18 października 2023 roku Trybunał Konstytucyjny wydał istotny wyrok dla wszystkich właścicieli miejsc postojowych, niezależnie od tego czy stanowią one część nieruchomości wspólnej, są częścią lokalu użytkowego z księgą wieczystą, w której posiadacze mają współwłasność czy są to pomieszczenia przynależne do mieszkań. Poniżej wyjaśniamy, jak wyrok TK wpłynie na wysokość stawek podatku od nieruchomości za miejsca parkingowe i kiedy nastąpią zmiany.
Podajemy też maksymalne stawki podatku za miejsca postojowe obowiązujące w 2024 roku.
Jak w świetle prawa kwalifikowane są garaże i miejsca postojowe?
O objęciu garaży oraz miejsc postojowych podatkiem od nieruchomości jako części budynków informuje ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. - W budynkach wielorodzinnych często występują hale garażowe stanowiące część nieruchomości wspólnej. Innym rozwiązaniem jest wyodrębnienie hali garażowej jako lokalu użytkowego z księgą wieczystą, w którym posiadacze miejsc parkingowych mają współwłasność. W tym przypadku możliwe jest zbycie miejsca parkingowego niezależnie od mieszkania - wyjaśnia Andrzej Prajsnar, ekspert portalu RynekPierwotny.pl.
W starszych budynkach możemy też spotkać miejsca parkingowe określone jako pomieszczenia przynależne do mieszkania, którym nadano ten status przed Postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2004 r. (sygn. akt: I CK 696/03). - Tak określonych miejsc parkingowych nie sprzedamy bez mieszkania - tłumaczy Andrzej Prajsnar.
Dwie stawki podatku za miejsce postojowe
Jak podkreśla ekspert portalu RynekPierwotny.pl, październikowy wyrok Trybunału Konstytucyjnego ma związek ze zróżnicowaniem stawek podatkowych w zależności od rodzaju miejsca parkingowego. Orzeczenie TK z 18 października 2023 r. (sygnatura akt: SK 23/19) zapadło, ponieważ pewne małżeństwo kwestionowało rozróżnienie między stawką podatkową za 1 mkw. miejsca postojowego stanowiącego część nieruchomości wspólnej lub pomieszczenie przynależne (maksymalna stawka w 2023 r. - 1,00 zł) oraz stawką dla pozostałych części budynków, którą gmina naliczała w przypadku miejsca parkingowego w lokalu garażowym stanowiącym odrębną własność (maksymalnie - 9,71 zł). - Za stosowaniem takiego rozróżnienia przemawiał na przykład Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 maja 2012 r. (sygn. akt: II FSK 535/10) wraz ze wcześniejszą Uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 lutego 2012 r. (sygn. akt: II FPS 4/11) - mówi rozmówca Dziennika Gazety Prawnej.
Jak wylicza Piotr Juszczyk, Główny Doradca Podatkowy inFakt, właściciele miejsc postojowych w 2023 roku, w zależności od ich kwalifikacji, mogli za takie miejsce o wielkości 20 metrów kwadratowych zapłacić 20 zł albo 194,20 zł, czyli różnica w wysokości podatku wynosiła blisko 175 złotych.
Trybunał za zrównaniem stawek podatkowych za miejsca postojowe
- Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z 18 października tego roku wskazał, że zróżnicowanie stawek podatku od garaży jest niezgodne z Konstytucją. Opowiedział się za stanowiskiem, że części budynków nie mogą być różnie opodatkowane, a część budynku stanowiąca halę garażową z reguły znajduje się przecież w obrębie tego samego budynku co mieszkania. Trybunał wskazał przy tym jednak, że kluczowa jest funkcja, jaką pełni garaż czy miejsce postojowe, zatem miejsce parkingowe nie musi się nawet znajdować się w tym samym budynku co mieszkanie. Trybunał uznał również za wadliwy system definicji budynku z ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Zdaniem TK, skoro ustawodawca w odniesieniu do garaży nie odwołał się do ustaw niepodatkowych, to powstałe wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść podatnika - tłumaczy Piotr Juszczyk.
Tym samym Trybunał przychylił się do zrównania wszystkich stawek podatkowych za miejsca postojowe. - Takie stanowisko jest korzystne dla osób posiadających "miejsce postojowe z księgą wieczystą”. Tacy podatnicy będą bowiem płacić daninę obliczoną z zastosowaniem mieszkaniowej stawki, która w 2023 roku wynosiła do 1,00 zł za 1 mkw. - podkreśla Andrzej Prajsnar. Tym samym podatnicy nie będą obowiązani do zapłaty za miejsce postojowe stawki nawet prawie dziesięciokrotnie większej.
Różnice w wysokości podatku od nieruchomości dopiero za rok
Kiedy właściciele miejsc postojowych odczują różnice w wysokości podatku do zapłaty? - Niemałe różnice dotyczące wyliczenia podatku powinny być widoczne dopiero w decyzjach wymiarowych za 2025 rok, ponieważ Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że wadliwe przepisy utracą moc dopiero pod koniec 2024 roku. Roczne decyzje wymiarowe za 2024 rok, które niebawem znów zaczną otrzymywać podatnicy wskazują osobom fizycznym cztery terminy płatności rat podatku od nieruchomości: 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada - przypomina Andrzej Prajsnar.
- Ustawodawca ma zatem jeszcze ponad rok na dokładne uporządkowanie przepisów o podatku od nieruchomości płaconego za miejsca postojowe. Będzie to także czas na przygotowanie się gmin do tej zmiany prawa, a w konsekwencji znalezienie innej możliwości pozyskania dochodów niż z podatku od nieruchomości za miejsca postojowe - zauważa Piotr Juszczyk.
Jaki podatek zapłacimy za miejsce postojowe w 2024 roku?
W 2024 roku będzie obowiązywać więc nadal takie rozróżnienie stawek podatkowych, co w poprzednich latach. Maksymalna stawka podatkowa za 1 mkw. miejsca postojowego stanowiącego część nieruchomości wspólnej lub pomieszczenie przynależne wyniesie 1,15 zł, a maksymalna stawka podatkowa dla pozostałych części budynków (w tym hali garażowej jako lokalu użytkowego z księgą wieczystą, w którym posiadacze miejsc parkingowych mają współwłasność) - 11,17 zł za 1 mkw. miejsca postojowego.