Subskrybuj nas na Youtube
NSA po raz kolejny potwierdził, że spółek osobowych nie dotyczą ograniczenia wynikające z ustawy o CIT. Ale za kwartał wszystko się zmieni. Chodzi o sytuację, gdy najpierw dochodzi do wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej, a następnie przekształcenia jej w spółkę osobową.
Ta pierwsza może odliczać od przychodu tylko część odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od wniesionych do niej rzeczy i nieruchomości. Kosztem jest bowiem dla niej tylko ta część ich wartości, która – w związku z aportem – została przekazana na utworzenie lub podwyższenie kapitału zakładowego spółki. Spółka kapitałowa nie może zatem odliczać tej części aportu, która trafiła na kapitał zapasowy. To tzw. ciche rezerwy, a ich amortyzowania zabrania art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. d ustawy o CIT.
Czy ograniczenie to dotyczy także spółki osobowej (np. jawnej lub komandytowej) powstałej z przekształcenia spółki kapitałowej? Nie – potwierdził niedawno NSA.
Orzecznictwo jest jednolite
Sąd uznał, że w tej kwestii nie ma potrzeby zadawania pytania do poszerzonego składu NSA, mimo że w styczniu zapadły wyroki przeciwne (wszystkie z 12 stycznia 2016 r., sygn. akt II FSK 3273/13, II FSK 3275/13, II FSK 3277/13, II FSK 3279/13).
Sędzia Tomasz Kolanowski wyjaśnił, że przeważa jednak odmienna linia orzecznicza, czego przykładem są wyroki z 9 sierpnia 2016 r. (sygn. akt II FSK 1717/14) i z 19 sierpnia 2015 r. (sygn. akt II FSK 1898/13, II FSK 1899/13).
Chodzi o to, czy spółkę osobową (w tym wypadku była nią spółka jawna) będącą sukcesorem spółki kapitałowej (z o.o.) obowiązują te same ograniczenia w dokonywaniu odpisów amortyzacyjnych, co jej poprzedniczkę. Spory z fiskusem dotyczą konkretnie tej części wartości środka trwałego, która trafiła na kapitał zapasowy. Spółka kapitałowa nie może tej części amortyzować ze względu na zakaz wynikający z art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. d ustawy o CIT.
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał, że skoro następca prawny wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej, to on również nie może amortyzować tej części wartości środka trwałego.
WSA w Krakowie orzekł na korzyść spółki jawnej. Zwrócił uwagę na to, że ustawa o PIT w żaden sposób nie ogranicza możliwości zaliczania do podatkowych kosztów odpisów amortyzacyjnych przez wspólnika spółki osobowej.
Tego samego zdania był NSA. Sędzia Kolanowski wyjaśnił, że skład orzekający w tej sprawie nie zgadza się ze styczniowymi wyrokami NSA, bo traktowały one sukcesję zbyt szeroko. Sędzia podkreślił, że przekształcona spółka jest odmiennym podmiotem, opodatkowanym na innych zasadach niż jej poprzedniczka. – Przekształcona spółka osobowa rozpoznaje własne przychody i koszty na podstawie ustawy o PIT. Nie ma w niej analogicznego ograniczenia, jakie funkcjonuje w ustawie o CIT – powiedział sędzia Kolanowski.
Zmiana nastąpi od 1 stycznia 2017 r.
Od Nowego Roku uchylony zostanie art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. d ustawy o CIT. Spółki kapitałowe będą więc mogły zaliczać do podatkowych kosztów całość odpisów amortyzacyjnych od wniesionego składnika majątku, niezależnie od tego, czy jego wartość służyła podniesieniu kapitału zakładowego, czy trafiła na kapitał zapasowy.
Ta pozornie korzystna zmiana jest jednak skutkiem innej – dużo poważniejszej, dotyczącej podatników wnoszących wkład niepieniężny do spółki kapitałowej. Przychodem u wnoszącego nie będzie już wartość nominalna obejmowanych w zamian udziałów lub akcji, lecz wartość rynkowa aportu (bądź wartość określona w umowie/statucie spółki, ale gdyby okazała się wyższa od rynkowej).
Tym samym traci sens ograniczenie dotyczące kosztów u otrzymującego aport.
Zmiana wynika z nowelizacji z 5 września 2016 r., która czeka właśnie na podpis prezydenta.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 13 września 2016 r., sygn. akt II FSK 2180/14.