Czy fundacja rodzinna musi zapłacić CIT od otrzymanych udziałów?

Wprawdzie fundacja rodzinna jako osoba prawna jest podatnikiem CIT, lecz co do zasady jest zwolniona podmiotowo z opodatkowania (art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT). Zgodnie z art. 6 ust. 7 ustawy o CIT to zwolnienie nie ma jednak zastosowania do działalności gospodarczej wykraczającej poza zakres tej dozwolonej ustawą o fundacji rodzinnej.

W art. 5 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej został zawarty katalog rodzajów dozwolonej działalności gospodarczej fundacji rodzinnej, w którym mieszczą się m.in. przystępowanie fundacji rodzinnej do spółek handlowych oraz uczestnictwo w tych spółkach. Ustawa o fundacji rodzinnej nie definiuje, jak należy rozumieć pojęcia przystępowania i uczestnictwa. Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w interpretacjach indywidualnych dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wniesienie do fundacji rodzinnej udziałów (akcji) w spółkach handlowych na pokrycie funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej albo ich przeniesienie w drodze darowizny do fundacji rodzinnej mieszczą się w zakresie znaczeniowym tych pojęć, a tym samym pozostają w ramach zwolnionej z CIT dozwolonej działalności gospodarczej fundacji rodzinnej (np. interpretacja indywidualna z 6 maja 2024 r., sygn. 0114-KDIP2-1.4010.152.2024.2.KW).

Jak rozstrzygnął dyrektor KIS

W ostatnim czasie jedna z fundacji rodzinnych powzięła jednak wątpliwości, czy będzie mogła skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z CIT w związku z otrzymaniem przez nią udziałów w spółce przejmującej (spółce z o.o.) na skutek połączenia spółek.

Fundacja we wniosku o interpretację indywidualną wskazała, że otrzyma od fundatora, tytułem mienia wnoszonego na pokrycie funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej, część udziałów w A sp. z o.o. (dalej: spółka A) oraz część udziałów w B sp. z o.o. (dalej: spółka B). Następnie jest planowane połączenie spółki A ze spółką B, w ramach którego spółka B będzie spółką przejmującą. Przed dokonaniem połączenia fundacja rodzinna będzie udziałowcem mającym część udziałów zarówno w spółce A, jak i w spółce B.

Połączenie zostanie przeprowadzone zgodnie z art. 492 par. 1 pkt 1 kodeksu spółek handlowych (połączenie przez przejęcie), tj. w drodze przejęcia spółki A przez spółkę B. W ramach tego połączenia nastąpi przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej (spółki A) na spółkę przejmującą (spółkę B) w zamian za udziały w spółce przejmującej (spółce B), które spółka przejmująca (spółka B) przyzna wspólnikom spółki przejmowanej (spółki A).

W wyniku połączenia spółka przejmowana (spółka A) zostanie rozwiązana bez przeprowadzenia likwidacji, spółka przejmująca (spółka B) wstąpi zaś we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej (spółki A). Jednocześnie fundacja rodzinna, będąca przed połączeniem wspólnikiem mającym część udziałów w spółce przejmowanej (spółce A), w wyniku połączenia otrzyma nowe udziały w spółce przejmującej (spółce B) w zamian za posiadane przed połączeniem udziały w spółce przejmowanej (spółce A).

Na tle tak przedstawionego zdarzenia przyszłego fundacja rodzinna uważała, że będzie uprawniona do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego z CIT w związku z otrzymaniem przez nią udziałów w spółce przejmującej (spółce B) w wyniku połączenia spółek. W uzasadnieniu swojego stanowiska fundacja rodzinna wskazała, że otrzymanie przez nią udziałów w spółce przejmującej (spółce B) w następstwie połączenia spółek będzie się mieścić w katalogu zwolnionej z CIT dozwolonej działalności gospodarczej fundacji rodzinnej, ponieważ zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy o fundacji rodzinnej może ona wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 prawa przedsiębiorców m.in. w zakresie przystępowania do spółek handlowych oraz uczestnictwa w tych spółkach.

Z powyższym stanowiskiem zgodził się dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 21 sierpnia 2024 r. (0114-KDIP2-2.4010.332.2024.1.KW). Taka wykładnia przepisów została potwierdzona także w innych dotychczas wydanych interpretacjach indywidualnych (np. z 21 sierpnia 2024 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.333.2024.1.PK, oraz z 1 sierpnia 2024 r., sygn. 0114-KDIP2-1.4010.351.2024.1.JF).

Ocena stanowiska fiskusa

Wykładnię przyjętą przez dyrektora KIS należy uznać za prawidłową. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy o fundacji rodzinnej w zakresie dozwolonej działalności gospodarczej fundacji rodzinnej mieści się jej przystępowanie do spółek handlowych, a także uczestnictwo w tych spółkach. Jednocześnie ustawodawca nie zawęził zakresu przedmiotowego tego przepisu do otrzymania przez fundację rodzinną udziałów w spółkach na pokrycie funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej albo w drodze darowizny. W związku z tym jest zasadne takie rozumienie wskazanego przepisu ustawy o fundacji rodzinnej, zgodnie z którym w zakresie zawartych w tym przepisie pojęć przystępowania fundacji rodzinnej do spółek handlowych i uczestnictwa w tych spółkach mieści się otrzymanie przez fundację rodzinną udziałów w spółkach także w inny sposób, np. w następstwie połączenia spółek. Należy także zauważyć, że podobne, pozytywne dla podatników stanowisko dyrektor KIS prezentuje w przypadku otrzymania przez fundację rodzinną udziałów w nowo zawiązanej spółce, powstałej w wyniku podziału innej spółki przez wydzielenie (np. interpretacja indywidualna z 18 czerwca 2024 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.281.2024.2.END, oraz z 3 stycznia 2024 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.534.2023.1.DP). ©℗