Usługa wynajmu rowerów jest odpłatna, nawet jeżeli to nie spółka, lecz operator wypożyczalni pobiera opłaty od klientów – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Chodziło o spółkę sprzedającą paliwa i inne towary na stacjach paliw. Postanowiła ona wdrożyć nową usługę - wypożyczania rowerów. W tym celu zawarła umowę z operatorem, który zobowiązał się sprzedać jej 36 stacji rowerowych, zamontować je, uruchomić i utrzymywać. Zadeklarował również, że zamontuje i będzie obsługiwać powierzchnie reklamowe na terminalach i rowerach.

Kto weźmie opłaty

Spółka liczyła na to, że w ten sposób pozyska nowych klientów, którzy nawet jeżeli nie mają samochodu, będą częściej odwiedzać jej sklepy i punkty gastronomiczne. Rowery miały być też ruchomą reklamą jej samej i jej działalności. Dlatego nie liczyła na przychody z samego wypożyczania rowerów. Te miały trafiać do operatora.

Z tego względu spółka sądziła, że wypożyczanie rowerów nie będzie dla niej odpłatnym świadczeniem usług w myśl art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT. Chciała natomiast odliczać podatek naliczony od otrzymanych od operatora faktur potwierdzających dostawę stacji rowerowych i rowerów oraz świadczenie usług reklamowych i marketingowych.

Usługę świadczy spółka ...

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że spółka może odliczyć podatek naliczony. Nie zgodził się z nią natomiast, że wynajem rowerów to nieodpłatne świadczenie usług. Stwierdził, że spółka świadczy odpłatnie usługę wynajmu rowerów, ponieważ klienci są zobowiązani do zapłaty określonej w cenniku kwoty. Nie ma znaczenia to, że wpływy z tego tytułu trafiają do operatora, a nie do spółki – uznał dyrektor KIS.

Zwrócił uwagę na to, że rezygnacja spółki z przychodów z wynajmowania rowerów została uwzględniona w umowie między nią a operatorem.

... czy operator?

Spór o to dwukrotnie trafiał na sądową wokandę. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie dwukrotnie stwierdził, że spółka nie jest stroną stosunków prawnych związanych z wynajmem, ponieważ to nie ona pobiera opłaty od klientów. Odpłatną usługę świadczy w rzeczywistości operator – orzekł sąd w 2019 r. (sygn. akt III SA/Wa 426/19).

Wyrok ten uchylił w 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt I FSK 252/20) i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Doszedł bowiem do wniosku, że sąd I instancji niezasadnie wykroczył poza granice skargi.

W związku z tym WSA w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 459/24) ponownie rozpatrzył sprawę. Znów ustalił, że to nie spółka, lecz operator będzie świadczył usługę wynajmu rowerów. W uzasadnieniu wskazał, że spółka jedynie umożliwi operatorowi prowadzenie działalności usługowej przy wykorzystaniu należącej do niej infrastruktury. Stronami umowy najmu są jednak operator i klient wypożyczający rower, a nie spółka – orzekł sąd.

Spółka to skalkulowała

NSA ponownie uchylił wyrok I instancji. Tym razem już nie przekazał sprawy do ponownego rozpoznania. Orzekł, że stanowisko WSA było błędne.

Zgodził się z dyrektorem KIS, że skoro za wypożyczenie rowerów na stacjach paliw jest opłata, to spółka świadczy odpłatną usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Nie ma znaczenia to, że to nie ona pobiera opłaty od osób wynajmujących rowery, tylko operator.

Uzasadniając wyrok, sędzia Zbigniew Łoboda zwrócił uwagę na to, że rezygnacja przez spółkę z przychodów z wynajmu rowerów została uwzględniona we wzajemnym rozliczeniu spółki z operatorem. Nie jest więc tak, że spółka nie uzyskuje korzyści w związku z wynajmem.

Wyrok NSA z 4 marca 2025 r., sygn. akt I FSK 1389/24