Zmianę w tym zakresie zakłada opublikowany właśnie projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, którym zajmie się Komitet Stały Rady Ministrów. Jest to kolejny już projekt deregulacji przepisów.

Zwolnienie przy zbyciu udziałów lub akcji

Zwolnienie dla polskich spółek holdingowych to preferencja wprowadzona Polskim Ładem od 2022 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.). W zasadzie są to dwa rodzaje podatkowych zachęt.

Po pierwsze, spółki holdingowe mogą uniknąć podatku od dochodu z odpłatnego zbycia udziałów lub akcji swojej krajowej lub zagranicznej spółki zależnej na rzecz podmiotu niepowiązanego (art. 24o ustawy o CIT). W tym celu muszą na co najmniej pięć dni przed planowaną transakcją złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenie o zamiarze skorzystania ze zwolnienia. W oświadczeniu muszą podać:

- imiona i nazwiska lub nazwy, adresy i NIP-y stron umowy,

- nazwę, adres oraz NIP spółki zależnej, której udziały (akcje) będą zbywane,

- jaki udział w kapitale spółki zależnej zostanie zbyty,

- planowaną datę zawarcia umowy.

I właśnie wymóg złożenia tego oświadczenia ma zniknąć. Tak zakłada opublikowany projekt. Zmiana ma wejść w życie dzień po dniu ogłoszenia nowelizacji w Dzienniku Ustaw.

Zwolnienie dla dywidend

Druga preferencja dla polskich holdingów polega na zwolnieniu od podatku przychodów z dywidend otrzymanych od krajowej lub zagranicznej spółki zależnej (art. 24n ustawy o CIT).

W tym zakresie nic się nie zmieni.

Co w razie przekształcenia?

Projekt nie zakłada też innych zmian, o które zabiegają przedsiębiorcy ze względu na powstałe wątpliwości interpretacyjne. Jedna z nich dotyczy bezpośredniego posiadania przez spółkę holdingową co najmniej 10 proc. udziałów lub akcji w spółce zależnej nieprzerwanie przez dwa lata.

Przypomnijmy, że krajową spółką zależną może być tylko spółka akcyjna lub spółka z o.o. (art. 24m ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT). Natomiast polską spółką holdingową może być tylko spółka z o.o., akcyjna lub prosta spółka akcyjna (art. 24m ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT).

Powstaje pytanie, co w sytuacji, gdy spółka holdingowa lub zależna powstały z przekształcenia innej spółki niż wymienione w przepisach, np. z komandytowej. Z orzecznictwa wynika, że w takiej sytuacji okres dwóch lat należy liczyć dopiero od dnia przekształcenia, bo przed zmianą formy prawnej spółki nie spełniały ustawowej definicji (nie były spółką holdingową lub zależną). Tak wynika z nieprawomocnych na razie wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych w Olsztynie z 24 lipca 2024 r. (sygn. akt I SA/Ol 209/24) i Łodzi z 17 lipca 2024 r. (I SA/Łd 309/24). Jest to stanowisko niekorzystne dla holdingów.

Spółki giełdowe nadal mają problem

Opublikowany projekt nie odnosi się także do sytuacji spółek notowanych na giełdzie, a w świetle wykładni fiskusa nie mają one szans na to, by spełnić warunek dotyczący spółki holdingowej. Chodzi o art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT, z którego wynika, że spółką holdingową może być tylko taki podmiot, którego bezpośredni lub pośredni wspólnicy nie mają powiązań z rajami podatkowymi. To problem dla spółek giełdowych, których akcjonariat jest rozproszony. Nie mogą one zweryfikować powiązań swoich akcjonariuszy z rajami podatkowymi, więc w rezultacie nie mogą – zdaniem fiskusa – skorzystać ze zwolnień dla spółek holdingowych.

Taką wykładnię podzielił WSA w Poznaniu w nieprawomocnym wyroku z 10 marca 2023 r. (I SA/Po 834/22). Natomiast kolejne wyroki sądów I instancji były pomyślne dla spółek giełdowych. Sądy uznały, że ustawodawca nie może nakładać na podatników obowiązków niemożliwych do spełnienia. Taki wniosek płynie z orzeczeń WSA w Warszawie z: 18 września 2024 r. (III SA/Wa 1529/24), 12 września 2024 r. (III SA/Wa 1513/24 i 1523/24), 18 kwietnia 2024 r. (III SA/Wa 296/24), 30 maja 2023 r. (III SA/Wa 212/23 - prawomocny), 4 kwietnia 2023 r. (III SA/Wa 2245/22).

Etap legislacyjny:

Projekt nowelizacji ustawy o CIT - czeka na przyjęcie przez Komitet Stały Rady Ministrów (druk nr UDER71)