Zwrot zwaloryzowanej kaucji nie stanowi przysporzenia majątkowego. Jest to zwrot tej samej i takiej samej kaucji – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku.

Wyjaśnił, że różnica między kwotą wyrażoną wartością z dnia wpłaty kaucji i z dnia jej wypłaty stanowi odzwierciedlenie początkowej wartości świadczenia.

Chodziło o spółkę – towarzystwo budownictwa społecznego, która prowadzi działalność na podstawie ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 527 ze zm.). Przedmiotem jej działalności jest budowa domów mieszkalnych i ich eksploatacja na zasadach najmu.

Od przyszłych najemców spółka pobiera kaucję dla zabezpieczenia terminowych płatności czynszów, czyli pokrycia należności z tytułu najmu na dzień opróżnienia lokalu. Kaucja podlega waloryzacji, a gdy lokal zostaje opróżniony, jest zwracana (w kwocie równej iloczynowi kwoty miesięcznego czynszu obowiązującego w dniu zwrotu kaucji i krotności czynszu przyjętej przy pobieraniu kaucji – zgodnie z art. 32 ustawy), po ewentualnym potrąceniu należności wynajmującego z tytułu najmu lokalu).

Spółka chciała się upewnić, że różnica pomiędzy wpłaconą a zwróconą kaucją nie jest dla najemcy przychodem podatkowym, a zatem ona sama nie musi wystawiać z tego tytułu PIT-11. Argumentowała, że kaucja jest świadczeniem o charakterze zwrotnym i przez cały okres najmu stanowi własność najemcy, a wynajmujący może z niej skorzystać dopiero, gdy zaistnieją określone przesłanki. Nie ma na to wpływu waloryzacja, bo to obowiązek wynikający z przepisów prawa i postanowień zawartych umów – przekonywała spółka.

Nie zgodził się z nią dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. W interpretacji z 17 kwietnia 2024 r., (sygn. 0115-KDIT3.4011.233.2024.1.DP) stwierdził, że gdy zwracana kaucja jest wyższa od wpłaconej, to najemca uzyskuje przysporzenie majątkowe, które jest podatkowym przychodem z innych źródeł.

Wyjaśnił, że najemca powinien się rozliczyć z tego przysporzenia w rocznym zeznaniu podatkowym na podstawie otrzymanej informacji PIT-11, którą spółka powinna sporządzić i przekazać podatnikowi (najemcy) oraz właściwemu urzędowi skarbowemu. Spółka nie musi natomiast pobierać i odprowadzić zaliczki na PIT z tego tytułu w ciągu roku podatkowego – poinstruował dyrektor KIS.

Interpretację tę uchylił WSA w Gdańsku. Orzekł, że kaucja mieszkaniowa jest co do zasady świadczeniem o charakterze zwrotnym, czyli obojętnym podatkowo. Jest tylko zabezpieczeniem prawidłowego wykonania postanowień umowy najmu. Służy do zabezpieczenia ewentualnych roszczeń wynajmującego wobec najemcy, a jej zwrot ma zapobiec bezpodstawnemu wzbogaceniu się wynajmującego kosztem najemcy.

Sąd wyjaśnił, że świadczenia, które dotyczą zwrotu wcześniej poniesionych przez podatnika wydatków bądź kosztów, nie mają charakteru definitywnego. Tym różnią się od przychodu, którym jest definitywny przyrost majątkowy.

Zdaniem WSA do przysporzenia majątkowego najemcy nie prowadzi również waloryzacja kaucji. Ma ona jedynie zapewnić, że najemca nie poniesie rażącej straty z uwagi na okoliczności, na które nie ma on wpływu – wyjaśnił sąd.

Wyrok jest nieprawomocny. ©℗

Autor jest doradcą podatkowym

orzecznictwo