Spadkobierca nie odliczy tego, czego nie zapłacił spadkodawca

Przychód ze sprzedaży odziedziczonych udziałów można pomniejszyć tylko o wydatki faktycznie poniesione przez spadkodawcę – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku.

Wyjaśnił, że o wysokości kosztów pomniejszających przychód przy sprzedaży odziedziczonych udziałów w spółce kapitałowej decyduje kwota wydatków poniesionych przez spadkodawcę. Jeżeli spadkodawca nie zapłacił całej należności za udziały, to wyegzekwowanie jej w drodze postępowania egzekucyjnego nie zwiększy kosztów podatkowych u spadkobiercy.

Chodziło o mężczyznę, który zamierzał sprzedać odziedziczone udziały w spółce z o.o. Spadkodawca kupił je od Skarbu Państwa, ale zapłacił tylko część ceny – pierwszą ratę. Nie zapłacił pozostałych dwóch rat. W umowie przewidziano, że obie te raty będą oprocentowane.

Z uwagi na brak zapłaty zostały wszczęte postępowania egzekucyjne. W nakazie zapłaty wydanym przez sąd i zaopatrzonym w klauzulę wykonalności wskazano, jaką kwotę ma zapłacić spadkodawca na rzecz Skarbu Państwa wraz z ustawowymi odsetkami za zwłokę oraz tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Poza udziałami nabytymi od Skarbu Państwa spadkodawca miał również w tej samej spółce z o.o. udziały kupione od pracowników, a także nowe udziały, które sam objął.

Mimo że większość tych udziałów została zajęta przez komornika w ramach postępowań egzekucyjnych, mężczyzna zamierzał je sprzedać poza egzekucją na mocy umowy zawartej z nabywcą. Część ceny za te udziały (w tym zajęte komorniczo) wystarczyłaby do całkowitej spłaty zadłużenia u komornika i umorzenia postępowań egzekucyjnych. Spadkobierca zatrzymałby tylko pozostałą część ceny (tę, która zostałaby po spłacie komornika).

Liczył na to, że do kosztów uzyskania przychodu z tej sprzedaży zaliczy:

• koszty faktycznie poniesione przez spadkodawcę na zapłatę ceny za udziały i to niezależnie od tego, czy zostały one poniesione dobrowolnie, czy przymusowo (przy czym przy przymusowym uregulowaniu ceny kosztem będą tylko kwoty wyegzekwowane na poczet zaległości z tytułu ceny za udziały) oraz
• odsetki za zwłokę w zapłacie ceny, oraz oprocentowanie drugiej i trzeciej raty.

Nie zgodził się z tym dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. W interpretacji z 22 czerwca 2023 r. (sygn. 0114-KDIP3-1.4011.336.2023.1.MG) stwierdził, że mężczyzna nie pomniejszy przychodu ze sprzedaży udziałów kupionych od Skarbu Państwa ani o cenę ich nabycia, jeżeli nie została ona zapłacona przez spadkodawcę, ani o odsetki za zwłokę i oprocentowanie.

Fiskus zwrócił uwagę na to, że spadkodawca nie zapłacił drugiej i trzeciej raty. Kwoty te są obecnie dochodzone w postępowaniu egzekucyjnym i zostaną uregulowane dopiero po sprzedaży udziałów – stwierdził.

Stanowisko to zaakceptował WSA w Gdańsku. W uzasadnieniu sędzia Alicja Stępień wyjaśniła, że to, w jaki sposób należy rozliczać koszty uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia udziałów w spółce kapitałowej, definiuje art. 22 ust. 1m ustawy o PIT. Są nimi wydatki poniesione przez spadkodawcę w celu nabycia udziałów.

W tej sprawie spadkodawca nie poniósł wydatków w kwestionowanym zakresie, są one dopiero dochodzone na drodze egzekucyjnej – zwróciła uwagę sędzia Stępień. Dodała, że egzekwowane kwoty dotyczą nie tylko niezapłaconej kwoty za udziały, ale także i pozostałych należności ubocznych.

Sędzia dodała, że nie znajdą tu również zastosowania zasady ogólne, które mówią o związku przyczynowo-skutkowym pomiędzy przychodem a kosztem jego uzyskania (art. 22 ust. 1 ustawy o PIT). W tym wypadku bowiem mamy do czynienia z kosztami, do których poniesienia doprowadziło niewykonanie zobowiązań przez spadkodawcę. Nie ma więc związku, o jakim mowa w art. 22 ust. 1.

Wyrok jest nieprawomocny. ©℗

orzecznictwo