Stowarzyszenie autorów musi zapłacić nie tylko zaległy VAT, ale i odsetki od zaległości, bo nie zaszły wyjątkowe okoliczności pozwalające na umorzenie oprocentowania.
O tym drugim obowiązku orzekł w minionym tygodniu Naczelny Sąd Administracyjny.
Sprawa dotyczyła Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, które jest organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi twórców.
Wcześniej przegrało ono spór z fiskusem o VAT od tantiem. Teraz walczyło o umorzenie przynajmniej odsetek od zaległości w tym podatku.
Niejasne prawo
Zaległości stowarzyszenia w VAT wyszły na jaw po kontrolach podatkowych. ZAiKS przez lata nie odprowadzał bowiem podatku od tantiem za wykorzystywanie utworów (głównie muzycznych), które inkasował od nadawców radiowych, telewizyjnych i innych.
Fiskus uznał, że działalność stowarzyszenia polegająca na odpłatnym obrocie prawami autorskimi jest świadczeniem usług opodatkowanym 23-proc. VAT.
Fogler: Publikacja danych umożliwi kontrolę finansów w ZAiKS

Zobacz również
Przez lata ZAiKS walczył o podatek. Uważał, że wdrażając dyrektywę o VAT, polski ustawodawca stworzył przepisy, które nieprecyzyjnie regulowały status organizacji takich jak ZAiKS.
Stowarzyszenie argumentowało, że nawet organy podatkowe miały trudności z interpretowaniem tego prawa i godziły się na to, aby organizacje zarządzające prawami autorskimi nie płaciły VAT. Wskazywało, że fiskus zmienił stanowisko dopiero na skutek nacisków Komisji Europejskiej, a kontrole i wymiar podatku miały zatuszować niedociągnięcia legislacyjne.
Brak interesu
W ubiegłym tygodniu przed sądem kasacyjnym ZAiKS nie kwestionował już obowiązku zapłaty podatku. Chciał tylko umorzenia odsetek za zwłokę. Argumentował, że nie może ponosić winy za błędy ustawodawcy. Zwracał uwagę na to, że działa w interesie publicznym. A przesłanką umorzenia jest „interes publiczny” lub „ważny interes podatnika” (art. 67a par. 1 ordynacji podatkowej).
Fiskus nie zgodził się na umorzenie oprocentowania, bo stwierdził, że sytuacja finansowa stowarzyszenia jest na tyle dobra, iż zapłata należności mu nie zaszkodzi.
Stowarzyszenie przegrało też w WSA w Warszawie. Sąd stwierdził, że błędy związane z legislacją mogą być ewentualnie dochodzone na drodze cywilnej, ale nie są przesłanką do umorzenia, bo ono rządzi się swoimi prawami.
Kontrole w firmach: z inspekcją można wygrać

Zobacz również
Wyrok ten potwierdził NSA. Sędzia Stefan Babiarz przypomniał, że umorzenie np. oprocentowania zależy od uznania organów podatkowych. Fiskus miał więc prawo odmówić. Sędzia Babiarz dodał, że sąd nie może nakazać organowi umorzenia zaległości.
VAT od honorariów artystów czeka w TSUE
ZAiKS i inne organizacje zarządzania prawami autorskimi mają jeszcze szansę na wygraną. Sprawa honorariów artystów czeka bowiem na rozpoznanie przez Trybunał Sprawiedliwości UE.
Pytanie w tej sprawie skierował do niego Naczelny Sąd Administracyjny w innej sprawie – dotyczącej Stowarzyszenia Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych.
Rozstrzygnięcie TSUE będzie miało ograniczony zakres – będzie dotyczyło wyłącznie opłat reprograficznych, pobieranych np. od producentów sprzętu kopiującego. Nie będzie więc odnosiło się do opłat za reemisję utworów (od nadawców TV i radiowych). Obie opłaty są źródłem tantiem.
TSUE odpowie, czy artyści wykonawcy upoważnieni do otrzymywania opłat reprograficznych świadczą usługę opodatkowaną VAT, a jeśli tak, to czy reprezentujące ich organizacje mają w związku z poborem tych należności status podatnika VAT. Jeśli odpowiedź będzie korzystna dla organizacji, to będą mogły wznowić postępowania i odzyskać VAT od opłat reprograficznych wraz z odsetkami. Chyba że w całkiem innej sprawie (która też czeka na rozpoznanie) TSUE orzekłby, że po przedawnieniu nie można już odzyskać swoich należności.
ORZECZNICTWO
Wyroki NSA z 8 września 2016 r., sygn. akt II FSK 2116/14, II FSK 3889/14. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia