Kiedy nabywca towaru ma prawo do odliczenia VAT

Przedsiębiorca zajmujący się sprzedażą obuwia (czynny podatnik VAT) niedawno rozpoczął współpracę handlową z nowym dostawcą mającym siedzibę poza terytorium Polski, który jest jednak zarejestrowany w polskim rejestrze podatników VAT i ma wydany polski numer NIP.

Zakupione towary służą wyłącznie działalności gospodarczej w pełni opodatkowanej VAT. Przedsiębiorca podczas zawierania transakcji z dostawcą bardzo wyraźnie zaznacza chęć uczestnictwa w danej transakcji jako podatnik prowadzący działalność gospodarczą – podając swój NIP podczas składania zamówienia. Dostawca wystawia przedsiębiorcy faktury z należnym VAT, a podatek jest w pełni akceptowany i regulowany przez nabywcę na rzecz dostawcy. Dostawca identyfikuje jednak wszystkie swoje sprzedaże jako sprzedaż konsumencką (nawet gdy sprzedaje dla przedsiębiorców) i nie wykazuje ich w swoich plikach JPK składanych w urzędzie skarbowym. Czy w takim przypadku przedsiębiorca może odliczyć VAT naliczony wynikający z otrzymanych od dostawcy faktur, na których widnieje NIP nabywcy?

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy:

odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz
gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

W analizowanym przypadku warunki te są spełnione, gdyż przedsiębiorca jest podatnikiem VAT czynnym, a zakupione towary służą wyłącznie działalności gospodarczej w pełni opodatkowanej VAT.

Z kolei z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy wynika, że kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

nabycia towarów i usług,
dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Przy czym zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy o VAT podatnik nabywa prawo do odliczenia w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy. Jednakże aby z tego prawa skorzystać, musi on posiadać fakturę (art. 86 ust. 10b ustawy o VAT).

W analizowanej sprawie wystawiana faktura zawiera wszystkie elementy faktury wymagane przez art. 106e ustawy o VAT, dlatego należy uznać, że przedsiębiorca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Prawo to – jako integralna część systemu VAT – w zasadzie nie może być bowiem ograniczane ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Co istotne, w omawianej sytuacji nie wystąpi także żaden z określonych w art. 88 ustawy o VAT wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Na prawo to nie wpływa zaś w szczególności to, w jaki sposób dostawca wykazuje te transakcje w swoich plikach JPK składanych w urzędzie skarbowym (por. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 września 2023 r., nr 0111-KDIB3-2.4012.345.2023.2.KK). ©℗