Subskrybuj nas na Youtube
Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą – pisze pani Anna. – Pracuję w domu, robię tłumaczenia, redaguję różne teksty. Mam firmę, płacę składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, podatki. Ostatnio koleżanka, która zarabia w podobny sposób, wyśmiała mnie, że jestem taka porządna. Powiedziała, że ona zatrudniła się fikcyjnie w Anglii na jakiś ułamek etatu i płaci składki w symbolicznej wysokości. Mówiła też, że są specjalne firmy, które w ten sposób zatrudniają pracowników i pomagają w – tak to nazwała – optymalizacji składek ZUS. Czy to legalne – zastanawia się kobieta
Niezupełnie. Prawdą jest, że zatrudnienie w jednym z państw Unii Europejskiej na małą część etatu powoduje, że w Polsce składek od działalności płacić już nie trzeba. Prawo unijne mówiące o koordynacji systemów ubezpieczeń społecznych rzeczywiście zastrzega, że każdy z unijnych obywateli podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym tylko w jednym państwie, a jego uprawnienia uznawane są przez inne państwa UE. Dodatkowo ubezpieczenie z tytułu zatrudnienia na etacie jest w kolejności pierwsze, przed ubezpieczeniem z tytułu prowadzenia firmy. Jest tylko jedno zastrzeżenie: umowa nie może być fikcyjna. Pracownik musi rzeczywiście wykonywać pracę na rzecz zagranicznego pracodawcy.
Pracownicy ZUS znają ten proceder (Zakład wydał w tej sprawie nawet specjalne ostrzeżenie, dostępne na stronie www.zus.pl) i współpracują w tej sprawie z zagranicznymi instytucjami zabezpieczenia społecznego w całej Unii Europejskiej oraz prowadzą wzajemną wymianę informacji. Zagraniczne instytucje weryfikują, czy osoba posiadająca tytuł do ubezpieczenia z tytułu pracy na część etatu (i opłacająca w tym kraju minimalne składki) rzeczywiście powinna podlegać systemowi zabezpieczenia społecznego danego kraju. W tym celu dokładnie sprawdzają, czy wynikające z umowy o pracę obowiązki są rzeczywiście wykonywane i czy można to w sposób przekonujący udowodnić. Weryfikacja taka często kończy się negatywnie. A jeśli tak się stanie, osoba próbująca zaoszczędzić na składkach musi powrócić do polskiego systemu ubezpieczeniowego i zapłacić zaległe należności wraz z odsetkami.
Podstawa prawna
Tytuł II rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U. UE L 200 z 7 czerwca 2004 r.).