Na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej spółka z o.o. dokonuje zakupu biletów lotniczych od zagranicznych przewoźników. Loty są wykonywane na trasach międzynarodowych. Zakup biletu jest potwierdzany fakturą zawierającą nazwę przewoźnika i trasę przelotu. Kwota wskazana na fakturze przelewana jest na rachunek bankowy lub opłacana kartą kredytową. Posiadamy certyfikat rezydencji przesłany przez zagranicznych przewoźników drogą elektroniczną. Czy w związku z tym, że spółka posiada certyfikat rezydencji przesłany drogą elektroniczną, a nie posiada jego oryginału, jest zobowiązana stosownie do art. 26 ust. 1 ustawy o CIT do poboru podatku u źródła z tytułu należności wypłacanych zagranicznym przewoźnikom?
Podatek dochodowy z tytułu przychodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy o CIT (tj. niemających na terytorium Polski siedziby lub zarządu), ustala się w wysokości 10 proc. tych przychodów (zob. art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT). Artykuł 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Polska (zob. art. 21 ust. 2 ustawy o CIT).
Miejsce siedziby
Stosownie do art. 26 ust. 1 ustawy o CIT osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych m.in. w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT, są zobowiązane jako płatnicy pobierać w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji.
Ponadto w myśl art. 26 ust. 1d ustawy o CIT osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT na rzecz podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy o CIT, prowadzących działalność poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład, nie pobierają zryczałtowanego podatku od dokonywanych wypłat. Warunkiem jest udokumentowanie miejsca siedziby podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2 ustawy o CIT, prowadzącego działalność poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład, uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji, oraz uzyskania pisemnego oświadczenia, że należności te związane są z działalnością tego zakładu.Przepis art. 26d ust. 3d ustawy o CIT stosuje się odpowiednio.
Urzędowy dokument
Certyfikat rezydencji powinien być dokumentem urzędowym. Z analizy art. 194 ordynacji podatkowej wynika, że dokumentem urzędowym jest dokument spełniający łącznie następujące przesłanki: został wystawiony w formie określonej przepisami prawa oraz sporządziły go powołane organy władzy publicznej lub inne jednostki, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów są uprawnione do ich wystawiania. Dokument urzędowy musi być zatem sporządzony w zakresie działania organu, od którego pochodzi, przy czym polski prawodawca nie uzależnia uznania danego dowodu za dokument urzędowy w zależności od kraju, z jakiego pochodzi. We wskazanym przepisie chodzi zatem o wszelkie dokumenty urzędowe, które spełniają warunki przewidziane w przepisie. Niewątpliwie dokumentem urzędowym jest certyfikat rezydencji.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że spółka posiada certyfikaty rezydencji podatkowej przesłane przez zagranicznych przewoźników drogą elektroniczną. W konsekwencji nie posiada oryginału tego dokumentu.
Wymóg dokonywania przez płatników sprawdzania rezydencji podatkowej osoby mającej prawo do skorzystania z postanowień stosownej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania ma na celu zapewnienie, że z preferencji tych korzystają osoby faktycznie do tego uprawnione. Oryginał certyfikatu rezydencji stanowi potwierdzenie określonego stanu rzeczy (faktycznej rezydencji podatkowej) przez właściwy organ. Odpis dokumentu wskazuje jedynie na istnienie oryginalnego dokumentu, ale nie stanowi dowodu tego, co w oryginale zostało zaświadczone. Znajduje to potwierdzenie w treści art. 26 ust. 1 ustawy o CIT, który nie wspomina o kopii czy odpisie certyfikatu. Zatem poświadczony odpis czy poświadczona kopia, a tym bardziej niepotwierdzony odpis lub kopia, nie mogą być uznane za certyfikat rezydencji podatkowej i wywoływać skutków związanych z takim certyfikatem.
Kopia to za mało
Płatnik (mający obowiązek potrącenia podatku CIT od dochodu osiąganego przez nierezydenta w prawidłowej wysokości) powinien żądać od podatnika dokumentu oryginalnego. W przypadku przedłożenia przez podatnika przesłanej elektronicznej kopii dokumentu, konieczne jest zatem okazanie oryginału w celu potwierdzenia jej zgodności z oryginalnym dokumentem.
Kopie dokumentów w języku obcym przesłane pocztą elektroniczną nie są wystarczające dla udokumentowania miejsca siedziby podatnika do celów podatkowych.
Certyfikat rezydencji ma służyć przede wszystkim płatnikowi w ustaleniu, czy powinien pobrać podatek według stawki wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, czy też według stawki krajowej, a więc czy miał prawo zastosować korzystniejsze regulacje wynikające z ww. umowy. W przeciwnym razie płatnik będzie odpowiadał za nieprawidłowo potrącony podatek lub niepobranie podatku.
Zatem w przypadku posiadania jedynie certyfikatu rezydencji przesłanego w formie elektronicznej należy przyjąć, że płatnik nie może zastosować właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania i powinien zastosować stawkę krajową do poboru podatku u źródła (tj. 10 proc. w przypadku przychodów uzyskanych na terytorium Polski przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej). Wyjątkiem jest przypadek, kiedy płatnik nie otrzymuje papierowej wersji certyfikatu rezydencji od zagranicznego kontrahenta ze względu na to, że niektóre zagraniczne urzędy skarbowe właściwe do wydawania certyfikatów rezydencji udostępniają certyfikaty tylko w wersji elektronicznej, dostępnej na oficjalnej stronie internetowej urzędu. W przypadku kiedy jedyną możliwością otrzymania certyfikatu rezydencji podatnika jest pobranie go i/lub wydrukowanie danego dokumentu, po uprzednim podaniu danych identyfikujących podatnika, z oficjalnej strony internetowej właściwego urzędu, dokument taki można uznać za spełniający wymogi formalne przewidziane w ustawie o CIT (por. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 2 marca 2016 r., nr ITPB3/4510-16/16/DK).
Zatem dopuszczalność udokumentowania rezydencji podatkowej zagranicznego przewoźnika żeglugi powietrznej certyfikatem rezydencji w formie elektronicznej jest uzależniona od regulacji wewnętrznych państwa, które certyfikat ten wydało.
WAŻNE Certyfikat rezydencji oznacza zaświadczenie o miejscu siedziby podatnika dla celów podatkowych. Wydaje je właściwy organ administracji podatkowej państwa – miejsca siedziby podatnika.
! Niektóre zagraniczne urzędy skarbowe właściwe do wydawania certyfikatów rezydencji udostępniają je tylko w wersji elektronicznej, dostępnej na oficjalnej stronie internetowej urzędu.
Podstawa prawna
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).
Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.).