Wystąpił o nią fundator fundacji rodzinnej (osoba fizyczna). Poinformował, że w planowanych działaniach będą uczestniczyć spółka holdingowa i spółki zależne (APN, APS, PT, R1, R2, PM, AP, KA).

Wyjaśnił, że spółka holdingowa powstała na początku 2019 r., by zarządzać udziałami spółek operacyjnych prowadzących działalność w różnych branżach. Celem było przeciwdziałanie rozdrobnieniu majątku. Stopniowo w zarządzanie poszczególnymi spółkami były angażowane dzieci i ich rodziny.

Fundacja i spółka holdingowa

Gdy weszła w życie ustawa o fundacji rodzinnej (Dz.U. z 2023 r. poz. 326 ze zm.) postanowiono taką fundację założyć, aby zgromadzić w niej majątek rodzinny i zarządzać nim w interesie beneficjentów. Pojawił się jednak problem, bo w rezultacie powstały dwie platformy o funkcjach holdingowych:

- fundacja rodzinna, do której zostały wniesione udziały spółki holdingowej oraz

- spółka holdingowa posiadająca udziały spółek zależnych.

Fundator postanowił więc wyeliminować spółkę holdingową. Miałoby się to odbyć poprzez połączenia odwrotne poprzedzone kilkoma innymi działaniami. Celem – jak zapewnił – byłoby uzyskanie przejrzystej struktury, w której funkcje i zadania poszczególnych spółek nie będą powielane, a zyski wszystkich spółek zależnych będą wypłacane w formie dywidendy bezpośrednio do fundacji rodzinnej.

Przebieg restrukturyzacji

Przebieg działań miał być następujący:

- fundator wnosi do fundacji rodzinnej 100 proc. udziałów w spółce holdingowej,

- część tych udziałów zostaje umorzonych za wynagrodzeniem, które otrzymuje fundacja rodzinna,

- podwyższony zostaje kapitał zakładowy spółek zależnych od spółki holdingowej (APN, AP, PM, KA, R1 i R2), a nowe udziały w tych spółkach obejmuje fundacja rodzinna w zamian za wkład pieniężny,

- następuje nieodpłatne umorzenie (bez wynagrodzenia) udziałów spółki holdingowej w spółkach zależnych (APN, AP, PM, KA, R1 i R2),

- podwyższony zostaje kapitał zakładowy spółek zależnych od spółki APN (PT i APB), a nowe udziały w tych spółkach obejmuje fundacja w zamian za wkład pieniężny,

- następuje nieodpłatne umorzenie (bez wynagrodzenia) udziałów spółki APN w spółkach zależnych (PT i APB),

- dochodzi do połączenia odwrotnego spółki holdingowej (spółka przejmowana) ze spółką zależną APS (spółka przejmująca), w której spółka holdingowa posiada 100 proc. udziałów. Połączenie odwrotne odbywa się w trybie art. 492 par. 1 pkt 1 kodeksu spółek handlowych i zgodnie z art. 515 par. 1 k.s.h. nie wymaga podwyższenia kapitału zakładowego APS. Wskutek tego fundacja rodzinna otrzyma udziały APS będące dotychczas w posiadaniu spółki holdingowej.

Korzyści podatkowe

W wyniku tych działań pojawią się korzyści podatkowe. Po pierwsze, fundacja rodzinna nie zapłaci CIT w związku z: wniesieniem do niej udziałów spółki holdingowej, otrzymaniem wynagrodzenia w związku z umorzeniem części udziałów tej spółki i połączeniem (odwrotnym) spółki holdingowej ze spółką APS.

Po drugie, nie powstanie też zobowiązanie podatkowe:

- w wyniku połączenia spółki holdingowej ze spółką APS w związku z dokonaniem konfuzji wzajemnych wierzytelności (to oznacza korzyść podatkową dla dłużników tych wierzytelności),

- w CIT dla spółki holdingowej w związku z nieodpłatnym umorzeniem (bez wynagrodzenia) udziałów, które posiada ona w APN, AP, PM, R1, R2 i KA,

- w CIT dla spółki APN w związku z nieodpłatnym umorzeniem (bez wynagrodzenia) udziałów, które posiada ona w spółkach PT i APB,

- w CIT dla spółek, których udziały są umarzane, tj. APN, AP, PM, R1, R2, KA i PT.

Dozwolone działania

Szef KAS stwierdził, że choć jednym z głównych celów tych działań będą korzyści podatkowe, to nie będą one sprzeczne z przedmiotem ani celem ustawy o CIT. Nie doszukał się też sztuczności działań. Uznał, że tak postępuje podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej. Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej celem takiej fundacji jest gromadzenie mienia, zarządzanie nim w interesie beneficjentów oraz spełnianie świadczeń na rzecz beneficjentów.

Szef KAS zwrócił też uwagę na to, że prawo nie przewiduje możliwości przekształcenia spółki holdingowej w fundację rodzinną, co w sytuacji przedstawionej we wniosku byłoby najprostszym sposobem osiągnięcia zakładanych celów. Skoro zatem wnioskodawca powołał spółkę holdingową w 2019 r. jako wehikuł sukcesyjny, to przeniesienie teraz tak zbudowanej struktury spółek do fundacji rodzinnej (tak aby była ona bezpośrednim ich udziałowcem) nie będzie niedozwolonym działaniem – potwierdził organ.

Opinia zabezpieczająca szefa KAS z 16 kwietnia 2025 r., sygn. DKP3.8082.5.2024 (opublikowany 13 maja 2025 r.)