Subskrybuj nas na Youtube
Polski obywatel pracował w Norwegii. Według przepisów tego kraju jego dochody podlegały zwolnieniu z opodatkowania. Czy mimo to ma on prawo do odliczenia swoich zarobków od podatku obliczonego w ojczyźnie?
Polscy rezydenci podatkowi, czyli osoby, które np. pracują sezonowo za granicą czy też wykonują zlecenia od kontrahentów z innego kraju, podlegają opodatkowaniu od całości swoich dochodów. Oznacza to, że ciąży na nich obowiązek zadeklarowania w Polsce wszystkich wpływów. Taka sytuacja może prowadzić do podwójnego opodatkowania tego samego dochodu – w Polsce i w państwie jego uzyskania. Można jednak liczyć na ulgę abolicyjną, zwłaszcza że m.in. dzięki wysokiej kwocie wolnej w kraju zagranicznym tak naprawdę podatku można nie zapłacić, a jeszcze otrzymać ulgę.
Ochrona przed podwójnym opodatkowaniem
Zarówno umowy międzynarodowe, jak i przepisy ustawy o PIT przewidują określone metody ochrony podatników przed podwójnym opodatkowaniem. Szczególnym rozwiązaniem jest tzw. ulga abolicyjna, o której mowa w art. 27g ustawy o PIT. Celem ulgi jest wyrównanie różnic wynikających z faktu, że w zależności od treści umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania do dochodów zagranicznych zastosowanie znajduje jedna z następujących metod:
- proporcjonalnego odliczenia (kredytu podatkowego zwykłego),
- wyłączenia z progresją.
W przypadku metody proporcjonalnego odliczenia dochód zagraniczny podlega opodatkowaniu w Polsce, a od obliczonego podatku odlicza się kwotę równą podatkowi zapłaconemu za granicą. Stosuje się ją również w przypadku braku umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Odliczenie nie może przekroczyć tej części podatku przed odliczeniem, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany za granicą.
W ramach metody wyłącznie z progresją dochód zagraniczny podlega zwolnieniu z opodatkowania w Polsce. Kwota dochodu zagranicznego jest natomiast uwzględniana dla potrzeb ustalenia efektywnej stawki podatku w odniesieniu do dochodów krajowych.
Przy zastosowaniu ulgi abolicyjnej podatnik odlicza od podatku różnicę między podatkiem ustalonym według metody odliczenia proporcjonalnego a podatkiem wynikającym z zastosowania metody wyłączenia z progresją. W efekcie następuje zrównanie obciążeń podatkowych osób pracujących za granicą, niezależnie od metody. Ulga ma zastosowanie m.in. do dochodów zagranicznych ze stosunku pracy, działalności wykonywanej osobiście oraz działalności gospodarczej.
Pomimo pozornej prostoty mechanizmu ulgi abolicyjnej pojawiają się liczne wątpliwości co do możliwości jej stosowania. W szczególności powstaje pytanie, czy warunkiem jest zapłata podatku za granicą. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidują co do zasady możliwość opodatkowania dochodów za pracę w państwie, gdzie jest ona wykonywana (państwo źródła). Postanowienia umów nie przesądzają jednakże o tym, czy państwo źródła faktycznie skorzysta z przysługujących mu uprawnień i opodatkowuje dochody za pracę wykonywaną na swoim terytorium. Odpowiednie regulacje znajdziemy w przepisach wewnętrznych kraju wykonywania pracy.
Korzystna interpretacja
Analiza art. 27g ustawy o PIT nie daje jednoznacznej odpowiedzi, czy zastosowanie ulgi abolicyjnej uzależnione jest od faktycznej zapłaty podatku za granicą. Taki warunek nie wynika z treści przepisów, niemniej odwołują się one do metody kredytu podatkowego, której częścią składową jest możliwość odliczenia podatku zapłaconego za granicą. Wątpliwości interpretacyjne znajdują swoje odbicie w niejednolitym orzecznictwie organów podatkowych i sądów administracyjnych.
Wątpliwości na korzyść podatnika rozstrzygnął ostatnio dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 28 września (IBPB-2-2/4511-666/16-1/APS). Dokument został wydany na wniosek podatnika wykonującego pracę na statkach zarejestrowanych w Norwegii. Na podstawie polsko-norweskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania dochody z powyższego tytułu mogą podlegać daninie w tym kraju, natomiast w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania zastosowanie znajduje metoda odliczenia proporcjonalnego. Jak wskazał wnioskodawca, stosownie do norweskich przepisów wewnętrznych omawiane dochody podlegały zwolnieniu z opodatkowania w tym kraju.
Zdaniem dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach prawo do ulgi abolicyjnej przysługuje wtedy, kiedy do dochodów z pracy najemnej uzyskanych za granicą ma zastosowanie – zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania – metoda odliczenia proporcjonalnego. W takim przypadku, co podkreślił organ, bez znaczenia pozostaje, czy druga strona umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (drugie państwo) pobiera podatek od danego dochodu.
Gdzie preferencje
Jeśli podatnik pracował w tych krajach, a rozlicza PIT w Polsce, może liczyć na ulgę abolicyjną.
● Australia
● Belgia
● Holandia
● Kazachstan
● Korea Południowa
● Norwegia (w zakresie dochodów, które na podstawie umowy mogą być opodatkowane w Norwegii, ale zgodnie z prawem wewnętrznym tego państwa są wolne od podatku)
● Rosja
● USA
● Uzbekistan
● Zjednoczone Emiraty Arabskie
Podstawa prawna
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).