Jest pierwsze postępowanie klauzulowe przeciw fundacji rodzinnej

W sprawie potencjalnego wykorzystania fundacji rodzinnej do agresywnej optymalizacji toczy się już pierwsze postępowanie z wykorzystaniem klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania – poinformował o tym wiceminister finansów Jarosław Neneman w odpowiedzi na poselską interpelację.

Postępowanie to – jak dodał wiceminister – dotyczy rozliczenia PIT za 2023 r., a szacowana niedozwolona korzyść podatkowa może wynieść miliardy złotych.

Ponadto – jak wynika z odpowiedzi wiceministra – szef Krajowej Administracji Skarbowej analizuje obecnie dwa inne przypadki dotyczące „instrumentalnego” wykorzystania fundacji rodzinnej do rozliczeń podatkowych w 2023 r. W tych sprawach również może zostać wszczęte postępowanie klauzulowe na podstawie art. 119g ordynacji podatkowej. Potencjalnie niedozwolona korzyść podatkowa również – jak poinformował wiceminister – „zamyka się w kwotach dziewięciocyfrowych”.

Ma być zmiana

Przypomnijmy, że w sierpniu br. wiceminister Neneman poinformował, iż Ministerstwo Finansów planuje uszczelnić obecne przepisy o fundacji rodzinnej. Resort doszedł bowiem do wniosku, że fundacje są zbyt często wykorzystywane nie tyle do ochrony rodzinnego majątku, ile do niedozwolonych oszczędności podatkowych. Do takiego przekonania doprowadziły MF analiza składanych wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej oraz medialne wypowiedzi ekspertów podatkowych.

Projekt zmian w tym zakresie nie został do tej pory opublikowany.

Co się za tym kryje?

We wrześniu br., w odpowiedzi na interpelację poselską nr 4603, wiceminister Neneman przedstawił szczegółowo motywy planowanego uszczelnienia przepisów oraz dane dotyczące potencjalnie podejrzanych wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej. Pisaliśmy o tym w artykule „Cel istnienia fundacji rodzinnych został wypaczony” (DGP nr 190/2024).

Pod koniec października wiceminister podał zaktualizowane statystyki.

Przypomnijmy, że jeśli, analizując wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nabierze uzasadnionego przypuszczenia, iż może chodzić o podatkowe nadużycie, to może on wystąpić do szefa Krajowej Administracji Skarbowej o wydanie opinii, czy opisany stan faktyczny lub przyszły uzasadnia zastosowanie klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania. Uprawniają go do tego art. 14b par. 5b i 5c ordynacji podatkowej.

Do 12 września br. dyrektor KIS skorzystał z takiego uprawnienia 120 razy (do końca sierpnia zrobił to 113 razy). W 72 przypadkach szef KAS potwierdził, że stan faktyczny opisany we wniosku o wydanie interpretacji uzasadnia przypuszczenie, że chodzi o unikanie opodatkowania.

Niezależnie od tego szef KAS samodzielnie zidentyfikował trzy wspomniane przypadki potencjalnie niedozwolonego wykorzystania fundacji rodzinnej do optymalizacji podatkowych w 2023 r. W jednym z nich toczy się postępowanie klauzulowe. Jeśli szef KAS wyda w tej sprawie decyzję, to będzie mógł nie tylko zakwestionować w niej daną czynność, lecz także nałożyć na podatnika lub płatnika 10-proc. lub 40-proc. dodatkowe zobowiązanie podatkowe (art. 58a–58b ordynacji podatkowej).

Opinie zabezpieczające

Przypomnijmy, że podatnicy, którzy chcą się zabezpieczyć przed zastosowaniem klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania, mogą wystąpić o opinię zabezpieczającą. Szef KAS wydał już trzy takie opinie w sprawach fundacji rodzinnej (sygn. DKP3.8082.5.2023 2023–12-21, DKP3.8082.8.2023 2024-02-12 i DKP2.8082.2.2024 2024-09-13).©℗