Noclegi oddelegowanego są bez PIT

Czy zakwaterowanie w zagranicznych hotelach pracowniczych lub w prywatnych kwaterach jest dla zatrudnionych przychodem podlegającym opodatkowaniu? NSA wczoraj tego nie rozstrzygnął, ale zrobił to w ubiegłym tygodniu.

Jak relacjonują eksperci firmy doradczej KPMG, sąd kasacyjny odwołał się w ubiegłotygodniowych wyrokach do przepisów unijnych dyrektyw 96/71/WE oraz 2014/67/WE. Wynika z nich, że koszty transportu oraz zakwaterowania oddelegowanego pracownika nie mogą być uznane za składnik jego wynagrodzenia.

NSA uznał więc we wszystkich trzech wyrokach, które zapadły 1 sierpnia br., że przychód nie powstaje (sygn. akt II FSK 243/21, II FSK 270/21, II FSK 1246/21).

Noclegi pracowników tymczasowych

Wszystkie orzeczenia sądu kasacyjnego dotyczą podobnej sytuacji. Polski przedsiębiorca czasowo oddelegowuje swoich pracowników do wykonywania zadań w innym kraju Unii Europejskiej. W tym celu obie strony podpisują stosowne aneksy do umów o pracę. Pracodawca opłaca podwładnym koszty zagranicznych noclegów.

Podobnie było w sprawie, którą miał rozstrzygnąć wczoraj NSA. Chodziło o agencję pracy tymczasowej, która oddelegowuje pracowników do Francji i pokrywa im w związku z tym koszty zakwaterowania. Miejscem noclegu za granicą jest zwykle hotel pracowniczy lub kwatery prywatne, lecz wynajmowane na cele zbiorowego zakwaterowania. W tym celu agencja zawiera umowy najmu miejsc noclegowych z kilkoma podmiotami, a one zapewniają kwatery o zróżnicowanym standardzie i cenie.

Agencja początkowo doliczała wartość bezpłatnego zakwaterowania do przychodu pracowników i potrącała od tego zaliczki na PIT.

Potem jednak uznała, że nie powinna tego robić. Nawiązała tu do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. (K 7/13). TK orzekł, że opodatkowane mogą być tylko nieodpłatne świadczenia, które przynoszą podwładnemu zindywidualizowaną i wymierną korzyść majątkową oraz zostały spełnione za jego zgodą i w jego interesie.

Agencja uznała, że nie jest spełniony ten ostatni warunek, bo wydatki na nocleg ponosi wyłącznie w swoim interesie, a nie pracowników, a więc nie powinni oni osiągać z tego tytułu przychodu.

Fiskus zmienia zdanie

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu potwierdził to w interpretacji indywidualnej z 24 grudnia 2015 r., ale w 2019 r. szef Krajowej Administracji Skarbowej zmienił ją na niekorzystną (uczynił to także w dwóch sprawach, które zakończyły się wyrokami NSA z 1 sierpnia br.).

W interpretacji zmieniającej stwierdził, że przepisy nie nakazują pracodawcom pokrywania kosztów czasowego oddelegowania do pracy w innym miejscu. To – jak podkreślił – odróżnia oddelegowanie od podróży służbowej lub pracy mobilnej wykonywanej np. przez przedstawicieli handlowych.

Szef KAS uznał więc, że zapewnienie bezpłatnego zakwaterowania przez agencję leży w interesie pracowników, bo w przeciwnym razie sami musieliby ponieść taki koszt. Stwierdził, że jest to dla nich wymierna korzyść majątkowa, która jest ich opodatkowanym przychodem.

Pracodawcy wygrywają spór

Innego zdania był w sprawie agencji WSA w Warszawie (III SA/Wa 2843/19). Orzekł, że zapewnienie noclegu za granicą leży w interesie pracodawcy, a nie oddelegowanych pracowników.

Na poparcie swojego stanowiska sąd przywołał tu orzeczenia NSA z 19 września 2014 r. (II FSK 2280/12) i z 9 sierpnia 2016 r. (II FSK 1970/14). Sąd kasacyjny zwrócił wtedy uwagę na to, że oddelegowany nie może swobodnie rozporządzać opłaconym dla niego lokalem ani go wykorzystywać. Dodatkowo – jak zauważył warszawski WSA – gdyby przyjąć stanowisko fiskusa, to pracownik uzyskałby przychód w wysokości całkowicie od niego niezależnej, bo sam nie ma wpływu na wysokość czynszu.

Sąd przyznał jednak, że w tej kwestii istnieją dwie odmienne linie orzecznicze i prezentowane jest również stanowisko, z którym on się nie zgadza.

Spór trafił do NSA, ale ten umorzył wczoraj postępowanie kasacyjne. Okazało się bowiem, że agencja pracy tymczasowej, która wystąpiła o interpretację indywidualną w tej sprawie, już nie istnieje. Tym samym korzystny wyrok warszawskiego WSA się uprawomocnił. ©℗

orzecznictwo