VAT od obniżki cen za prąd na szczególnych zasadach

Rozwiązanie wskazane w rozporządzeniu określającym sposób obniżenia za 2023 r. ceny za prąd dla gospodarstw domowych należy traktować jak przepis prawa podatkowego. To z niego więc wynika, jak rozliczyć tę premię dla celów VAT – orzekł WSA w Gdańsku.

Chodziło o spółkę energetyczną, która rozporządzeniem ministra klimatu i środowiska z 9 września 2023 r. (Dz.U. poz. 1847) została zobowiązana do przyznania premii za 2023 r. odbiorcom prądu w gospodarstwie domowym. Rozporządzenie to zostało wydane na podstawie ustawy – Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 266 ze zm.), a nie ustawy podatkowej.

Premia polega na obniżeniu ceny i dotyczy wszystkich okresów rozliczeniowych za 2023 r. Jej przyznanie zależy od spełnienia przez odbiorcę energii elektrycznej w gospodarstwie domowym jednego z sześciu warunków wymienionych w par. 50b ust. 1 tego rozporządzenia.

Zgodnie z par. 50b ust. 4 obniżenia ceny dokonuje się bez zbędnej zwłoki, ale nie później niż w ostatniej fakturze za energię elektryczną za 2023 r.

Skutki premii

Spółka była przekonana, że wskutek przyznania tej premii:

• może obniżyć u siebie podstawę opodatkowania VAT oraz kwotę podatku należnego,
• powinna to udokumentować wystawieniem faktur korygujących do faktur za 2023 r. wystawionych na rzecz odbiorcy w 2023 r. albo 2024 r.,
• powinna ująć tę obniżkę VAT w dacie wystawienia faktur korygujących.

Co do tych kwestii nie było sporu z fiskusem. W interpretacji z 27 maja 2024 r. (sygn. 0111-KDIB3-3.4012.99.2024.4.MAZ) dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził stanowisko spółki w tym zakresie.

Spór o sposób jej rozliczenia

Nie zgodził się natomiast na zaproponowany przez nią sposób ujęcia premii w fakturach korygujących.

Spółka tłumaczyła, że może wystąpić sytuacja, w której kwota przyznanej premii będzie wyższa niż całkowita kwota należności z tytułu sprzedaży energii elektrycznej wykazana w ostatniej fakturze za 2023 r. Będzie tak, gdy kwoty należności za prąd będą na tyle niskie, że nie wyczerpią w całości kwoty przyznanej premii. Wówczas, po uwzględnieniu przyznanej premii w ostatniej fakturze, pozostanie do rozliczenia nadwyżka, czyli różnica pomiędzy przyznaną premią a kwotą należności za prąd z ostatniej faktury za 2023 r.

W takiej sytuacji spółka planowała wystawić faktury korygujące in minus – aż do momentu, w którym dojdzie do rozliczenia (wyczerpania) całości przyznanej premii.

Nie zgodził się z nią dyrektor KIS. Podkreślił, że premia nie dotyczy określonego miesiąca 2023 r., dlatego korekta VAT należnego również nie może się odnosić do jednego czy kilku wybranych okresów rozliczeniowych i być uzależniona od wysokości należności za prąd za dany okres.

Premia dotyczy wszystkich okresów rozliczeniowych za 2023 r., dlatego faktury korygujące będą dotyczyły proporcjonalnie każdego okresu 2023 r., za który została wystawiona faktura pierwotna – wyjaśnił organ.

Przytoczył art. 29a ust. 13 w zw. z ust. 15 pkt 3 ustawy o VAT, zgodnie z którym obniżenie podstawy opodatkowania następuje za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą. Dlatego – jak stwierdził – spółka będzie mogła obniżyć podatek należny za okres rozliczeniowy, w którym wystawi fakturę korygującą (faktury korygujące), niezależnie od tego, w jaki sposób sama rozliczy się z klientami.

Jeżeli jednak na moment wystawienia faktury za ostatni okres rozliczeniowy 2023 r. jest już znana kwota obniżki ceny, to należy pomniejszyć wykazaną na tej fakturze podstawę opodatkowania o proporcjonalną kwotę udzielonej premii – wyjaśnił dyrektor KIS. Jako podstawę wskazał art. 29a ust. 7 pkt 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot udzielonych nabywcy opustów i obniżek cen uwzględnionych w momencie sprzedaży.

Nieproporcjonalnie

Tę interpretację uchylił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku. Orzekł, że premii nie należy rozliczać proporcjonalnie, spółka powinna odnieść się do konkretnego dokumentu rozliczeniowego. Uzasadniając wyrok, sędzia Joanna Zdzienicka-Wiśniewska wskazała, że zgodnie z par. 50b ust. 4 rozporządzenia obniżenia ceny dokonuje się bez zbędnej zwłoki, ale nie później niż w ostatniej fakturze za energię elektryczną za 2023 r. Zatem rozporządzenie to inaczej niż ustawa o VAT określa sposób rozliczenia.

W orzecznictwie – jak tłumaczyła sędzia – ugruntował się już pogląd, że jeżeli pojęcia z przepisów z innych dziedzin prawa zostały uwzględnione (wykorzystane) w określonych unormowaniach prawa podatkowego (które się do nich odnoszą bądź się w sposób dorozumiały odwołują), to znajdują one zastosowanie do zobowiązań podatkowych jako normy prawa podatkowego. Sędzia podkreśliła, że w par. 50b ust. 4 rozporządzenia użyto słowa „obniżenie” w liczbie pojedynczej. Spółka prawidłowo zatem odczytuje to szczególne rozwiązanie.

– Wskazują na to zarówno wola legislatora, który treścią rozporządzenia określił sposób rozliczenia, jak i zakres przesłanek, które uzasadniają przyznanie premii. Są to przesłanki, które dotyczą nie tylko obrotu i rozliczeń związanych z dostawą energii, lecz także innych okoliczności wpływających na rozliczenia, kształtujących sytuację zarówno podmiotów dostarczających energię, jak i jej odbiorców – uzasadniła sędzia Zdzienicka-Wiśniewska. Wyrok jest nieprawomocny.©℗

orzecznictwo