Od 1 stycznia 2024 r. podatnik, który za pieniądze z dotacji, subwencji lub innego podobnego wsparcia nabędzie bądź wytworzy we własnym zakresie środek trwały czy też wartość niematerialną i prawną, zaliczy dokonywane od nich odpisy amortyzacyjne do kosztów uzyskania przychodu.

W tym celu będzie jednak musiał złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenie o tym, że wsparcie finansowe, dzięki któremu zrealizował inwestycję, jest jego przychodem. Dokumentu tego nie będzie można złożyć później niż w terminie ustawowego rozliczenia z fiskusem.

Tak wynika z ustawy z 16 sierpnia 2023 r. o zmia nie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku, która została już opublikowana w Dzienniku Ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1723). Nowelizacja ma zasadniczo na celu wdrożenie Strategii rozwoju rynku kapitałowego, ale znalazły się w niej również inne zmiany, m.in. podatkowe.

Atrakcyjne uproszczenie

Do przepisów dodano nowe preferencje dla przedsiębiorców, którzy pozyskali dotację. Skorzystają z nich zarówno podatnicy PIT, jak i CIT.

– Spodziewam się, że dla wielu z nich zmiany mogą być atrakcyjnym uproszczeniem – mówi Jarosław Ziółkowski, doradca podatkowy w Independent Tax Advisers. Zdaniem eksperta obecne zasady rozliczeń, zgodnie z którymi dotacje, subwencje i inne podobne rodzaje wsparcia nie są, co do zasady, uznawane za przychód, ale jednocześnie nie można pomniejszyć przychodów o odpisy amortyzacyjne dokonywane od inwestycji sfinansowanych z tych środków, zbyt często powodują niepotrzebne komplikacje. Wymaga to bowiem prowadzenia dodatkowych ewidencji, z których musi wynikać, jaka część wydatków finansowanych ze środków zwolnionych z opodatkowania (np. odpisy amortyzacyjne) nie jest kosztem uzyskania przychodu.

Zmiany w tym zakresie nie były zapowiadane, gdy projekt nowelizacji trafił do Sejmu (druk sejmowy nr 3381). Zostały jednak zaproponowane i przyjęte po pierwszych pracach w komisji finansów publicznych. Nie znamy przy tym ich szerszego uzasadnienia.

Dla osób fizycznych

Do ustawy o PIT trafi w ten sposób nowy art. 14 ust. 9. Zgodnie z nim pojawi się opcja opodatkowania wsparcia finansowego, jeśli podatnik złoży w wyznaczonym terminie odpowiednie oświadczenie w urzędzie skarbowym. Będzie to dotyczyć dotacji, subwencji oraz innych nieodpłatnych świadczeń lub kwot otrzymanych od agencji wykonawczych.

Obecnie wsparcie pochodzące z budżetu państwa przekazywane przez agencje wykonawcze nie jest przychodem, co wynika z art. 14 ust. 3 pkt 13 ustawy o PIT. Odpisy amortyzacyjne dokonywane od inwestycji sfinansowanych z takich środków nie mogą zaś być uznane za koszty uzyskania przychodu na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy o PIT.

Dla podatników CIT

W ustawie o CIT pojawi się z kolei nowy art. 17 ust. 1g, który pozwoli na opcjonalne opodatkowanie:

  • dotacji, subwencji, dopłat i innych nieodpłatnych świadczeń przekazanych na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków związanych z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych;
  • dotacji otrzymanych z budżetu państwowego lub jednostki samorządu terytorialnego;
  • kwot otrzymanych od agencji rządowych lub agencji wykonawczych, jeżeli środki na ten cel pochodzą z budżetu państwa.

Także w tym przypadku warunkiem będzie terminowe złożenie oświadczenia w urzędzie skarbowym. Wybranie opodatkowania pozwoli na zaliczenie odpisów amortyzacyjnych od sfinansowanych w ten sposób inwestycji do kosztów uzyskania przychodu.

Połowiczne uproszczenia

– Wydaje się, że opodatkowanie wsparcia przy jednoczesnym zezwoleniu na odliczanie odpisów amortyzacyjnych od wspomnianych inwestycji faktycznie może uprościć system. Nie mogę jednak zrozumieć, dlaczego wybór takiej opcji wymagać będzie składania odrębnego oświadczenia, choć wystarczyłoby zaznaczyć odpowiednią kratkę w zeznaniu rocznym – zastanawia się Jarosław Ziółkowski.

Ekspert uważa również, że wprowadzana opcja opodatkowania powinna dotyczyć wszystkich sytuacji, w których otrzymuje się świadczenia zwolnione z CIT, z których są finansowane wydatki firmowe (np. ubezpieczenia za szkody w środkach trwałych).

– Nie znamy uzasadnienia do zmian, więc trudno ocenić, czemu wybrano tylko określone formy wsparcia ze środków publicznych – podsumowuje Jarosław Ziółkowski. ©℗