Obowiązek wysyłania JPK_KR odraczano już kilka razy. Teraz, gdy zbliża się on nieuchronnie, firmy znalazły się w patowej sytuacji, bo nie mają możliwości sprawdzenia, czy nowy wymóg obejmie je już od 2025 r., czy może jeszcze nie.
Ministerstwo Finansów opublikowało projekt rozporządzenia wskazujący, jakie elementy powinny zawierać księgi rachunkowe, aby było możliwe wygenerowanie JPK_KR zgodnie z wymogami fiskusa.
Przypomnijmy, że zgodnie z art. 66 ust. 1 nowelizacji z 29 października 2021 r. ustaw podatkowych (Dz.U. poz. 2105 ze zm.) w pierwszej kolejności do przesyłania JPK_KR będą zobligowane podmioty o statusie dużego podatnika oraz podatkowe grupy kapitałowe. Rok później obowiązek ten obejmie wszystkich podatników VAT obowiązanych do przesyłania ewidencji JPK VAT, a następnie, po kolejnym roku – wszystkich podatników CIT.
Zgodnie z art. 66 ust. 2 ustawy nowelizującej harmonogram wdrożenia obowiązków w zakresie przesyłania JPK_KR prezentuje się następująco: księgi rachunkowe są przesyłane po raz pierwszy za rok podatkowy rozpoczynający się po dniu:
1. 31 grudnia 2024 r. – w przypadku:
a) podatkowych grup kapitałowych,
b) podatników i spółek niebędących osobami prawnymi, u których wartość przychodu uzyskanego w poprzednim – odpowiednio – roku podatkowym albo roku obrotowym przekroczyła równowartość 50 mln euro przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roboczym poprzedniego – odpowiednio – roku podatkowego albo roku obrotowego;
2. 31 grudnia 2025 r. – w przypadku podatników i spółek niebędących osobami prawnymi, obowiązanych do przesyłania ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT, zgodnie z art. 109 ust. 3b tej ustawy;
3. 31 grudnia 2026 r. – w przypadku pozostałych podatników i spółek niebędących osobami prawnymi.
A więc JPK_KR prześlą po raz pierwszy odpowiednio:
1. Duzi podatnicy i podatkowe grupy kapitałowe – za rok 2025, w terminie złożenia zeznania za rok 2025, a więc w 2026 r. (w przypadku roku podatkowego zbieżnego z rokiem kalendarzowym – termin przesłania po raz pierwszy JPK_KR upływa z końcem marca 2026 r.).
2. Czynni podatnicy VAT, obowiązani do przesyłania JPK_VAT – za rok 2026, w terminie złożenia zeznania za rok 2025, a więc w 2027 r.
3. Pozostali podatnicy CIT – za rok 2027, w terminie złożenia zeznania za rok 2027, a więc w 2028 r.
Brzmienie przepisów ustawy nowelizującej może budzić wątpliwości. W art. 66 ust. 2 ustawodawca wskazuje, że księgi mają być przesyłane po raz pierwszy za rok rozpoczynający się po 31 grudnia 2024 r. To jest zrozumiałe. Ale dalej wskazuje, że w tym terminie – jako pierwsi – księgi mają przesłać podatkowe grupy kapitałowe oraz podatnicy, u których wartość przychodu uzyskanego w poprzednim – odpowiednio – roku podatkowym albo roku obrotowym przekroczyła równo wartość 50 mln euro.
Rodzi się pytanie, czy „rok poprzedni”, o którym mowa w tym przepisie, oznacza rok poprzedni względem roku kończącego się 31 grudnia 2024 r. (a więc rok 2023), czy względem roku rozpoczynającego się po 31 grudnia 2024 r. (a więc poprzedni względem 2025 r., czyli 2024 r.)?
Spółka DORADCA zwróciła się do Krajowej Informacji Skarbowej z pytaniem o interpretację wskazanych uregulowań. Niestety odpowiedź KIS była jednoznaczna – przekroczenie równo wartości 50 mln euro przychodów w roku 2024 będzie skutkować wejściem obowiązku prowadzenia od 1 stycznia 2025 r. ksiąg w sposób umożliwiający wygenerowanie JPK_KR za ten rok zgodnego z wymaganą strukturą.
Co to w praktyce oznacza? W przypadku podatników, których przychody wahają się w granicach 50 mln euro, może wystąpić sytuacja, w której aż do momentu zamknięcia roku 2024 nie będzie pewności co do tego, czy firma faktycznie wchodzi w obowiązek wysyłki JPK_KR już od 1 stycznia 2025 r. Co prawda księgi za 2025 r. będzie się wysyłać po zakończeniu roku, w terminie do złożenia zeznania podatkowego (czyli w okolicach marca 2026 r.), ale nie zmienia to tego, że muszą one zostać dostosowane do nowych wymogów już od początku 2025 r. Przygotowanie się do realizacji tego obowiązku wymaga wykonania określonej pracy, dostosowania ewidencji, systemu itp., co w przedstawionych okolicznościach z pewnością będzie bardzo problematyczne.
Należałoby oczekiwać od ustawodawcy, że o objęciu wspomnianym obowiązkiem już od 1 stycznia 2025 r. powinna zdecydować wartość przychodów z roku 2023. Pozwoliłoby to na wcześniejszą ocenę i odpowiednie, spokojne przygotowanie systemów komputerowych do prowadzenia ksiąg zgodnie z wymaganą strukturą.
Niestety tak nie będzie, ponieważ z treści – dość zawile sformułowanych – przepisów płyną niekorzystne wnioski dla podatników. Nie daje też nadziei wykładnia KIS, z której wynika, że o obowiązku prowadzenia ksiąg zgodnie ze schematami i znacznikami kont wymaganymi przez Ministerstwo Finansów dla JPK_KR już od 1 stycznia 2025 r. zdecydują przychody podatnika z roku 2024.
Dodatkowym problemem jest wskazanie w art. 66 ust. t 2 pkt 1 lit. b ustawy nowelizującej, że kursem euro właściwym dla potrzeb przeliczenia równowartości 50 mln euro przychodu podatnika będzie kurs z ostatniego dnia roboczego poprzedniego roku. Czyli do przeliczenia równo wartości 50 mln euro należało będzie brać pod uwagę chyba kurs z końca 2024 r., a nie z 2023 r.?
Może się zatem okazać, że również zmiany notowań kursu euro w ostatnich dniach grudnia 2024 r. będą mieć wpływ na objęcie danego podatnika obowiązkiem w zakresie JPK_KR. To dość niekomfortowa sytuacja dla wielu firm, ponieważ dzisiaj nie mają one pewności, czy już zacząć przygotowywać się do nowych zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych, czy można jeszcze trochę z tym poczekać. ©℗
