Darowizna nie ma niczego wspólnego z odpłatnym zniesieniem współwłasności

Otrzymanie w darowiźnie udziału w nieruchomości, a następnie odpłatne zniesienie współwłasności tej nieruchomości to dwa oddzielne zdarzenia. Jeżeli druga z tych czynności nastąpi przed upływem pięciu lat, to powstaje przychód podatkowy – orzekł WSA we Wrocławiu.

Chodziło o kobietę, która w 2021 r. dostała od matki udział w nieruchomości (jedną drugą) o wartości 300 tys. zł. Darowizna była zwolniona z podatku od spadków i darowizn, bo obie strony należały do pierwszej grupy podatkowej. Kobieta w terminie zgłosiła darowiznę do urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2.

Drugi udział w tej nieruchomości (również jedna druga) należał do jej męża.

Po dwóch latach byli już małżonkowie dokonali przed notariuszem zniesienia współwłasności. W wyniku tego nieruchomość w całości przypadła byłemu mężowi, który zobowiązał się spłacić byłą żonę w kwocie 420 tys. zł.

Do zniesienia współwłasności (ze spłatą) doszło zatem przed upływem pięciu lat od nabycia (w wyniku darowizny). Kobieta uważała jednak, że nie uzyskała z tego tytułu przychodu w rozumieniu ustawy o PIT, bo – jak tłumaczyła – spieniężyła jedynie swój udział, który wcześniej otrzymała w darowiźnie. Nie uzyskała więc żadnego przysporzenia – argumentowała.

Uważała także, że spłata, którą otrzymała od byłego męża, jest jedynie ekwiwalentem udziału w nieruchomości, którego otrzymanie podlegało przepisom o podatku od spadków i darowizn. Była więc zdania, że gdyby miała teraz zapłacić PIT, to doszłoby do dwukrotnego opodatkowania tego samego przychodu – raz na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn, drugi raz – na podstawie ustawy o PIT.

Na wypadek, gdyby fiskus uznał inaczej, stwierdziła, że nie powinna płacić podatku od całej wartości otrzymanej spłaty, tj. od 420 tys. zł. Była zdania, że podstawą opodatkowania powinna być różnica między wartością otrzymanej darowizny (300 tys. zł) a wartością spłaty przy zniesieniu współwłasności (420 tys. zł), czyli 120 tys. zł.

Powstał przychód

Innego zdania był dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. W interpretacji z 30 sierpnia 2023 r. (sygn. 0115-KDIT3.4011.468.2023.1.MJ) stwierdził, że skoro do odpłatnego zniesienia współwłasności, a tym samym przeniesienia udziału w nieruchomości na inną osobę doszło przed upływem pięciu lat od nabycia tego udziału (otrzymania go w darowiźnie), to powstał przychód w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o PIT.

Wyjaśnił, że podstawą opodatkowania będzie wartość otrzymanej spłaty pomniejszona jedynie o ewentualne koszty tego odpłatnego zbycia, wskazane w art. 22 ust. 6d ustawy o PIT.

Dwie transakcje

Z fiskusem zgodził się WSA we Wrocławiu. Jak wyjaśnił sędzia Łukasz Cieślak, zniesienie współwłasności należy postrzegać jako formę odpłatnego zbycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o PIT. Sędzia dodał, że nie oznacza to dwukrotnego opodatkowania tego samego przychodu, ponieważ wystąpiło nie jedno, ale dwa odrębne zdarzenia. Pierwsze to transakcja umowy darowizny, drugie to zbycie nieruchomości wskutek zniesienia współwłasności.

– Umowa darowizny nie ma niczego wspólnego z umownym zniesieniem współwłasności. Nie jest to ta sama transakcja, która wcześniej była darowizną. Jest to natomiast zdarzenie, które podlega przepisom ustawy o PIT – wyjaśnił sędzia Cieślak.

Wyrok jest nieprawomocny. ©℗

orzecznictwo