Ukryte zyski. Liczy się każdy grosz

W limicie średniego wynagrodzenia, którego przekroczenie grozi powstaniem ukrytych zysków, należy uwzględnić każdą wypłatę z tytułu umów: o pracę, zlecenia, o dzieło bądź kontraktu menedżerskiego – wyjaśnił wiceminister finansów Jarosław Neneman w odpowiedzi na interpelację poselską.

W ten sposób odniósł się do wątpliwości na tle definicji ukrytych zysków, czyli jednej z kategorii dochodów, które podlegają opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek.

Zgodnie z art. 28m ust. 3 ustawy o CIT ukryte zyski to świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz lub wspólnik, lub podmiot powiązany choćby pośrednio z podatnikiem bądź z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem.

W art. 28m ust. 4 ustawy o CIT wyliczono, co nie zalicza się do ukrytych zysków. W pkt 1 wymieniono wynagrodzenie wypłacane z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 7, 8 i 9 ustawy o PIT, oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego – w części, w jakiej suma tych wynagrodzeń i zasiłków wypłacona w danym miesiącu danej osobie nie przekracza pięciokrotności średniego miesięcznego wynagrodzenia wypłacanego przez spółkę z tych tytułów. Przy czym ta suma nie może być wyższa niż pięciokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ogłaszanego przez Główny Urząd Statystyczny. Nadwyżka ponad limit jest uważana za ukryty zysk, co oznacza, że spółka musi zapłacić od niej podatek według jednej ze stawek określonych w art. 28o ustawy o CIT (10 proc. i 20 proc.).

Co uwzględnić?

Poseł, który wystąpił z interpelacją, spytał, czy przy kalkulacji średniego miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 28m ust. 4 pkt 1, należy wziąć pod uwagę również pracowników:

• nieuzyskujących żadnego wynagrodzenia (np. pracownicy przebywający na urlopie bezpłatnym) oraz
• nieuzyskujących wynagrodzenia zasadniczego, a otrzymujących wyłącznie dodatki do wynagrodzeń.

W odpowiedzi wiceminister Neneman wyjaśnił, że pracownicy, którzy w poprzednim miesiącu nie otrzymali żadnego wynagrodzenia z tytułów wskazanych w art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 7, 8 i 9 ustawy o PIT (np. z uwagi na przebywanie na urlopie bezpłatnym), nie są brani pod uwagę przy kalkulacji limitu, o którym mowa w art. 28m ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT.

Co innego osoby, którym zostało wypłacone choćby niewielkie wynagrodzenie z tytułów wskazanych w art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 7, 8 i 9 ustawy PIT. „Art. 28m ust. 4 pkt 1 ustawy CIT nie uzależnia zasad kalkulacji średniego miesięcznego wynagrodzenia od jego wysokości” – podkreślił wiceminister. Wyjaśnił, że w takiej sytuacji należy uwzględnić zarówno to wynagrodzenie, jak i osobę, na rzecz której zostało ono wypłacone.

Przywileje nie dla przekształconych

Poseł nawiązał również do problemu, który opisaliśmy szerzej w artykułach „Przekształcone firmy bez przywilejów w estońskim CIT” (DGP nr 171/2024) i „Jest nadzieja na preferencje dla przekształconych spółek” (DGP nr 175/2024). Chodzi o to, czy spółka będąca podatnikiem CIT, która powstała z przekształcenia jednoosobowej firmy bądź spółki transparentnej podatkowo (cywilnej bądź jawnej), jest podatnikiem rozpoczynającym działalność na gruncie przepisów o estońskim CIT.

Gdyby uznać, że jest takim podatnikiem, to po wyborze ryczałtu od dochodów spółek nie musiałaby ona w pierwszym roku zatrudniać pracowników. Dopiero od drugiego roku musiałaby zwiększać zatrudnienie o co najmniej jeden etat (art. 28j ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT). Jako podatnik rozpoczynający działalność miałaby również prawo do niższej stawki estońskiego CIT (10 proc. zamiast 20 proc.).

Spółki, które powstały wskutek przekształcenia, uważają, że mają prawo do wspomnianych preferencji, bo pośrednio potwierdził to sam minister finansów w objaśnieniach podatkowych z 23 grudnia 2021 r. Takiego zdania był również WSA we Wrocławiu w nieprawomocnym wyroku z 4 lipca 2024 r. (sygn. akt I SA/Wr 105/24).

Jednak dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej konsekwentnie uważa, że takie spółki nie rozpoczynają działalności. To samo wynika z prawomocnych orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych w: Poznaniu z 26 października 2023 r. (I SA/Po 469/23), Kielcach z 29 lutego 2024 r. (I SA/Ke 49/24) i Łodzi z 9 maja 2024 r. (I SA/Łd 138/24).

Z takim profiskalnym stanowiskiem zgodził się również wiceminister Neneman.©℗