W jaki sposób należy rozliczyć transakcję trójstronną

Spółka B, która jest zarejestrowanym podatnikiem VAT we Francji, sprzedała towary będącej podatnikiem VAT spółce C z Polski. Towar został przez spółkę B zakupiony od kontrahenta z Czech (spółki A – także będącej zarejestrowanym podatnikiem VAT). Transport towaru odbywa się pomiędzy spółką A a spółką C (z Czech do Polski), a organizatorem transportu jest spółka A. Jak powinna zostać rozliczona ta transakcja przez jej uczestników?

W przedstawionej w pytaniu sytuacji mamy do czynienia z klasyczną transakcją trójstronną, ponieważ:

• w transakcji biorą udział trzy podmioty (podatnicy VAT), każdy z innego państwa członkowskiego,
• dostawa jest dokonywana pomiędzy pierwszym i drugim podatnikiem oraz drugim i trzecim podatnikiem,
• towar jest wydawany przez pierwszy podmiot bezpośrednio podmiotowi trzeciemu,
• towar jest wysyłany lub transportowany przez pierwszego lub też transportowany przez drugiego w kolejności podatnika VAT (lub na ich rzecz) z terytorium jednego państwa UE na terytorium innego państwa UE.

Transakcje trójstronne są szczególną formą transakcji łańcuchowych i mogą być rozliczane na zasadach ogólnych lub w procedurze uproszczonej.

Na zasadach ogólnych opisana transakcja zostałaby rozliczona w następujący sposób:

• spółka A rozlicza wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (WDT) w Czechach,
• spółka B powinna na fakturze podać polski nr VAT i rozliczyć wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT) w Polsce (po wcześniejszej rejestracji w Polsce),
• spółka B powinna wykazać w Polsce dostawę krajową na rzecz spółki C.

Z kolei w procedurze uproszczonej rozliczenie powyższej transakcji przebiegłoby następująco:

• spółka A rozlicza WDT w Czechach,
• spółka B wykazuje WNT związane z zakupem od spółki A (bez konieczności rozliczenia podatku) oraz dostawę poza terytorium kraju związaną ze sprzedażą do spółki C,
• spółka C rozlicza WNT w Polsce i odprowadza podatek od transakcji.

Procedura uproszczona pozwala zatem na uniknięcie obowiązku rejestracji do VAT przez drugiego w kolejności podatnika w państwie, w którym kończy się transport towaru. W omawianym stanie faktycznym spółka B nie byłaby zatem zobowiązana do rejestracji do VAT w Polsce. Należy jednak pamiętać, że aby można było zastosować procedurę uproszczoną, konieczne jest spełnienie kilku warunków, które określa nam ustawodawca (w polskiej ustawie o VAT znajdują się one w art. 135–138), w tym m.in. niezbędne jest umieszczenie na fakturze adnotacji, iż jest to faktura WE uproszczona, oraz informacji, że transakcję rozliczy ostatni w kolejności podmiot. ©℗