Dostajesz zwrot za docieplenie domu? Nie koryguj ulgi

Na ten problem zwrócił uwagę rzecznik praw obywatelskich w opublikowanym w zeszłym tygodniu wystąpieniu do Ministerstwa Finansów.

Jednak odsetek łatwo uniknąć. Wystarczy rozliczyć dofinansowanie jako dochód roku bieżącego. Ministerstwo Finansów na swojej stronie internetowej przedstawia oba te rozwiązania (korektę i rozliczenie dochodu w roku bieżącym) jako alternatywę, jednocześnie nie mówiąc wprost o konsekwencjach dokonania korekty. A są one takie, że trzeba będzie zapłacić odsetki od zaległości podatkowych.

Problem dotyczy podatników, którzy korzystają z takich programów jak „Czyste powietrze” czy „Mój prąd”.

Wydatki zwrócone

Przypomnijmy, że właściciele lub współwłaściciel domu, w ramach ulgi termomodernizacyjnej, mogą odliczyć od dochodu (przychodu) do 53 tys. zł na realizację przedsięwzięć termomodernizacyjnych, czyli np. montaż paneli fotowoltaicznych czy pomp ciepła. Odliczeniu nie podlegają jednak wydatki „sfinansowane (dofinansowane) ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej lub zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie” (art. 26h ust. 5 ustawy o PIT).

Nie ma problemu, gdy podatnik ponosi tylko część wydatków, a reszta jest finansowana z dotacji, lub gdy najpierw podatnik pokrywa całość, a potem, w tym samym roku, dostaje zwrot. Wówczas bowiem w rozliczeniu rocznym, które składa po zakończeniu roku, odlicza tylko kwotę, którą pokrył z własnej kieszeni.

Co innego, jeżeli podatnik w jednym roku ponosi wydatek, a dopiero w kolejnym (po rozliczeniu rocznym za poprzedni rok) otrzymuje dofinansowanie. Wówczas w zeznaniu za rok, w którym poniósł wydatek, może go odliczyć w całości, a gdy dostanie zwrot, trzeba go rozliczyć z fiskusem. Jak to zrobić? Ministerstwo Finansów pokazało to na przykładzie zamieszczonym na swojej stronie internetowej.

„Konsekwencje”, o których pisze MF w swojej odpowiedzi, to właśnie odsetki od zaległości podatkowych.

Fiskus się upomni

Przekonał się o tym podatnik, który zwrócił się do rzecznika praw obywatelskich o interwencję. Zamontował pompę ciepła na własny koszt, a następnie w ramach programu „Czyste powietrze” złożył wniosek o dotację do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska.

Ponieważ długo nie otrzymywał pieniędzy, odliczył ulgę termomodernizacyjną w PIT-37 składanym za rok, w którym poniósł wydatek. Jednak półtora miesiąca po złożeniu zeznania otrzymał dotację. Skorygował więc zeznanie, a powstałą zaległość podatkową zwrócił do urzędu skarbowego. Fiskus przesłał mu jednak upomnienie, które opiewało na rozliczoną kwotę wraz z odsetkami oraz koszty upomnienia.

Podatnik był rozżalony tym, że ma zapłacić odsetki liczone od złożenia deklaracji podatkowej, mimo że wtedy nie dostał jeszcze dotacji. Poczuł się karany za opóźnienie państwa w wypłacie dotacji. RPO zwrócił się do Ministerstwa Finansów o zajęcie stanowiska w tej sprawie.

Bez odsetek

Małgorzata Samborska, doradca podatkowy i partner w Grant Thornton, wyjaśnia, że lepiej byłoby, gdyby podatnik, zamiast robić korektę, wykazał dochód w zeznaniu za rok, w którym dostał dofinansowanie. Wówczas nie zapłaciłby odsetek od zaległości podatkowych.

Jej zdaniem problem podatników i wykładni MF wynika ze źle skonstruowanych przepisów, a konkretnie art. 26h ust. 8 ustawy o PIT. Zgodnie z nim „podatnik, który po roku, w którym dokonał odliczeń, otrzymał zwrot odliczonych wydatków na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, jest obowiązany doliczyć odpowiednio kwoty poprzednio odliczone do dochodu za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot”.

Według ekspertki ten przepis pokazuje, że intencją ustawodawcy było, aby podatnicy wykazywali dochód z dotacji na bieżąco i w związku z tym nie płacili odsetek od zaległości podatkowych. Jednak odwołanie się w przepisie do roku, w którym „dokonano odliczeń” zamiast „dokonano wydatku”, komplikuje sytuację. Ekspertka pokazuje to na przykładzie.

Według ekspertki to oznacza, że postępowanie w takiej sytuacji (tj. gdy zeznanie, w którym odliczono ulgę, zostało złożone w tym samym roku, w którym otrzymano dotację) nie jest uregulowane w przepisach. Dlatego w wyjaśnieniach MF pojawiła się alternatywa dla rozliczenia otrzymanej dotacji (w korekcie lub jako dochód w roku otrzymania środków).

Co innego jednak, jak podkreśla Małgorzata Samborska, gdyby dotacja została zwrócona później – wówczas zastosowanie miałby art. 26h ust. 8 ustawy o PIT. A to oznacza, że dochód z dotacji trzeba wykazać w zeznaniu składanym za ten rok – co pokazuje poniższy przykład.