Rekordowy wzrost podatku od nieruchomości. Zbliża się pierwszy ważny termin

W tym roku Polacy staną w obliczu znacznego wzrostu opłat z tytułu podatku od nieruchomości, który podskoczył o około 15 procent w porównaniu z ubiegłym rokiem. Zarówno właściciele nieruchomości mieszkalnych, jak i komercyjnych, muszą przygotować się na wyższe opłaty. O jakie kwoty chodzi?

Rekordowe stawki podatku od nieruchomości w roku 2024 są bezpośrednim wynikiem wysokiej inflacji zanotowanej w pierwszej połowie poprzedniego roku - to największy wzrost od 25 lat. Według Ministerstwa Finansów, opierając się na danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), wskaźnik inflacji sięgnął aż 15 procent, co zaowocowało równie znaczącym wzrostem maksymalnych stawek podatkowych.

Zgodnie z regulacjami, podatek od nieruchomości jest obowiązkowy dla właścicieli gruntów, budynków lub ich części oraz budowli, lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Podatek należy zapłacić w ratach w czterech wyznaczonych terminach: do 15 marca, do 15 maja, do 15 września, do 15 listopada.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?

Zgodnie z przepisami, obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca po miesiącu, w którym zdarzenie lub okoliczność, uzasadniające powstanie tego obowiązku, miały miejsce. Przykładową taką okolicznością może być nabycie gruntu, budynku lub budowli.

Jeśli obowiązek podatkowy jest uzależniony od ukończenia budowy budynku lub jego części, to zobowiązanie podatkowe pojawia się od 1 stycznia roku następnego po roku, w którym budowa została zakończona lub użytkowanie budynku, lub jego części rozpoczęło się przed jego ostatecznym wykończeniem.

Jeśli w trakcie roku podatkowego następuje zmiana sposobu wykorzystania nieruchomości, podatek podlega obniżeniu lub podwyższeniu od pierwszego dnia miesiąca po miesiącu, w którym dokonano zmiany, która wpłynęła na wysokość podatku od nieruchomości.

Obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek.

Stawki podatku od nieruchomości

Wysokość opodatkowania nieruchomości zależy od ich rodzaju, rozmiaru gruntów oraz powierzchni użytkowej budynków i lokali. Jednakże ostateczna kwota podatku jest ustalana przez właściwe organy podatkowe w poszczególnych gminach i miastach. Wskazane jest zatem dokonanie weryfikacji kwoty podatku dla konkretnej lokalizacji, w której znajduje się dana nieruchomość.

Opłaty podatku od nieruchomości są ustalane indywidualnie przez samorządy lokalne, które jednocześnie są ograniczone maksymalnymi stawkami wyznaczonymi przez Ministra Finansów. Na rok 2024 obowiązują następujące stawki podatku od nieruchomości:

• 1,15 zł za każdy metr kwadratowy rocznie dla lokali mieszkalnych,
• 33,10 zł za metr kwadratowy budynków przeznaczonych na działalność gospodarczą oraz budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na działalność gospodarczą,
• 15,50 zł za metr kwadratowy budynków przeznaczonych na handel kwalifikowanym materiałem siewnym,
• 6,76 zł za metr kwadratowy budynków związanych z udzielaniem usług zdrowotnych,
• 11,17 zł za metr kwadratowy pozostałych budynków, w tym zajętych na działalność pożytku publicznego.

Natomiast maksymalne stawki podatku od nieruchomości dotyczących gruntów w 2024 roku są następujące:

• 1,34 zł za metr kwadratowy gruntów związanych z działalnością gospodarczą,
• 6,66 zł za hektar gruntów pod wodami powierzchniowymi,
• 0,71 zł za metr kwadratowy pozostałych gruntów, w tym zajętych na działalność pożytku publicznego,
• 4,39 zł za metr kwadratowy niezabudowanych gruntów objętych procesem rewitalizacji.

W praktyce, podwyższenie stawki podatku od nieruchomości do 1,15 zł za metr kwadratowy rocznie dla lokali mieszkalnych oznacza, że dla właścicieli 65-metrowego mieszkania opłata podatkowa wzrośnie z 65 zł obowiązujących w bieżącym roku do 74,75 zł w roku następnym.

Jak i do kiedy zapłacić podatek od nieruchomości?

Podatek od nieruchomości można zapłacić jednorazowo lub w czterech ratach, zależnie od jego wysokości. W przypadku kwot nieprzekraczających 100 zł istnieje opcja jednorazowej zapłaty do 15 marca. Natomiast gdy podatek przekracza tę kwotę, można go rozłożyć na cztery raty, płatne kolejno do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada. Formularz "deklaracja na podatek od nieruchomości" jest dostępny do pobrania na stronie internetowej podatki.gov.pl. Podatek od nieruchomości można zapłacić w kasie gminy, przelewem na rachunek bankowy gminy lub u osoby, którą wyznaczyła gmina (inkasenta).

Zgodnie z przypomnieniem Ministerstwa Finansów, jeśli decyzja dotycząca podatku nie została doręczona co najmniej 14 dni przed terminem płatności raty podatku, określonym w decyzji, to termin jej uregulowania przypada 14 dni od daty doręczenia decyzji.

Kto nie musi płacić podatku od nieruchomości?

Nie wszystkie nieruchomości podlegają opodatkowaniu zgodnie z przepisami. Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych przewiduje szereg zwolnień, obejmujących:

• Budynki gospodarcze lub ich części, które służą działalności leśnej lub rybackiej, znajdujące się na gruntach gospodarstw rolnych, przeznaczone wyłącznie dla działalności rolniczej lub zajęte na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej.
• Grunty i budynki wpisane indywidualnie do rejestru zabytków, pod warunkiem ich zachowania i konserwacji zgodnie z przepisami o ochronie zabytków, z wyjątkiem części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
• Grunty, budynki lub ich części, które są wykorzystywane jedynie do prowadzenia działalności statutowej przez stowarzyszenia w obszarze edukacji, kultury fizycznej, sportu itp., z wyjątkiem tych wykorzystywanych do działalności gospodarczej, oraz gruntów zajętych na obozowiska i bazy wypoczynkowe dla dzieci i młodzieży.
• Grunty znajdujące się na obszarach objętych ochroną ścisłą, czynną lub krajobrazową, a także budynki i budowle trwale związane z gruntem, znajdujące się w parkach narodowych lub rezerwatach przyrody, służące bezpośrednio celom ochrony przyrody.
• Grunty nieużytki, użytki ekologiczne, zadrzewione i zakrzewione, z wyjątkiem tych zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
• Nieruchomości znajdujące się na terenie rodzinnych ogrodów działkowych, ograniczone do gruntów, altan działkowych i obiektów gospodarczych o powierzchni zabudowy do 35 mkw oraz budynków stanowiących infrastrukturę ogrodową, z wyjątkiem tych zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
• Nieruchomości lub ich części zajęte na prowadzenie nieodpłatnej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego.
• Uczelnie i instytuty badawcze, z wyłączeniem gruntów, budynków itp., lub ich części zajętych na działalność gospodarczą.
• Jednostki organizacyjne systemu oświaty oraz organy prowadzące publiczne i niepubliczne placówki oświatowe.
• Żłobki, kluby dziecięce oraz nieruchomości zajęte na prowadzenie tych placówek.
• Zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej, zgodnie z warunkami określonymi w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych.
• Przedsiębiorstwa o statusie centrum badawczo-rozwojowego, uzyskanym zgodnie z przepisami o wspieraniu działalności innowacyjnej, w odniesieniu do nieruchomości zajętych na cele prowadzonych badań i prac rozwojowych.

Ponadto w każdej gminie w Polsce istnieje możliwość wprowadzenia dodatkowych ulg lub zwolnień z podatku od nieruchomości dla określonych grup właścicieli budynków i gruntów. Szczegółowe informacje na temat kto może skorzystać z obniżonych opłat lub być zwolniony z nich całkowicie, są dostępne na stronach internetowych poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego.