Kilkaset kontenerów na odpady można wynajmować bez zakładania firmy. Jest wyrok NSA

Nawet jeśli wynajmowanych przedmiotów jest kilkaset, ale są one majątkiem osobistym wynajmującego, to należy uznać to za najem prywatny, a nie w ramach biznesu – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Wyrok dotyczył 2020 r., gdy ryczałt od przychodów ewidencjonowanych można było wybrać wyłącznie przy najmie prywatnym. Od najmu w ramach działalności gospodarczej należało płacić PIT według skali podatkowej lub liniowej stawki 19 proc.

Obecnie przepisy są inne – nakazują (a nie pozwalają) płacić ryczałt od przychodów z prywatnego najmu. Wynika to z art. 9a ust. 6 ustawy o PIT. Natomiast podatnicy wynajmujący lub wydzierżawiający majątek w ramach działalności gospodarczej mają wybór: mogą płacić PIT według skali podatkowej lub liniowej stawki 19 proc. albo wybrać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (o ile spełniają pozostałe warunki opodatkowania w tej formie).

Mimo że wyrok NSA dotyczył starego stanu prawnego, jego sentencja i uzasadnienie pozostają aktualne, bo wskazują, jak odróżnić najem prywatny (dziś objęty wyłącznie ryczałtem ewidencjonowanym) od najmu w ramach działalności gospodarczej (pozwalającego obecnie na wybór formy opodatkowania).

Prywatny…

Chodziło o podatniczkę, która w niedługim czasie miała się stać właścicielką kilkuset kontenerów na odpady. Zamierzała je wynająć na czas nieokreślony podmiotowi zajmującemu się profesjonalnie odbiorem śmieci. Sama – jak podkreśliła – nie prowadzi i nie zamierza prowadzić działalności gospodarczej, a potencjalny najemca kontenerów miałby być cały czas jeden i ten sam.

Podatniczka uważała, że od przychodów z najmu kontenerów mogła się rozliczać w 2020 r. ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (gdy ta forma opodatkowania była możliwa tylko przy najmie prywatnym). Argumentowała, że nie będzie prowadzić najmu w sposób ciągły ani zorganizowany, a więc nie będzie on realizowany w ramach działalności gospodarczej, tylko w ramach zwykłego zarządu (gospodarowania) prywatnym majątkiem.

…czy firmowy

Nie zgodził się z nią dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Stwierdził, że liczba kontenerów wskazuje na działalność zorganizowaną i ciągłą, a więc gospodarczą w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o PIT. Uznał więc, że podatniczka powinna się rozliczać według skali PIT, a nie ryczałtem (który w tamtym czasie nie był dozwolony przy najmie w ramach działalności gospodarczej).

Decyduje przedmiot najmu…

Interpretację tę uchylił WSA w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 2603/20). Wyjaśnił, że kryterium pozwalającym na rozróżnienie najmu prywatnego od najmu w ramach działalności gospodarczej jest przede wszystkim przedmiot najmu – czy jest to składnik majątku związany z działalnością gospodarczą. Jeśli najem nie dotyczy takiego składnika, to przychód należy zakwalifikować do przychodów z prywatnego najmu – wskazał WSA w Warszawie.

Sąd uznał, że tak właśnie jest w rozpatrywanej sprawie. Wyjaśnił, że mimo pewnego stopnia zorganizowania (pisemna umowa) i ciągłości (na czas nieokreślony) najem będzie dotyczył składnika majątku (kontenerów), które nie wchodzą w skład przedsiębiorstwa podatniczki.

Dlatego jako osoba nieprowadząca działalności gospodarczej (w zakresie najmu kontenerów ani żadnej innej) może ona wybrać ryczałt ewidencjonowany (a obecnie nawet miałaby taki obowiązek).

...a nie skala

W trakcie rozprawy przed NSA pełnomocnik dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej zwracał uwagę na rozmiar najmu i liczbę kontenerów (kilkaset). Miało to – jego zdaniem – przemawiać za zakwalifikowaniem tej umowy do wykonywanej w ramach działalności gospodarczej, ponieważ świadczyło o stopniu jej zorganizowania i potencjalnej ciągłości (jeden najemca na czas nieokreślony).

Sąd kasacyjny uznał jednak, że okoliczność ta w tej konkretnej sprawie nie ma znaczenia, bo ze stanu faktycznego opisanego we wniosku o interpretację wyraźnie wynikało, że najem będzie się odbywał poza działalnością gospodarczą i że działalność taka nigdy nie była przez podatniczkę prowadzona ani nie ma perspektyw jej prowadzenia w przyszłości.

– Poza tym ta robiąca wrażenie liczba kilkuset kontenerów na śmieci czy wynajęcie ich na czas nieokreślony w ogóle nie są istotne przy kwalifikowaniu do opodatkowania ryczałtem. Tam jest tylko jeden limit i odnosi się on do stawki podatkowej – wyjaśniał sędzia Maciej Jaśniewicz.

Nawiązał tym samym do art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2540 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem od przychodów do 100 tys. zł stawka ryczałtu wynosi 8,5 proc., a od nadwyżki ponad tę kwotę – 12,5 proc.

– Inne ograniczenia i przesłanki w tej sprawie nie mają zastosowania, a podatniczka w chwili składania wniosku mogła się rozliczać ryczałtem. Teraz, po zmianie od 2022 r., już nawet musi – podsumował sędzia Jaśniewicz. ©℗

orzecznictwo