Osoby uzyskujące dochody z pracy za granicą muszą przestrzegać pewnych zasad i procedur rozliczeniowych, aby uniknąć problemów podatkowych. Rozliczenie w Polsce może być dokonane na dwa sposoby - poprzez zastosowanie metody odliczenia proporcjonalnego lub wyłączenia z progresją. Wybór między metodami zależy od przepisów międzynarodowych i krajowych. Jednak nie zawsze konieczne jest składanie deklaracji podatkowej w naszym kraju. Wszystko zależy od rezydencji podatkowej.
Rozliczenie dochodów z pracy za granicą. Ważne by ustalić rezydencję podatkową. Co to takiego?
Osoba uzyskująca dochody za granicą musi określić swoje miejsce zamieszkania dla celów podatkowych, czyli tzw. rezydencję podatkową. Jeśli jest rezydentem podatkowym w Polsce, wszystkie dochody, niezależnie od kraju ich uzyskania, podlegają polskiemu opodatkowaniu.
Osoba jest uznawana za rezydenta podatkowego w Polsce, jeśli posiada centrum interesów osobistych lub gospodarczych w Polsce lub przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Jeżeli podatnik nie jest rezydentem podatkowym w Polsce (tzw. nierezydentem), wówczas rozlicza się z urzędem skarbowym tylko z dochodów osiąganych w Polsce. Podlega wtedy tzw. ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
Jeżeli jednak jest polskim rezydentem podatkowym, to wszelkie dochody, niezależnie od tego, w jakim kraju je uzyskał, powinien rozliczyć w Polsce. Podlega wtedy tzw. nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
Ważne
Jeśli zostałeś uznany za rezydenta podatkowego przez dwa państwa i z krajem, z którego osiągasz dochody, Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania - twoje miejsce zamieszkania określa się zgodnie z zasadami przewidzianymi w tej umowie.
Jeżeli, jako polski rezydent podatkowy, osiągnięto dochody z pracy za granicą - dochody te są opodatkowane nie tylko w Polsce, lecz także w kraju ich uzyskania.
Jak łatwo rozliczyć PIT – sprawdź
Jednak istnieje pewne wyjątki od tej ogólnej zasady, określone w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania. W sytuacjach, gdy osoba pracuje za granicą, a wynagrodzenie za tę pracę może być opodatkowane wyłącznie w Polsce, muszą być spełnione trzy warunki:
-podatnik przebywa w drugim państwie nie dłużej niż przez określony czas (zazwyczaj 183 dni w roku kalendarzowym lub w ciągu kolejnych 12 miesięcy, liczone od dnia przybycia do tego państwa).
-wynagrodzenie jest ponoszone przez pracodawcę lub w jego imieniu, który nie ma miejsca lub siedziby w drugim państwie.
-wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim państwie.
Jeśli którykolwiek z tych warunków nie jest spełniony, wynagrodzenie może być opodatkowane zarówno w państwie, w którym wykonywana jest praca, jak i w Polsce, gdzie osoba jest rezydentem podatkowym.
Aby uniknąć podwójnego opodatkowania uzyskanych dochodów (pierwszy raz w państwie źródła, a drugi raz w Polsce, jako państwie rezydencji), stosuje się jedną z dwóch metod unikania podwójnego opodatkowania:
-metoda wyłączenia z progresją
-metoda proporcjonalnego odliczenia.
Decyzja o wyborze odpowiedniej metody zależy od przepisów umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, jeżeli taka umowa istnieje, lub od przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli Polska nie zawarła umowy z krajem, z którego uzyskujesz dochody.
Metoda wyłączenia z progresją
Metoda ta może mieć zastosowanie tylko w przypadku umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Dochód uzyskany za granicą jest wyłączony z podstawy opodatkowania w Polsce, ale wpływa na stawkę podatku od innych dochodów. Taką metodę przewiduje m.in. umowa z Niemcami.
Metoda wyłączenia z progresją oznacza, że dochód osiągnięty za granicą zostaje wyłączony z podstawy opodatkowania w Polsce. Niemniej jednak, jego wysokość wpływa na ustalenie stawki podatku od pozostałych dochodów, które podlegają opodatkowaniu w Polsce, zgodnie ze skalą podatkową.
W praktyce oznacza to, że:
• jeżeli jedynie osoba uzyskuje dochody za granicą, a są one zwolnione w Polsce od podatku na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, nie jest konieczne składanie zeznania podatkowego.
• jeżeli oprócz dochodów zagranicznych osoba posiada również inne dochody, które podlegają opodatkowaniu w Polsce według skali podatkowej, albo jeśli nie osiągnęła innych dochodów poza zagranicznymi, ale chce rozliczyć się wspólnie z małżonkiem, istnieje obowiązek złożenia zeznania podatkowego i rozliczenia dochodów według metody wyłączenia z progresją.
Metoda proporcjonalnego odliczenia
Metoda ta jest stosowana, gdy nie ma umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub gdy dochody nie są zwolnione z podatku na podstawie takiej umowy. Dochód za granicą jest opodatkowany w Polsce, ale odliczany jest podatek zapłacony za granicą.
Taką metodę unikania podwójnego opodatkowania przewidują między innymi umowy z Holandią i Stanami Zjednoczonymi.
Metoda proporcjonalnego odliczenia zakłada, że dochód uzyskany za granicą podlega opodatkowaniu w Polsce, natomiast od należnego w Polsce podatku można odliczyć kwotę podatku zapłaconego za granicą. To odliczenie jest możliwe jedynie do wysokości podatku proporcjonalnie przypisanego do dochodu osiągniętego w danym obcym państwie.
W praktyce oznacza to, że jeżeli:
• osoba uzyskuje dochody za granicą, które nie są zwolnione w Polsce od podatku na mocy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, lub
• trzymuje dochody z kraju, z którym Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania,
Istnieje obowiązek złożenia zeznania podatkowego, niezależnie od tego, czy poza dochodami zagranicznymi osoba uzyskała także inne dochody opodatkowane w Polsce według skali podatkowej.
Osoby przebywające czasowo za granicą i osiągające dochody z tamtejszej pracy mają dodatkowy obowiązek wpłacenia zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 12 proc. tych dochodów (możliwe jest również zastosowanie wyższej stawki wynikającej ze skali podatkowej). Pierwszą zaliczkę należy wpłacić do 20 dnia miesiąca następującego po powrocie do kraju. Przy wpłacie zaliczki można również odliczyć - w odpowiedniej proporcji - podatek zapłacony za granicą.
W sytuacji, gdy termin płatności zaliczki przypada po zakończeniu roku podatkowego, należny podatek powinien zostać uregulowany w terminie złożenia zeznania podatkowego.
Rozliczenie dochodów z zagranicy. Na jakim formularzu?
Dochody zagraniczne składać należy w formularzu PIT-36 wraz z załącznikiem PIT/ZG. Załącznik składamy odrębnie dla każdego państwa, z którego pochodzą dochody.
Rozliczenie z małżonkiem
Jeśli spełnione są warunki, można złożyć wspólne zeznanie z małżonkiem. Wniosek o łączne opodatkowanie dochodów można złożyć także w przypadku zgonu małżonka.
Jeżeli para była w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, w którym istniała wspólność majątkowa małżeńska, ma możliwość złożenia wspólnego zeznania podatkowego.
Możliwość składania wspólnego zeznania podatkowego istnieje również w przypadku, gdy para zawarła związek małżeński w trakcie 2023 roku i pozostawała w związku małżeńskim oraz wspólności majątkowej do ostatniego dnia roku podatkowego.
Dodatkowo, wniosek o łączne opodatkowanie dochodów może zostać złożony, jeśli między małżonkami istniała wspólność majątkowa w danym roku podatkowym, a jednocześnie pozostawali w związku małżeńskim, a małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego lub po upływie roku podatkowego przed złożeniem zeznania podatkowego za ten rok.