Podatek tonażowy ma wzmacniać konkurencyjność unijnego transportu morskiego oraz wspomagać wzrost zatrudnienia wysoko kwalifikowanych pracowników w sektorze morskim i portowym. De facto chodzi o zmagania Unii z krajami tzw. taniej bandery (wygodnej bandery), takimi jak Honduras, Panama, Belize i tym podobne egzotyczne morskie raje podatkowe.
Podstawą opodatkowania podatkiem tonażowym stanowi dochód (a faktycznie - ryczałt) armatora obliczany przez pomnożenie stawki dobowej i okresu eksploatacji w danym miesiącu wszystkich jego statków. Stawka dobowa ma cztery wartości w zakresie od 0,5 do 0,1 euro od każde 100 jednostek pojemności netto statku (NT - od ang. net tonnage).
Armator, gdy raz zdecyduje się na taką formę opodatkowania, podlega mu przez okres 10 lat. W okresie opodatkowania tym podatkiem armator jest obowiązany prowadzić odrębny wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych związanych z działalnością opodatkowaną. Firma korzystająca z tej formy oblicza i wpłaca należny podatek w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, a za grudzień – w terminie złożenia zeznania.
Co podlega podatkowi tonażowemu?
Zgodnie z art. 3 ustawy o podatku tonażowym opodatkowaniu podlegają przedsiębiorcy żeglugowi prowadzący działalność polegającą na świadczeniu usług w żegludze międzynarodowej, z wykorzystaniem statków o pojemności brutto (GT) powyżej 100 jednostek każdy, w zakresie: ratownictwa pełnomorskiego oraz przewozu ładunku lub pasażerów. W przypadku przewozu ładunku lub pasażerów ustawa precyzuje, że w przypadku usług świadczonych przez:
a) holownik – co najmniej 50% czasu pracy faktycznie wykonywanej w ciągu roku stanowi przewóz ładunku lub pasażerów drogą morską,
b) pogłębiarkę – co najmniej 50% czasu pracy faktycznie wykonywanej w ciągu roku stanowi przewóz wydobytego materiału drogą morsk.
Opodatkowaniu podatkiem tonażowym podlega również działalność armatorska w zakresie:
1) dzierżawy i użytkowania kontenerów,
2) prowadzenia działalności załadunkowej, rozładunkowej i naprawczej,
3) prowadzenia terminali pasażerskich,
4) sprzedaży towarów lub usług na pokładzie statku pasażerskiego i pasażersko-towarowego w celu ich wykorzystania na pokładzie statku,
5) prowadzenia działalności kantorowej na pokładzie statku pasażerskiego i pasażersko-towarowego,
6) dowozu lądowego i morskiego ładunku lub pasażerów,
7) przewozu ładunku lub pasażerów w transporcie multimodalnym,
8) zarządzania cudzym statkiem – jeżeli przedsiębiorca żeglugowy prowadzi tę działalność z terytorium kraju UE i większość osób zatrudnionych przez niego na lądzie lub na statku stanowią obywatele państw UE,
9) świadczenia usług agentów i maklerów morskich, usług brokerskich i usług agencji zatrudnienia, związanych z załogą statku,
10) zawierania umów najmu, dzierżawy lub czarteru statków
Wyłączenia
Szereg aktywności morskich jest z mocy ustawy wyłączonych z opodatkowania tonażowego. Do tej kategorii należy działalność w zakresie:
1) poszukiwań, badań geologicznych oraz wydobycia zasobów mineralnych z dna morskiego;
2) rybołówstwa lub przetwórstwa rybnego;3) budowy portów morskich, budowy i remontu infrastruktury portowej lub urządzeń portowych;
4) budowy elektrowni wiatrowych;
5) budowy rurociągów przesyłowych na dnie morza;
6) budowy dróg wodnych lub pogłębiania dna dróg i zbiorników wodnych;
7) prac podwodnych;
8) świadczenia usług pilotowych w granicach portów morskich;
9) żeglugi pasażerskiej w granicach portów i przystani morskich;
10) edukacji, badań naukowych, sportu lub transportu rekreacyjnego;
11) eksploatacji statków stale zakotwiczonych lub zacumowanych, które nie posiadają zdolności żeglugowej.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym (tekst jednolity - Dz.U. 2014 poz. 511 z późn. zm.)
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 czerwca 2013 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez przedsiębiorców żeglugowych opodatkowanych podatkiem tonażowym wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (Dz.U. 2013 poz. 761)