Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie potwierdził, że vany spełniające funkcję osobowo-towarową są bez akcyzy.
Zadecydowało to, że samochody typu van z podwójnym rzędem siedzeń w kabinie pasażerskiej zasadniczo nie służą do przewozu osób, w przeciwieństwie na przykład do podlegającego akcyzie samochodu typu kombi. WSA zaznaczył, że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej przy klasyfikacji pojazdów do samochodów osobowych i nakładać akcyzy na wszystkie samochody, w których równorzędne są funkcje przewozu osób i towarów. Ponadto w uzasadnieniu ustnym sąd podkreślił, że w XXI w. nie można nakładać akcyzy na pojazdy do transportu zarówno osób, jak i towarów, w sytuacji gdy posiadają one drugi rząd siedzeń w kabinie pasażerskiej zamiast w części towarowej w postaci ławki. Jest to bowiem podyktowane względami bezpieczeństwa osób przemieszczających się tymi pojazdami. WSA przypomniał również, że historycznie akcyza miała dotyczyć towarów luksusowych, a do takich na pewno nie można zaliczyć samochodów przeznaczonych do przewozu towarów, nawet gdy posiadają one dwa rzędy siedzeń.
Podatnicy, którzy w przeszłości byli zobowiązani do zapłaty akcyzy od samochodów wielofunkcyjnych posiadających funkcje osobowo-towarowe, tzw. double cab in ian czy też brygadówki, będą mogli, po uprawomocnieniu się wyroków WSA i przeanalizowaniu dokładnie swoich spraw, starać się o zwrot akcyzy. Orzeczenia te nie będą oddziaływały wyłącznie na rozliczenia akcyzy w przeszłości, ale też na obecne. Podatnicy, którzy dziś płacą akcyzę od samochodów typu van, mogą zastanowić się nad ewentualnym wystąpieniem z własnym wnioskiem o wiążącą informację akcyzową. To zabezpieczy ich na wypadek potencjalnych kontroli podatkowych.
Trudno jest określić szanse utrzymania w mocy tych orzeczeń, jeśli wziąć pod uwagę ubogą linię orzeczniczą NSA w zakresie klasyfikacji samochodów typu van. Racjonalne podejście do sprawy to w zasadzie kluczowy czynnik poprawnej klasyfikacji akcyzowej. Przykładem może być wyrok z 8 lutego 2023 r. (sygn. akt I FSK 1795/22), w którym NSA stwierdził: „Auto X zostało wytworzone do przewozu 6 koni. Zakup takiego pojazdu głównie w celu wykorzystywania go do przewozu osób pod postacią kampera pozbawiony byłby zarówno sensu użytkowego, jak i ekonomicznego”. W wyroku z 17 sierpnia 2022 r. (sygn. akt I GSK 3193/18) NSA wskazał, że klasyfikacja pojazdu dla potrzeb poboru akcyzy powinna być poprzedzona kompletnymi i niebudzącymi żadnych wątpliwości ustaleniami faktycznymi. Przy tym, co istotne, organy w każdym przypadku powinny zwracać uwagę na wszystkie aspekty, które mogą wskazywać klasyfikację akcyzową towaru. ©℗