Nie można ująć w kosztach przedawnionych wierzytelności, ale wystarczy je sprzedać, aby pomniejszyć przychód – potwierdził wczoraj NSA.
Sprawa dotyczyła spółki oferującej usługi telewizyjne. Zawierała ona z abonentami umowy na ich świadczenie. Wierzytelności z tego tytułu zaliczała do przychodów należnych (zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o CIT). Nie wszyscy abonenci płacili jednak regularnie. Część robiła to z opóźnieniem, od innych w ogóle nie udawało się wyegzekwować należności.
Długi, które zdążyły się już przedawnić, spółka sprzedawała innemu podmiotowi. Nie miała wyjścia, jak sprzedawać je znacznie poniżej wartości, którą zarachowała uprzednio do swoich przychodów.
Firma miała też inne wierzytelności, np. z tytułu kar umownych za zniszczenie sprzętu. Tych jednak nie wpisała do przychodów należnych. Znaczna część z nich również była nieściągalna i one także były sprzedawane poniżej wartości, ale jeszcze przed przedawnieniem.
Spór z fiskusem sprowadzał się do tego, czy firma może ująć sprzedane wierzytelności w kosztach podatkowych.
Zbycie przedawnionych
Firma zdawała sobie sprawę z tego, że przedawnione wierzytelności nie mogą być ujmowane w kosztach podatkowych. Wynika to wprost z art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT.
Skorzystała natomiast z innego przepisu ustawy o CIT, który pozwala ujmować w kosztach straty z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności uprzednio zarachowanych do przychodu (art. 16 ust. 1 pkt 39). Spółka uznała zatem, że sprzedając za 10 zł przedawnioną wierzytelność o wartości 100 zł, różnicę może zaliczyć do kosztów. Nie zgodził się na to organ podatkowy. Stwierdził, że skoro w kosztach nie można ujmować wierzytelności przedawnionych, to zakaz ten dotyczy także wierzytelności sprzedanych po przedawnieniu. W przeciwnym wypadku byłby to sposób na optymalizację podatkową.
WSA w Warszawie stwierdził, że kosztem mogą być tylko wydatki związane z dochodzeniem sprzedanej i przedawnionej wierzytelności.
Innego zdania był NSA. Sędzia Tomasz Kolanowski wyjaśnił, że strata na sprzedaży wierzytelności może być ujęta w kosztach bez względu na to, czy wierzytelność zdążyła się już przedawnić, czy nie.
Z kar i odszkodowań
NSA rozstrzygnął też drugi spór – tym razem na niekorzyść spółki. Liczyła ona na to, że sprzedawane wierzytelności z kar i odsetek, które zaliczała do przychodów na zasadzie kasowej, uda jej się zaliczyć do kosztów przynajmniej za cenę sprzedaży. Znów powołała się na art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT, z którego wynika, że straty z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności nie mogą być kosztem, chyba że wierzytelność była uprzednio zarachowana do przychodu. Wyciągnęła z tego wniosek, że nie wolno jej zaliczyć do kosztów straty, ale wolno ująć cenę, za którą sprzedała wierzytelność.Ostatecznie jednak, mimo wygranej w WSA w Warszawie, spółka przegrała.
ORZECZNICTWO
Wyroki NSA z 23 sierpnia 2016 r., sygn. akt II FSK 1958/14, II FSK 1476/15. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia