podatników PIT z tytułu dochodu uzyskanego w spółce.
Początkowo dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uważał tak samo. Uznał, że skoro wypłata wynagrodzenia trzeciemu wynalazcy ma związek z działalnością gospodarczą spółki, to może być kosztem uzyskania przychodów z tejże spółki.
Dwa lata później jednak zmienił interpretację. Stwierdził, że spółka jawna i jej wspólnicy to odrębne podmioty. Zawarcie umowy o wypłacie wynagrodzenia przez wspólników nie oznacza zatem, że poniesione przez nich wydatki mogą być kosztem spółki. Fiskus uznał, że umowa dotycząca wypłaty wynagrodzenia miała charakter prywatny i spółka nie była jej stroną, a wynalazek nie stanowi składnika jej majątku.
Nowy zarząd nie zrzuci winy na poprzedników

Zobacz również
Nie zgodził się z tym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Zwrócił uwagę na to, że gdyby trzeci wynalazca nie został spłacony, to spółka nie mogłaby legalnie produkować swoich produktów, a w związku z tym nie mogłaby uzyskiwać legalnych przychodów ze sprzedaży. Idąc tym tropem, sąd I instancji uznał, że wydatki poniesione przez wspólników były wydatkami służącymi zachowaniu źródła przychodu i będą stanowić koszty podatkowe ich spółki.
Wyrok ten uchylił jednak Naczelny Sąd Administracyjny, który podzielił stanowisko organu podatkowego. Sąd kasacyjny zwrócił uwagę na to, że zapłata wynagrodzenia trzeciemu wynalazcy wynika z umowy, której spółka nie była stroną. To wspólnicy zobowiązali się do wypłaty wynagrodzenia z tytułu wykorzystywania wynalazku chronionego patentem – stwierdził NSA. W związku z tym uznał, że wydatki poniesione na wypłatę wynagrodzenia nie są wydatkami poniesionym na uregulowanie zobowiązań ciążących na spółce.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 6 października 2016 r., II FSK 2733/14. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia