Uczelniany wykładowca płaci VAT, jeśli jest jego podatnikiem

Podatnik VAT, który świadczy usługi kształcenia na podstawie umów z uczelniami, nie ma prawa do zwolnienia z tego podatku – wyjaśnił minister finansów w interpretacji ogólnej.

W tym przypadku – jak czytamy – nie mają zastosowania zwolnienia przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 26, pkt 27 i pkt 29 ustawy o VAT ani w par. 3 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia w sprawie zwolnień z VAT i warunków stosowania tych zwolnień (Dz.U. z 2023 r. poz. 955).

Organy podatkowe stosują różną wykładnię w tym zakresie i stąd interpretacja ogólna, która ma tę wykładnię ujednolicić.

Odnosi się ona tylko do osób fizycznych (tj. wykładowców, osób prowadzących zajęcia dydaktyczne, kursy, szkolenia), które będąc podatnikami VAT, zajmują się przekazywaniem wiedzy na podstawie umów zawieranych z uczelniami w ramach procesu kształcenia organizowanego przez te uczelnie.

Tylko właściwe podmioty

Osoby te – jak wyjaśnił minister – nie mogą korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT, bo dotyczy ono usług świadczonych przez:

a) jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów prawa oświatowego, w zakresie kształcenia i wychowania,

b) uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz instytuty badawcze, w zakresie kształcenia.

Co prawda, na podstawie par. 3 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia zwolnione z VAT są również inne usługi w zakresie kształcenia (inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy), ale świadczone przez: uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz instytuty badawcze.

Natomiast wykładowcy (podatnicy VAT), którzy zawarli umowę z uczelnią, mimo że świadczą usługi kształcenia, to nie spełniają kryterium podmiotowego; nie są jednostkami objętymi systemem oświaty, uczelniami, jednostkami naukowymi PAN ani instytutami badawczymi.

Dlatego nie mogą korzystać ze zwolnienia – wyjaśnił minister.

Z tych samych powodów – dodał – wykładowcy nie mogą korzystać ze zwolnienia od VAT dla usług ściśle związanych z usługą podstawową. Oba wymienione zwolnienia (na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy i par. 3 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia) obejmują wprawdzie również usługi ściśle związane z usługami podstawowymi, ale one również muszą być wykonywane przez podmiot świadczący usługę podstawową.

Prywatni nauczyciele

Z interpretacji ogólnej wynika także, że wykładowcy nie mają prawa do zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy o VAT. Dotyczy ono prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym, świadczonego przez nauczycieli.

Jednak – jak wyjaśnił minister – „nauczanie prywatne nie obejmuje sytuacji, gdy nauczyciel jest do dyspozycji podmiotu trzeciego, który wypłaca mu wynagrodzenie jako usługodawcy na rzecz systemu edukacyjnego administrowanego przez ten podmiot”.

Kształcenie zawodowe

Wykładowcy (podatnicy VAT), którzy zawarli umowę z uczelnią, nie mogą też stosować art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT. Przepis ten zwalnia z podatku usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego inne niż wymienione w pkt 26:

a) prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach lub

b) świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów prawa oświatowego – wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją, lub

c) finansowane w całości ze środków publicznych.

Zwolnienie to obejmuje również usługi i dostawę towarów ściśle związane z wymienionymi usługami.

Minister zwrócił jednak uwagę na to, że usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego świadczone na rzecz studentów przez uczelnię są objęte zakresem wspomnianego art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. b ustawy o VAT, a nie art. 43 ust. 1 pkt 29. Punkt 29 nie ma w tym wypadku w ogóle zastosowania.

Z kolei art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. b nie może być stosowany wobec wykładowców (podatników VAT), którzy zawarli umowę z uczelnią, bo – jak już wyjaśnił minister – nie spełniają oni kryterium podmiotowego.©℗